Madde Detay

Asıl adı Hasan Gören olan âşık, 1933 yılında Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesine bağlı Emirilyas'ta 1933 yılında dünyaya geldi. Yoksul bir aileye mensup olan Hasan, 3. sınıfa kadar köyü Emirilyas'ta okudu. İlkokul yıllarında köye gelip giden âşık ve ozanlar dikkatini çekti. Âşıkların, ozanların, dedelerin şiir ve türkülerini dinleye dinleye şiir sanatına ilgi duydu (Atmaca 2017: 102). Hayranlıkla izleyip dinlediği ustalardan bağlama çalmayı öğrendi. Küçük yaşlarda babasını kaybeden ve annesi ile birlikte köyde yaşayan Hasan için ninesinin ayrı bir yeri vardır. Öyle ki annesinden çok ninesini sevdiğini ifade etmiştir. Sebebi ise ninesinin dedesi Hasan'ın vefatından sonra evlenmeyip babasını büyütmesi ve onlara kol kanat germesidir. Tohum ekmeyi, orak biçmeyi, karasabanla çift sürmeyi ninesinden öğrenmiştir (Özdemir 2017: 133). Henüz daha 16 yaşındayken Melek Hanım ile dünya evine giren Hasan, 1960 yılında köyünden ayrıldı. İlk olarak Mersin'in Silifke ilçesinde ikamet etti. Daha sonra Ankara'ya Taşınan Hasan, ilk önce Ankara Devlet Tiyatrosu'nda gece bekçiliği yaptı ve daha sonra da Ankara Büyükşehir Belediyesinde çalıştı ve oradan emekli oldu (Avcı 2008: 184).

Âşık Davut Sularî, Âşık Veysel, Âşık İhsanî, Âşık Mahzunî, Nesimi Çimen gibi sanatçılarla Anadolu'da çok sayıda konsere katıldı. Şiirlerinin önemli bir kısmı Halk Ozanlarının Sesi dergisinde ve Yenigün gazetesinde yayınlandı. 1982 yılında düzenlenen Hacı Bektaşi Veli konulu bir yarışmada "Pirimiz" başlıklı şiiriyle birincilik ödülüne layık görüldü. Kul Hasan'ın Bana Bana ve Yana Yana isimleriyle iki de albümü vardır (Atmaca 2017: 102). Danimarkalı yönetmen Elisabeth Rygaard'ın Gönlümdeki Köşk Olmasa isimli filminde Âşık Veysel'i canlandırmıştır. 12 Mart 2010 tarihinde vefat etmiş ve Karşıyaka mezarlığında defnedilmiştir.

Âşık Kul Hasan'ın halk şiirine ve ozanlığa yönelmesinde hiç şüphesiz çocukluk yıllarında yakından tanıma fırsatı bulduğu âşıkların, ozanların ve dedelerin etkisi büyük olmuştur. Gördüğü yanlışları ifade etmekten çekinmeyen, muhalif bir kişiliğe sahip olduğu için söz konusu bu durum şiirlerinin de ana malzemelerini yoğurmuştur. Doğup büyüdüğü Emirilyas mahallesinde, Alevi Bektaşi inanç sisteminin çok da etkili olmamasına rağmen özellikle Alevi Bektaşi inanç ve felsefesini benimsemiştir.

Yazdığı şiirlerde politik eleştiriler yaptığı için pek çok kez yargılandı ama hepsinden beraat etti. Ruhi Su tarafından seslendirilen "Yirminci Yüzyılın İnsanlarıyız", bir Kul Hasan eseridir (Özdemir 2017:123).

Kul Hasan, halk şiirinin çeşitli nazım şekil ve türlerinde şiirler üretmiştir. Bunların içinde en çok koşma ve semaiyi tercih eden sanatçı, nazım türleri söz konusu olduğunda en çok taşlama türü ile kendini göstermiştir. Adnan Menderes, Turgut Özal gibi siyasi isimler şiirlerinde eleştirdiği isimlerden birkaçıdır.

Başta Pir Sultan Abdal olmak üzere Âşık Davut Sularî, Âşık Veysel, Âşık İhsanî, Âşık Mahzunî gibi sanatçılardan etkilenen Kul Hasan, Engin Aslan, Ulaş Özdemir, Hacı Yener ve Meçhulî gibi isimleri de etkilemiştir.

Demokrasi, eşitlik, politika gibi dünyevi konuları şiirinde malzeme olarak kullanan Kul Hasan, kimi şiirlerinde de tasavvufî konulara değinmiştir. Maddî aşk, ayrılık, gurbet gibi temaları da işlemekten geri durmamıştır. Bu da onu zaman zaman Karacaoğlan geleneğine yakınlaştırır.

1980 yılından sonra uzattığı sakalları ve bağlamasıyla sadece yazdığı şiirlerle değil; dış görünüşüyle de nevi şahsına münhasır bir profil sergileyen Kul Hasan'ın, hem sosyal medyada hem de çeşitli video paylaşım sitelerinde kendi sesinden icra ettiği pek çok şiiri paylaşılmıştır.