Mehmet Semih

Mehmet Semih Uzman
(d. 19 Şubat 1952 / ö. 25 Mayıs 2013)
Mizah Yazarı, Hikâyeci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğmuştur. Babası Cumhuriyet döneminin ilk gazetecilerinden Emin Refik Uzman’dır (Homur Mizah Grubu, Cumhuriyet Gazetesi). İlkokulu beş ayrı okul değiştirerek 1965 yılında (Mehmet Semih, 1977: 110) bitirdikten sonra Fındıklı Ortaokulu’na başlamıştır (Tekin, 1999: s. 424; Necatigil, 2007: s. 289; Ed. Yalçın, 2010: s. 698). Babasının ölümü üzerine çalışmak zorunda kalan yazar, öğrenimini yarım bırakarak düzeltmenlik, ciltçilik, sekreterlik, spor yazarlığı, reklamcılık gibi işlerde çalışmıştır.

1967 yılında Ekspres gazetesinde ilk yazısı yayımlanan Mehmet Semih Cumhuriyet, Yelken, Akbaba, Gıcık, Yeni Toplum, Edebiyat Cephesi, Limon, Milliyet Sanat, Sanat Olayı, Tan, Sıfır, Dolmuş, Gümgüm, Vatan, Politika, Yeni Asır gibi gazete ve dergilerde yazmıştır. Gelişim Larousse ve Ana Britannica ansiklopedilerinde basın ve mizah maddelerini hazırlamıştır (Necatigil, 2007: 289; Ed. Yalçın, 2010: 698).

1976’da Bulgaristan’da düzenlenen Uluslararası Mizah Hikâyeleri Yarışması’nda Dünyanın En Haksız Yere Dayak Yiyen Adamı Selahattin Bey adlı hikâyesiyle birinci olmuştur ve Altın Kirpi birincilik ödülünü ve Şvistov Kenti Özel Ödülü’nü almıştır. 1977’de Karikatürcüler Derneği’nin yazışmalarını yürütmüştür (Homur Mizah Grubu). 1979 yılında Ulusal Nasreddin Hoca Gülmece Öykü Yarışması’nda II. Mansiyon’u, 1985 yılında ise birincilik ödülünü kazanmıştır (Ed. Yalçın, 2010: 698). Mehmet Semih 25 Mayıs 2013 Cumartesi günü bir süredir tedavi gördüğü Şişli Etfal Hastahanesi’nde vefat emiştir. 27 Mayıs Pazartesi günü Zincirlikuyu Camii’nden cenazesi kaldırılmıştır. (Homur Mizah Grubu, Mizah Haber).

Yazar, Sanat Dergisi’yle röportajında ilkokul üçüncü sınıftan itibaren edebiyatla ilgilenmeye başladığını, sonraları da birçok edebî şahsiyetle iletişim hâlinde olduğunu belirtmiştir. İrfan Yalçın ve Erdoğan Başol’un kendisini sürekli desteklediğini anlatmıştır.

Mehmet Semih, birkaç kez oyun yazmayı denemiş ve üç Karagöz oyunu yazmıştır. Tiyatro eseri yazmanın zor olduğunu düşünen yazar, yayımlanan şiirleri olmasına rağmen 1972’de de şiir yazmayı bırakarak yalnızca öykü yazmayı tercih emiştir. Mizahı sevmesi ve mizahın etkin olduğunu düşünmesi üzerine mizah hikâyeleri yazan Mehmet Semih’e göre çağının çelişik ve kokmuş yanlarını ortaya çıkaran, çelişik düzenin tâ kendisi olan gülmece; iğneleyici, öğretici, eğitici olmalıdır ve gülmece yazarları da bu çelişkiyi ortaya çıkarmalıdır (Mehmet Semih, 1977: 109-123). Genellikle zıtlıklar üzerine kurduğu hikâyelerinde boş abartıları, saf insanların kurnaz insanlar yüzünden yaşadıklarını, sömürüleni, aldatılanı, dairede çalışmasına rağmen geçim sıkıntısı yaşayan memurları, suçsuz suçluları ele almıştır.

Mehmet Semih, 1970’li yıllardan itibaren yazmaya başladığı mizah hikâyelerinin yanı sıra mizah edebiyatı üzerine de düşünmüş ve bu konuda antolojiler hazırlamıştır. Yazar, antolojileriyle mizahi eserler veren yazar ve şairleri bir araya toplayarak Cumhuriyet dönemi mizah edebiyatına katkıda bulunan şahsiyetlerin tespit edilmesini, Türk mizahının tarihsel gelişiminin anlaşılmasını kolaylaştırmış ve böylece Türk mizah edebiyatına önemli bir katkı sağlamıştır.

Kaynakça

Homur Mizah Grubu. http://homur.blogspot.com.tr/2013/05/mizah-yazar-arkadasmz-mehmet-semih-i.html. 26 Mayıs 2013 Pazar. Erişim Tarihi: 20.12.2017.

Işık, İhsan. (2006). Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi Cilt 6. Ankara: Elvan Yayınları. ss. 2447-2448.

Mehmet Semih . (1977). “Söyleşiler”. Dünyanın En Haksız Yere Dayak Yiyen Adamı Selâhattin Bey. İstanbul: TekinYayınevi. ss. 109-123.

Necatigil, Behçet. (2007). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları. s. 289.

Tekin, Arslan. (1999). Edebiyatımızda İsimler ve Terimler. İstanbul: Ötüken Neşriyat. ss. 424.

Yalçın, Murat (Editör). (2010). “Mehmet Semih”. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi Cilt II. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 698.

http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/diger/424072/Mizah_yazari_Mehmet_Semih_oldu.html. 26 Mayıs 2013. Erişim Tarihi: 20.12.2017.

http://mizahhaber.blogspot.com.tr/2013/05/mizah-yazari-mehmet-semihi-yitirdik.html. 26 Mayıs 2013. Erişim Tarihi: 20.12.2017.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. AYDAN ENER SU
Yayın Tarihi: 13.03.2019
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Dünyanın En Haksız Yere Dayak Yiyen Adamı Selâhattin BeyTekin Yayınevi / İstanbul1977Hikâye
Türk Mizah Hikâyeleri AntolojisiBilgi / Ankara1980Hikâye
Gözlüklü BeyefendiYazko / İstanbul1982Hikâye
Türk Şiirinde Hiciv, Taşlama, YergiMiyatro / İstanbul1982Antoloji
Hurda KralıYazko / İstanbul1983Hikâye
Umutla Yaşıyoruz EfendimYazko / İstanbul1983Hikâye
Türk Taşlama ve Hiciv AntolojisiMiyatro Yayınları / İstanbul1983Antoloji
Mahallede Dedikodu VarYazko / İstanbul1984Hikâye
Türk Edebiyatında Mahlaslar, Takma Adlar, Tapşırmalar ve LakaplarAnahtar Kitaplar / İstanbul1993Diğer
Fotolu Vergi MüellifiYazko / İstanbul1994Hikâye
Türk Gülmece Öyküleri AntolojisiYön Yayıncılık / İstanbul1994Hikâye

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Muvaffak İhsan Garand. 1911 - ö. 1985Doğum YeriGörüntüle
2İFFET, Hatice İffet Hanımd. 1854 - ö. 1912Doğum YeriGörüntüle
3Tuvana Gülcand. 1975 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4TÜRKMENÎ, Necmi Dald. 1952 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Leyla Ruhan Okyayd. 1952 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6KEMAL, Kemal Doğand. 05.07.1952 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Turgut Özakmand. 1 Eylül 1930 - ö. 28 Eylül 2013Ölüm YılıGörüntüle
8Ayhan Hünalpd. 1927 - ö. 21 Mart 2013Ölüm YılıGörüntüle
9Mustafa Şerif Onarand. 27 Aralık 1927 - ö. 23 Mayıs 2013Ölüm YılıGörüntüle
10Füsun Çetineld. 3 Haziran 1962 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Niyazi Zaimoğlud. 1927 - ö. 1 Mayıs 1999MeslekGörüntüle
12Hümaşah Vardard. 1920 - ö. 11 Ocak 2009MeslekGörüntüle
13Ebuzer Sarayd. 01 Ağustos 1971 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Ali Murtaza Gürkaynakd. 1910 - ö. 21 Mayıs 1966Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Civan Canovad. 28 Haziran 1955 - ö. 20 Ağustos 2022Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Mehmet Arifd. 1906 - ö. 1976Madde AdıGörüntüle
17MEHMET, Mehmet Hanifi Şirind. 1970 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Tarık Gülmend. 12 Temmuz 1951 - ö. ?Madde AdıGörüntüle