HÜRREMİ/SEFİL SEYYİD, Veliyettin Çelebi

(d. 1867 / ö. 1940)
?
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Veliyettin Çelebi, 1867 yılında dünyaya gelmiştir. Hacıbektaş Veli Dergâhı Çelebi postnişinlerinden Feyzullah Çelebi’nin oğludur. Nerede doğduğu bilinmemektedir. Büyük kardeşi Ahmet Cemalettin Çelebi’nin vefatının ardından Hacı Bektaş Veli Dergâhı’na postnişin olmuştur. Aynı zamanda dergâhın vakıf mütevellisi görevini yerine getirmiştir. 30 Teşrinisani 1341 tarih (1925) ve 677 sayılı kanunun (tekke ve zaviyelerin kapatılması hakkındaki kanun) yürürlüğe girdiği tarihe kadar da bu görevde kalmıştır. Uzun yıllar eğitim görmüş olan Veliyettin Çelebi, çevresinde oldukça bilgili ve aydın bir kişi olarak tanınmıştır. Kaynaklarda Arapça ve Farsçayı oldukça iyi düzeyde bildiği aktarılmıştır. Veliyettin Çelebi de tıpkı büyük kardeşi kendisinden önceki Hacı Bektaş Dergâhı postnişini Cemalettin Çelebi gibi Atatürk ile yakın ilişki içinde olmuş, ülkenin her yanında dergâha bağlı olan talip topluluklarına birlik bildirileri göndererek Atatürk’ün desteklenmesi için çaba sarf etmiş, ülke ve ulus bütünlüğü için uğraş vermiştir. Baki Öz, Kurtuluş Savaşı’nda Alevi – Bektaşiler adlı eserinde Atatürk’ün Veliyettin Çelebi hakkında “Çok büyük insan. Onunla konuşunca adeta ruhum yıkanıyor. Kaynak suyu gibi temiz, okyanus gibi geniş ve derin...” biçiminde bir betimlemesi olduğunu aktarmıştır. Veliyettin Çelebi, 1940 yılında vefat etmiş ve Hacı Bektaş Veli Dergâhı’ndaki Çilehane’de kendisi için yapılan türbesinde toprağa verilmiştir (Özmen 1998: 59).

Alevi-Bektaşi geleneği içerisinde doğup büyüyen Veliyettin Çelebi, Bektaşi Tarikatı’nın Çelebi koluna mensup bir ailenin çocuğu olması ve sonraki yıllarda da postnişin olarak hizmet almasının da tesiriyle şiirlerinde Alevi - Bektaşi inancını ve tasavvufunu konu edinmiştir. Şiirlerini hece ölçüsüyle kaleme alan Veliyettin Çelebi’nin tasavvufu ve Bektaşi Tarikatı’nın derinlemesine bilen bir kişi olduğunu şiirlerinden anlamak mümkündür. Şiirlerinde “Hürremi” ve “Sefil Seyyid” mahlaslarını kullanan şair, akıcı ve etkili bir söyleyişe sahip olduğu gibi dili de sade ve anlaşılırdır. Arapça ile Farsça bilmesinin ve tasavvufi yönünün de etkisiyle şiirlerinde zaman zaman yabancı sözcüklere yer vermişse de bunlar yaygın ve bilinen kelimelerdir. Veliyettin Çelebi’nin şiirlerinin bir kısmı vefatından sonra oğlu Cemalettin Ulusoy tarafından hazırlanan Pirevinden Nefesler adlı kitapta yayımlanmıştır (Özmen 1998: 59-62).

Kaynakça

Özmen, İsmail (1998). Alevi-Bektaşi Şiirleri Antolojisi. C. 5. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. BÜLENT AKIN
Yayın Tarihi: 21.08.2019
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ŞEMSÎ, Mehmed Şemseddin Ulusoyd. 1867 - ö. 1936Doğum YılıGörüntüle
2BEŞİR ELESGER OĞLUd. 1867 - ö. 1934Doğum YılıGörüntüle
3Hüseyin Suat Yalçınd. 1284 (1867) - ö. 21 Mart 1942Doğum YılıGörüntüle
4SAÎD/KÂMÎ, Mehmet Sait Efendid. 1860-1861 - ö. 30.12.1940Ölüm YılıGörüntüle
5ELİ HESEN OĞLU HÜSEYNOVd. 1885 - ö. 1940Ölüm YılıGörüntüle
6MIRIK, Fatmad. 1870 - ö. 1940Ölüm YılıGörüntüle
7CELAL, Celal Gökteped. 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
8DURSUNE BACI, Dursune Aksud. 1962-1963? - ö. 1995Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
9GÜVENÇ DEDE, Ali Ergünd. 05.05.1955 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10ŞÂNÎ, Mehmed Şânî Efendi, Niğdelid. ? - ö. 1836Madde AdıGörüntüle
11HALİS/BİÇARE HALİS/SEFİL HALİS, Halis Ekicid. 1941 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
12AVNÎ, Ahmed Avnî Çelebid. ? - ö. 1671-72Madde AdıGörüntüle