Madde Detay
MERDÜMÎ, Galata Emini Ali Çelebi-zâde Abdüsselâm Merdümî Efendi
(d. ?/? - ö. 971/1563)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul Galata’da doğdu. Asıl adı Abdüsselam’dır. Galata Emini Ali Çelebi’nin oğlu, Hoca Hayreddin’in damadıdır. Merdümî, Aşçı-zâde Hasan Çelebi’den mülazım olduktan sonra çeşitli yerlerde kadılık yaptı. En son Üsküp kadısı iken 971/1563 yılında vefat etti. Bursalı Cinânî “Çeşmün yumdun cihândan Merdümî hayfâ vâh” mısraını ölümüne tarih olarak düşürmüştür.
Merdümî’nin şiirlerini bir araya getirdiği bir divanının olup olmadığı bilinmemektedir. Ancak kırk hadis ve kırk ayet tercümesi yaptığı Tuhfetü’l-İslâm adında bir eseri vardır. Merdümî, bu eserine aldığı ayet ve hadislerin ikişer beyitle tercümesini yapmıştır. Ahmet Sevgi tarafından günümüz alfabesine çevrilerek yayımlanan (Sevgi 1993) bu eserin, Türkiye kütüphanelerde birçok yazma nüshası bulunmaktadır.
Merdümî, şairliğinin yanında musikide de kendini ispat etmiş biridir. Gelibolulu Âlî, onun özellikle sesinin güzelliğinden ve tambur çalmadaki maharetinden övgüyle bahseder (İsen 1998: 273).
Kaynakça
Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ. Ankara: AKM Yay.
Eyduran, Aysun S. (hzl.) (2008). Beyânî, Tezkîretü’ş-Şu’arâ. Ankara: KTB. Yay. E-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83502/beyani----tezkiretus-suara.html [Erişim Tarihi: 01.02.2014].
Eyduran, Aysun S. (hzl.) (2009). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkîretü’ş-Şu’arâ, Tenkitli Metin B. Ankara: KTB Yay. E-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83504/kinalizade-hasan-celebi---tezkiretus-suara.html [Erişim Tarihi: 01.02.2014].
İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu ve T. Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.
İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: Akçağ Yay.
Kaf-zâde Fâ’izî. Zübdetü’l-Eş’âr. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı, Belediye 11. vr. 170a.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 2. Ankara: Bizim Büro Yay.
Riyâzî. Riyâzu’ş-Şu’arâ. Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu, 06 Hk 1275. vr. 99b.
Sevgi, Ahmet (1993). Merdümî-Tuhfetü’l-İslâm (Kırk Ayet ve Kırk Hadis Tercümesi). Konya: Selçuk Üniversitesi Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. YUNUS KAPLANYayın Tarihi: 10.07.2014Güncelleme Tarihi: 30.10.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Yog idi ‘âlemde dermân dilde derdün var iken
‘Işkunun dârü’ş-şifâsında gönül bîmâr iken
Âftâb-ı ‘âlem-ârâ togmamışdı ey perî
Hâne-i dil mihr-i ruhsârunla pür-envâr iken
Hâb-ı gafletden uyanmamışdı çeşm-i kâ’inât
Bâg-ı ‘ışkunda gözüm nergis-sıfat bîdâr iken
Dahı sûret bulmamışdı deyr-i ‘âlem ey perî
Rişte-i zülfün miyân-ı ‘âşıka zünnâr iken
Urmamışdı dahı cellâd-ı kazâ Mansûra el
Dâr-ı ‘ışkunda nigârâ Merdümî ber-dâr iken
(Eyduran, Aysun S. (hzl.) (2009). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkîretü’ş-Şu’arâ, Tenkitli Metin B. Ankara: KTB Yay. E-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83504/kinalizade-hasan-celebi---tezkiretus-suara.html [Erişim Tarihi: 01.02.2014]. 279).
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 10.07.2014Güncelleme Tarihi: 30.10.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Yog idi ‘âlemde dermân dilde derdün var iken
‘Işkunun dârü’ş-şifâsında gönül bîmâr iken
Âftâb-ı ‘âlem-ârâ togmamışdı ey perî
Hâne-i dil mihr-i ruhsârunla pür-envâr iken
Hâb-ı gafletden uyanmamışdı çeşm-i kâ’inât
Bâg-ı ‘ışkunda gözüm nergis-sıfat bîdâr iken
Dahı sûret bulmamışdı deyr-i ‘âlem ey perî
Rişte-i zülfün miyân-ı ‘âşıka zünnâr iken
Urmamışdı dahı cellâd-ı kazâ Mansûra el
Dâr-ı ‘ışkunda nigârâ Merdümî ber-dâr iken
(Eyduran, Aysun S. (hzl.) (2009). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkîretü’ş-Şu’arâ, Tenkitli Metin B. Ankara: KTB Yay. E-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83504/kinalizade-hasan-celebi---tezkiretus-suara.html [Erişim Tarihi: 01.02.2014]. 279).
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 30.10.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Yog idi ‘âlemde dermân dilde derdün var iken
‘Işkunun dârü’ş-şifâsında gönül bîmâr iken
Âftâb-ı ‘âlem-ârâ togmamışdı ey perî
Hâne-i dil mihr-i ruhsârunla pür-envâr iken
Hâb-ı gafletden uyanmamışdı çeşm-i kâ’inât
Bâg-ı ‘ışkunda gözüm nergis-sıfat bîdâr iken
Dahı sûret bulmamışdı deyr-i ