Madde Detay
HİKMETÎ, Diğilli Mehmet Ağa
(d. ?/1820/1836? - ö. 1329/1899/1911?)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İbrahim Aczî Kendi’nin Türk Şairleri ve Âşıkları’nda (1. Risale) verdiği bilgiye göre, Diğilli Mehmet Ağa olarak anılan Hikmetî, Konyalı’dır. Ragıp Mahmut Gazimihâl, onun 1235/1820’de (1947: 48) doğduğunu belirtirken, Hikmetî’den söz eden diğer kaynaklar doğum tarihini 1251/1836 olarak verirler. Konya’nın Uluırmak Mahallesi’nde dünyaya gelmiştir (Gazimihâl 1947: 48). Okur yazar değildi. Gayet güzel saz çalardı. İbrahim Aczî Kendi, 1900 senesinde Konya’nın Hatunsaray nahiyesinde tahrirat kâtibi olduğum sırada Âşık Hikmetî ile tanışmıştır. Hikmetî de orada Vâhit Çelebi’nin çiftlik kâhyası imiş. Muamma söylemek ve halletmekte çok mahir imiş (Kendi yty: 29). Mevleviliğe intisap eden Hikmetî’nin sanatı "kol uşaklığı"dır. 1315/1899 yılında vefat etmiştir. (Ergun ve Uğur 1926: 21-22; Kendi 1945:12,19; Gazimihâl 1945a: 6). Kendi’ye göre ise 1329/1911’de vefat emiştir (Kendi yty: 29).
Konya’ya gelip giden halk şairlerinden pek çoğuyla saz ve söz imtihanları yapmıştır. Gençliğinde güzel saz çalan Hikmetî, özellikle saz şairlerinin şiirlerine nazire söylemekten hoşlanırdı (Gazimihâl 1947: 48). İbrahim Aczî’nin kendisinden istediği bütün bu âşıkların söz ve hâllerini not etmiştir (Kendi yty: 29). Hikmetî'nin Çizmeli Âşık Cevri'yle Konya Sulukahve’deki imtihanları meşhurdur (Kendi yty: 29).
Kaynakça
Ergun, Sadeddin Nüzhet, Mehmed Ferîd [Uğur] (1926). Konya Vilâyeti Halkiyyât ve Harsiyyâtı. Konya: yyy.
Gazimihâl, R. Mahmut (1945b). “Konyalı Halk Musikicileri II”. Folklor Postası. I (10): 3-4.
Gazimihâl, R. Mahmut (1945a). “Konyalı Halk Musikicileri”. Folklor Postası. I (9): 5-6.
Gazimihâl, R. Mahmut (1945a). “Sıtma Seferberliği Üzerine-Âşık Nigârî’nin Sıtma Destanı”. Folklor Postası I (5): 12-19.
Gazimihâl, R. Mahmut (1946a). “Konya Halk Sazcıları III”. Folklor Postası. II (15): 3-6.
Gazimihal, R. Mahmut (1946b). “Konya Halk Sazcıları IV”. Folklor Postası. II (17): 7.
Gazimihâl, Ragıb Mahmut (1947). Konya’da Musiki. Ankara.
Kendi, İbrahim Aczi (1945). “Âşık Hikmetî”. Folklor Postası. I (7): 12-19.
Kendi, İbrahim (1947). “Cönkler-Âşıklar”. Konya. 102-103-104: 8-9.
Kendi, İbrahim Aczî (yty). Türk Şairleri ve Âşıkları (1. Risale). Yusuf Ağa Kütüphanesi D NO 10470/1, 29-33.
Yeniterzi, Emine (2001). “Tanzimat’tan Cumhuriyetin İlk Yıllarına Kadar Konyalı Şair ve Yazarlar”. Türkiyat Araştırmaları Dergisi (Selçuk Üniversitesi). 10: 77-161.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAKYayın Tarihi: 02.01.2014Güncelleme Tarihi: 07.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Göresin mi çekti bizim illere
Bahar ayı açılsın da gidelim
Sabr eyle sevdiğim düşme dillerde
Koyun kuzu seçilsin de gidelim
Seni görmeyeli halim yamandır
Sensiz yârim dünyâ bana zindandır
Şimdi yollarımız kıştır borandır
Kocaçay’dan geçilsin de gidelim
Hikmetî artmakta gün-be-gün derdim
Dola kollarını boynuma derdim
Kutnu kumaş alıp terziye verdim
Kemhaların biçilsin de gidelim
Ergun, Sadeddin Nüzhet, Mehmed Ferîd [Uğur] (1926). Konya Vilâyeti Halkiyyât ve Harsiyyâtı. Konya: yyy. 21-22.
