LEDÜNNÎ, Mustafa Ledünnî Efendi

(d. ?/? - ö. 1133/1720-21)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ledünnî'nin asıl adı Mustafa, doğum yeri Bosna'dır. Gençliğinde Hindistan'ı, Buhara'yı gezdi. İsfahan'da kaldığı gün­lerde Şah Hüseyin'in meclisinde yer aldı. Şah Hüseyin'in şairleriyle müşaare (karşılıklı şiir söyleme) ve müna­zarada bulundu, Şah'ın ihsanına ve iltifatına kavuştu. Râmiz Tezkiresi Ledünnî'nin İsfahan'da ne kadar kaldığı belirtilmezken (Erdem 1985: 244); Safâyî Tezkiresi  yedi yıl kaldığını kaydeder. Memleketine döndükten sonra Divan-ı Sultanî kâtipleri arasına katılan Ledünnî, bir müddet sonra Eflak Voyvodası'na divan efendisi oldu. Ramiz'e göre divan hocalarındandır (Erdem 1985: 265). Safâyî Tezkiresi'nde, Ledünnî'nin 1133/1720-21 yılında vefat ettiği belirtilir. Diğer kaynakların bir kısmı da Safâyî Tezkiresi'ni esas aldıkları için onlar da aynı tarihi verirler. Safâyî Mustafa Efendi, tezkiresini 1132/1719-20 yılında tamamlamış­tır. Sicill-i Osmani'de, şairin 1128/1715-16 yılında Avusturyalılara esir düştüğü, esaretten kurtulduktan sonra memuriyetle İran'a gittiği kaydedilir (Mehmed Süreyya 1308-15/ 1890-97: 88). Şeyhî Mehmed Efendi, Şaban 1128 / Temmuz-Ağustos 1716'da Avusturyalıların Voyvodayı esir, Ledünnî'yi şehit ettiklerini belirtir. Safâyî Tezkiresi'nden iki yıl sonra tamamlanmış olan Sâlim Tezkiresi'nde şairin ölümüne değinilmez. Fakat, ondan söz ederken görülen geç­miş zaman kipini kullanarak şairin ölümüne işaret eder (İnce 2005: 593). Şeyhî, Vakayiu'l-Fudala'da Le­dünnî’nin 1128/1715-16 yılında öldürüldüğünü belirtir (Özcan 1989: 471, VIII).  Râmiz Tezkiresi'nde Ledünnî’nin Farsça ve Türkçe şiirlerinin bu­lunduğu, bu alanda söz sahibi, mahir ve nüktedan bir şair olduğu, bu nedenle tezkiresine alındığı, eserlerinden bir kaç beytin kaydedildiği zikredilir. Safâyî Mustafa Efendi, Ledünnî'nin Farsça'da oldukça iddialı olduğunu ve Şevket Dîvânı'nı şerh etme amacındayken iken 1133/1720-21'de vefat ettiğini söyler (Erdem 1985: 244; Çapan 2005:535). Ramiz, ilminin yanında Farsça bilgisini de övmektedir. (Erdem 1985: 244)

Kaynakça

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

Erdem, Sadık (hzl.)(1985). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâ’sı. Ankara: AKM Yay.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay.

İslâm Ansiklopedisi. C.1. İstanbul: MEB Yay. 328-29.

Mehmed Süreyya (1308-15/ 1890-97). Sicill-i Osmânî. C.4. İstanbul: Matbaa-i Âmire.

Müstakimzade Süleyman Sadeddin (2000). Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Nisbi ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. (Tıpkı Basım).  Ankara: KB Yay. 377a.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniyye ve Zeyilleri “Vakâyiü’l-Fuzalâ”. C. 3. İstanbul: Çağrı Yay.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977-1986). C.6. İstanbul Dergâh Yay. 76.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 21.06.2014
Güncelleme Tarihi: 23.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Mey-i dûşîne-i agyâre tenhâ yâr varmışmış

Bahâristân-ı şevka gonca-i gülzâr varmışmış

 

O mâh-ı bî-ser ü pâ cebhe-sây-ı tarf-ı revzende

Hicâz-ı kûyına şeb-i tâlib-i dildâr varmışmış

(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 535).


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ZEKÎ, Kethüdâ Ali Zeki Efendid. ? - ö. Haziran-Temmuz 1711Doğum YeriGörüntüle
2GEDÂYÎ, Ali Efendid. ? - ö. 1683Doğum YeriGörüntüle
3GÂ'İBÎ, Şeyh Mustafad. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ZEKÎ, Kethüdâ Ali Zeki Efendid. ? - ö. Haziran-Temmuz 1711Doğum YılıGörüntüle
5GEDÂYÎ, Ali Efendid. ? - ö. 1683Doğum YılıGörüntüle
6GÂ'İBÎ, Şeyh Mustafad. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ZEKÎ, Kethüdâ Ali Zeki Efendid. ? - ö. Haziran-Temmuz 1711Ölüm YılıGörüntüle
8GEDÂYÎ, Ali Efendid. ? - ö. 1683Ölüm YılıGörüntüle
9GÂ'İBÎ, Şeyh Mustafad. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10ZEKÎ, Kethüdâ Ali Zeki Efendid. ? - ö. Haziran-Temmuz 1711MeslekGörüntüle
11GEDÂYÎ, Ali Efendid. ? - ö. 1683MeslekGörüntüle
12GÂ'İBÎ, Şeyh Mustafad. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13ZEKÎ, Kethüdâ Ali Zeki Efendid. ? - ö. Haziran-Temmuz 1711Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14GEDÂYÎ, Ali Efendid. ? - ö. 1683Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15GÂ'İBÎ, Şeyh Mustafad. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ZEKÎ, Kethüdâ Ali Zeki Efendid. ? - ö. Haziran-Temmuz 1711Madde AdıGörüntüle
17GEDÂYÎ, Ali Efendid. ? - ö. 1683Madde AdıGörüntüle
18GÂ'İBÎ, Şeyh Mustafad. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle