Madde Detay
KÂTİBÎ, Kâtibî Çelebi
(d. ?/? - ö. 905/1499-1500)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Bursalıdır. Sicill-i Osmânî’de şairin asıl adının “Mustafâ” olduğu belirtilmiştir (Akbayar 1998: 877). Ancak Tuman (2001: 825), bu adın başka kaynaklarda geçmemesine dayanarak Mehmed Süreyyâ’nın, aynı mahlası kullanan Bursalı Çavuş-zâde Mustafâ’yla Kâtibî’yi karıştırdığını ileri sürmüştür. Kâtibî, Molla Aşkî’nin öğrencilerindendir. Kâtiplikteki mahareti nedeniyle bu mahlası almıştır. Her çeşit yazıda, ama özellikle sülüs ve nesihte ustadır. Hem kendisinin hem başkalarının şiirlerini besteleyip söyleyecek kadar da musikide mahirdir. Fâtih döneminden Yavuz Sultân Selîm dönemine kadar devlet hizmetinde bulunmuştur. İstanbul’da vefat etmiştir (Sehî 1325: 101). Ölüm tarihi 905/1499-1500’tir (Akbayar 1998: 877). Kâtibî, Fâtih Sultân Mehmed ve II. Bâyezîd’i methedenlerden ve medhiye metinlerini de şerhedenlerdendir. Bir eseri olup olmadığına dair kaynaklarda bilgi yoktur. Latîfî (Canım 2000: 451), onun sayısız gazel ve kaside yazdığını, fakat bunların beğenilmediğini ve sanat değeri taşımadığını belirtmiştir.
Kaynakça
Akbayar, Nuri (hzl.) (1998). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmânî (Yâhud Tezkîre-i Meşâhir-i Osmânî). İstanbul: Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı Ortak Yay.
Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay.
İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay.
İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: Akçağ Yay.
Karatay, Halit (2008). Hattat Divân Şâirleri. Ankara: Akçağ Yay.
Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî - Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.
Kutluk, İbrahim (hzl.) (1997). Beyâni Mustafa bin Carullah, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: TTK Yay.
Kutluk, İbrahim (hzl.) (1981). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. C. 2. Ankara: TTK Yay.
Müstakîm-zâde Süleymân Sa’deddîn (1928). Tuhfe-i Hattâtîn. İstanbul.
Sehî (1325). Tezkire-i Sehî. İstanbul.
Şemseddin Sâmî (1314). Kâmûsu’l-A’lâm. C. 5. İstanbul.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. YUNUS KAPLANYayın Tarihi: 21.11.2013Güncelleme Tarihi: 05.11.2020Eserlerinden Örnekler
Nazm
Nefsini ibtizâle vakf eyler
Eyleye her ki nân-ı vakfa heves
Kapu kapu gezüp kılur tâpû
Secdegâhı olur anun nice kes
Hürriken bendeden olur bed-ter
Abd idinürler anı niçe has
Şîr-i garrân ise olur rûbâh
Olur ankâyise hakîr meges
Sana izzet gerekse kâni’ ol
Ki hakâretle bakmaya her has
Şahs-ı muhtâc serbülend olmaz
İhtiyâc[ı] ana hakâret bes
(Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü'ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 452.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 21.11.2013Güncelleme Tarihi: 05.11.2020Eserlerinden Örnekler
Nazm
Nefsini ibtizâle vakf eyler
Eyleye her ki nân-ı vakfa heves
Kapu kapu gezüp kılur tâpû
Secdegâhı olur anun nice kes
Hürriken bendeden olur bed-ter
Abd idinürler anı niçe has
Şîr-i garrân ise olur rûbâh
Olur ankâyise hakîr meges
Sana izzet gerekse kâni’ ol
Ki hakâretle bakmaya her has
Şahs-ı muhtâc serbülend olmaz
İhtiyâc[ı] ana hakâret bes
(Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü'ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 452.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 05.11.2020Eserlerinden Örnekler
Nazm
Nefsini ibtizâle vakf eyler
Eyleye her ki nân-ı vakfa heves
Kapu kapu gezüp kılur tâpû
Secdegâhı olur anun nice kes
Hürriken bendeden olur bed-ter
Abd idinürler anı niçe has
Şîr-i garrân ise olur rûbâh
Olur ankâyise hakîr meges
Sana izzet gerekse kâni’ ol
Ki hakâretle bakmaya her has
Şahs-ı muhtâc serbülend olmaz
İhtiyâc[ı] ana hakâret bes
(Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü'ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 452.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Nazm
Nefsini ibtizâle vakf eyler
Eyleye her ki nân-ı vakfa heves
Kapu kapu gezüp kılur tâpû
Secdegâhı olur anun nice kes
Hürriken bendeden olur bed-ter
Abd idinürler anı niçe has
Şîr-i garrân ise olur rûbâh
Olur ankâyise hakîr meges
Sana izzet gerekse kâni’ ol
Ki hakâretle bakmaya her has
Şahs-ı muhtâc serbülend olmaz
İhtiyâc[ı] ana hakâret bes
(Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü'ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 452.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | MÎRÎ | d. ? - ö. 1599 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | NİHÂLÎ, Cafer Çelebi | d. ? - ö. 1542 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HALÎL, HALÎL-İ ZERD | d. ? - ö. I. Ahmed devri (1603-1617) sonları | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | MÎRÎ | d. ? - ö. 1599 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | NİHÂLÎ, Cafer Çelebi | d. ? - ö. 1542 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HALÎL, HALÎL-İ ZERD | d. ? - ö. I. Ahmed devri (1603-1617) sonları | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | MÎRÎ | d. ? - ö. 1599 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | NİHÂLÎ, Cafer Çelebi | d. ? - ö. 1542 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | HALÎL, HALÎL-İ ZERD | d. ? - ö. I. Ahmed devri (1603-1617) sonları | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | MÎRÎ | d. ? - ö. 1599 | Meslek | Görüntüle |
11 | NİHÂLÎ, Cafer Çelebi | d. ? - ö. 1542 | Meslek | Görüntüle |
12 | HALÎL, HALÎL-İ ZERD | d. ? - ö. I. Ahmed devri (1603-1617) sonları | Meslek | Görüntüle |
13 | MÎRÎ | d. ? - ö. 1599 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | NİHÂLÎ, Cafer Çelebi | d. ? - ö. 1542 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | HALÎL, HALÎL-İ ZERD | d. ? - ö. I. Ahmed devri (1603-1617) sonları | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | MÎRÎ | d. ? - ö. 1599 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | NİHÂLÎ, Cafer Çelebi | d. ? - ö. 1542 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | HALÎL, HALÎL-İ ZERD | d. ? - ö. I. Ahmed devri (1603-1617) sonları | Madde Adı | Görüntüle |