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 02.01.2014Güncelleme Tarihi: 07.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Göresin mi çekti bizim illere
Bahar ayı açılsın da gidelim
Sabr eyle sevdiğim düşme dillerde
Koyun kuzu seçilsin de gidelim
Seni görmeyeli halim yamandır
Sensiz yârim dünyâ bana zindandır
Şimdi yollarımız kıştır borandır
Kocaçay’dan geçilsin de gidelim
Hikmetî artmakta gün-be-gün derdim
Dola kollarını boynuma derdim
Kutnu kumaş alıp terziye verdim
Kemhaların biçilsin de gidelim
Ergun, Sadeddin Nüzhet, Mehmed Ferîd [Uğur] (1926). Konya Vilâyeti Halkiyyât ve Harsiyyâtı. Konya: yyy. 21-22.
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Göresin mi çekti bizim illere
Bahar ayı açılsın da gidelim
Sabr eyle sevdiğim düşme dillerde
Koyun kuzu seçilsin de gidelim
Seni görmeyeli halim yamandır
Sensiz yârim dünyâ bana zindandır
Şimdi yollarımız kıştır borandır
Kocaçay’dan geçilsin de gidelim
Hikmetî artmakta gün-be-gün derdim
Dola kollarını boynuma derdim
Kutnu kumaş alıp terziye verdim
Kemhaların biçilsin de gidelim
Ergun, Sadeddin Nüzhet, Mehmed Ferîd [Uğur] (1926). Konya Vilâyeti Halkiyyât ve Harsiyyâtı. Konya: yyy. 21-22.
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Koşma
Göresin mi çekti bizim illere
Bahar ayı açılsın da gidelim
Sabr eyle sevdiğim düşme dillerde
Koyun kuzu seçilsin de gidelim
Seni görmeyeli halim yamandır
Sensiz yârim dünyâ bana zindandır
Şimdi yollarımız kıştır borandır
Kocaçay’dan geçilsin de gidelim
Hikmetî artmakta gün-be-gün derdim
Dola kollarını boynuma derdim
Kutnu kumaş alıp terziye verdim
Kemhaların biçilsin de gidelim
Ergun, Sadeddin Nüzhet, Mehmed Ferîd [Uğur] (1926). Konya Vilâyeti Halkiyyât ve Harsiyyâtı. Konya: yyy. 21-22.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Kâmil Uğurlu | d. 01 Ocak 1942 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | TARİKATÎ, Emir Dede | d. ? - ö. 1689 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | SAİD, Said Ağa | d. ? - ö. 1910 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Kâmil Uğurlu | d. 01 Ocak 1942 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | TARİKATÎ, Emir Dede | d. ? - ö. 1689 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | SAİD, Said Ağa | d. ? - ö. 1910 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Kâmil Uğurlu | d. 01 Ocak 1942 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | TARİKATÎ, Emir Dede | d. ? - ö. 1689 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | SAİD, Said Ağa | d. ? - ö. 1910 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Kâmil Uğurlu | d. 01 Ocak 1942 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | TARİKATÎ, Emir Dede | d. ? - ö. 1689 | Meslek | Görüntüle |
12 | SAİD, Said Ağa | d. ? - ö. 1910 | Meslek | Görüntüle |
13 | Kâmil Uğurlu | d. 01 Ocak 1942 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | TARİKATÎ, Emir Dede | d. ? - ö. 1689 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | SAİD, Said Ağa | d. ? - ö. 1910 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Kâmil Uğurlu | d. 01 Ocak 1942 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | TARİKATÎ, Emir Dede | d. ? - ö. 1689 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | SAİD, Said Ağa | d. ? - ö. 1910 | Madde Adı | Görüntüle |