KIZILTÜRK, Aziz Kızıltürk

(d. 1948 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Aziz Kızıltürk, 1948 yılında Erzincan'ın Kemaliye ilçesine bağlı Ağıl köyünde doğmuştur. İlkokulu köyünde okuyan şair, ortaöğrenimini Sivas’ta tamamlar. Askere gidip geldikten sonra Ankara’ya yerleşir. Ankara’da ticaretle uğraşmaya başlar ve aynı zamanda dernek ve vakıflarda halk şairi olarak görev alır. 1972 yılında evlenen şairin ikisi erkek, biri kız olmak üzere üç çocuğu vardır (Temeloğlu 2010: 106). Kızıltürk, Halk Âşıkları Derneği, Âşık Veysel Derneği, Pir Sultan Derneği, Tüm Halk Ozanları Derneği ve Ozander gibi birçok derneğe üyedir. Çeşitli dernek ve kuruluşlardan ödül alan Kızıltürk, toplam on iki ödüle sahiptir. Birçok TV ve radyo programında şiirlerini icra etmiştir. Çeşitli tarihlerde, Ankara Sincan’da Kültür Bakanlığı ve Büyükşehir Belediyesince düzenlenen şenliklere katılmıştır (Temeloğlu 2010: 113).

Aziz Kızıltürk, küçük yaşlarda âşıklık geleneğine ilgi duymuştur. Henüz altı yaşındayken köylerinde düzenlenen cem törenlerinde âşıkların saz eşliğinde şiir söylemesinden etkilenmiş ve mısır bitkilerinden saz yaparak çalmaya başlamıştır. İlk şiirini ilkokul üçüncü sınıfa giderken yazan âşık, daha sonra bu dönemde yazdığı şiirlerini anlamsız bulmuş ve çoğunu yakmıştır. Memleket üzerine kaleme aldığı “Gelmeye Kervanım Neyleyim Gayrı” başlıklı şiiri ilk şiiri olarak kabul edilir. Kızıltürk’ün sazda ve sözde ustası Daimî’dir. O, on altı yaşındayken soy ismini mahlas olarak kullanmaya başlamıştır. Âşık makamlarını bilen ve kullanan Kızıltürk, âşık edebiyatında her türün özel bir ezgisi olduğunu söylemektedir. Şiirlerini hece vezniyle ve saz eşliğinde söyleyen şair, daha çok yarım kafiye kullanmaktadır. Az da olsa irticalen söylediği şiirleri vardır (Temeloğlu 2010: 109). Genellikle sosyal içerikli şiirler yazan şair, “Çağdaş Olmalı” başlıklı şiirinde kitap okumaya ve düşünmeye yönelik öğüt vererek insanlar arasındaki kırgınlıkların bitmesini temenni etmekte ve bütün dünyada barışın tesis edilmesini istemektedir. “Kul Belli Değil” başlıklı şiirinde ise memlekete hile katıldığından, köylünün ve işçinin zor durumda olduğundan şikâyet etmekte, İngilizce, Fransızca ve Arapça gibi diller önemsenirken Türkçenin tam olarak bilinmediğinden dert yanmaktadır.

Bade ve rüyaya inanmayan âşık, badenin insanın beyninde yarattığı his ve bilgiden başka bir şey olmadığını söyler. Bununla birlikte gördüğü bir rüyayı da "Saz elimde bir gün yürüyordum, vadiden geçerken birden yanımda yaşlı, sakallı, nur yüzlü bir adam gördüm. Kişinin Hz. Muhammed mi, Hz. Ali mi olduğunu seçemedim; ama onlardan birinin olduğuna dair bir duyguya kapıldım. Bu kişiyle arkadaş olarak bir müddet yan yana yürüdük. Beni saz omzumda belimden tutarak kaldırdı ve sağ taraftan atlayıp dereden karşıya geçirdi.” şeklinde aktarır. Kızıltürk; Âşık Veysel, Pir Sultan Abdal, Hatayî, Aşık Mahzûnî Şerif, Daimî, Kul Ahmet ve Davut Sularî gibi âşıkların şiirlerini beğendiğini de ifade eder (Temeloğlu 2010: 109).

Kaynakça

Temeloğlu, Hande (2010). “Aziz Kızıltürk (Âşık Kızıltürk) ”. Sazın ve Sözün Sultanları: Yaşayan Halk Şairleri. C. 2. Ed. Fatma Ahsen Turan, Başak Uysal. Ankara: Gazi Kitabevi. 106-119.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: YASEMİN KÖSE
Yayın Tarihi: 06.03.2019
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1GÜLLÜHANd. 1925-1930 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Ali Ayçild. 05 Eylül 1969 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3DAVUT SULARÎ/KEMALÎ/SERHAT ÂŞIK, Davut Ağbabad. 1925 - ö. 18.01.1985Doğum YeriGörüntüle
4M. Sadık Aslankarad. 12 Aralık 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Barlas Özarıkçad. 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Handan Deryad. 01 Temmuz 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7KÖR HASAN, Hasan Çıtakd. 1913 - ö. ?MeslekGörüntüle
8OZAN DİRENÇ/DİRENÇ, Selahattin Akbıyıkd. 1958 - ö. ?MeslekGörüntüle
9SEFİL İBRAHİM/İBRAHİM, İbrahim Karabulutd. 1926 - ö. ?MeslekGörüntüle
10OZAN BABA, Ali Malkoçoğlud. 03.05.1942 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11KARABABA, Hacı İbrahim Karababad. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12YANGUNÎ, Gülpaşa Tokdemird. 1918 - ö. 28.04.2002Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13MESLEKÎ, Mustafa Bekird. 1858 - ö. 1930Madde AdıGörüntüle
14RUHANİ, Mustafa Temeld. 1931 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15GÖK ŞENER, Şener Gökd. 01.01.1954 - ö. ?Madde AdıGörüntüle