HÜRREMİ/SEFİL SEYYİD, Veliyettin Çelebi

(d. 1867 / ö. 1940)
?
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Veliyettin Çelebi, 1867 yılında dünyaya gelmiştir. Hacıbektaş Veli Dergâhı Çelebi postnişinlerinden Feyzullah Çelebi’nin oğludur. Nerede doğduğu bilinmemektedir. Büyük kardeşi Ahmet Cemalettin Çelebi’nin vefatının ardından Hacı Bektaş Veli Dergâhı’na postnişin olmuştur. Aynı zamanda dergâhın vakıf mütevellisi görevini yerine getirmiştir. 30 Teşrinisani 1341 tarih (1925) ve 677 sayılı kanunun (tekke ve zaviyelerin kapatılması hakkındaki kanun) yürürlüğe girdiği tarihe kadar da bu görevde kalmıştır. Uzun yıllar eğitim görmüş olan Veliyettin Çelebi, çevresinde oldukça bilgili ve aydın bir kişi olarak tanınmıştır. Kaynaklarda Arapça ve Farsçayı oldukça iyi düzeyde bildiği aktarılmıştır. Veliyettin Çelebi de tıpkı büyük kardeşi kendisinden önceki Hacı Bektaş Dergâhı postnişini Cemalettin Çelebi gibi Atatürk ile yakın ilişki içinde olmuş, ülkenin her yanında dergâha bağlı olan talip topluluklarına birlik bildirileri göndererek Atatürk’ün desteklenmesi için çaba sarf etmiş, ülke ve ulus bütünlüğü için uğraş vermiştir. Baki Öz, Kurtuluş Savaşı’nda Alevi – Bektaşiler adlı eserinde Atatürk’ün Veliyettin Çelebi hakkında “Çok büyük insan. Onunla konuşunca adeta ruhum yıkanıyor. Kaynak suyu gibi temiz, okyanus gibi geniş ve derin...” biçiminde bir betimlemesi olduğunu aktarmıştır. Veliyettin Çelebi, 1940 yılında vefat etmiş ve Hacı Bektaş Veli Dergâhı’ndaki Çilehane’de kendisi için yapılan türbesinde toprağa verilmiştir (Özmen 1998: 59).

Alevi-Bektaşi geleneği içerisinde doğup büyüyen Veliyettin Çelebi, Bektaşi Tarikatı’nın Çelebi koluna mensup bir ailenin çocuğu olması ve sonraki yıllarda da postnişin olarak hizmet almasının da tesiriyle şiirlerinde Alevi - Bektaşi inancını ve tasavvufunu konu edinmiştir. Şiirlerini hece ölçüsüyle kaleme alan Veliyettin Çelebi’nin tasavvufu ve Bektaşi Tarikatı’nın derinlemesine bilen bir kişi olduğunu şiirlerinden anlamak mümkündür. Şiirlerinde “Hürremi” ve “Sefil Seyyid” mahlaslarını kullanan şair, akıcı ve etkili bir söyleyişe sahip olduğu gibi dili de sade ve anlaşılırdır. Arapça ile Farsça bilmesinin ve tasavvufi yönünün de etkisiyle şiirlerinde zaman zaman yabancı sözcüklere yer vermişse de bunlar yaygın ve bilinen kelimelerdir. Veliyettin Çelebi’nin şiirlerinin bir kısmı vefatından sonra oğlu Cemalettin Ulusoy tarafından hazırlanan Pirevinden Nefesler adlı kitapta yayımlanmıştır (Özmen 1998: 59-62).

Kaynakça

Özmen, İsmail (1998). Alevi-Bektaşi Şiirleri Antolojisi. C. 5. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. BÜLENT AKIN
Yayın Tarihi: 21.08.2019
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Galiesgar Gafurov-Çığtayd. 16 Eylül 1867 - ö. 20 Ağustos 1942Doğum YılıGörüntüle
2FAKİR/FAKİRÎ, Cafer Serimd. 1867 - ö. 1932Doğum YılıGörüntüle
3CEMÂL, Yûsuf Cemâl Molla Beyd. 1867 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
4CEMALİ/SELMAN, Selman Cemali Babad. ? - ö. 1940\'larÖlüm YılıGörüntüle
5Ali Hüseyin (Hüseyinzâde) Turand. 8 Mart 1864 - ö. 17 Mart 1940Ölüm YılıGörüntüle
6HACI RAMAZANd. ? - ö. 1940Ölüm YılıGörüntüle
7AHMED CELALEDDİN DEDE, Ahmet Celalettin Baykarad. 1853 - ö. 1946Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
8KÂŞİF, Mehmetd. 1874 - ö. 1929Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
9KUL FAKİR ALİ, Ali Oymakd. 1860? - ö. 1938Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10KÜÇÜK, Güccük Abdald. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
11BALIM SULTAN, Hızır Balid. 1462 ? - ö. 1516 ?Madde AdıGörüntüle
12BÎKESÎ, Bîkesî Hüseyin Efendid. ? - ö. 1604Madde AdıGörüntüle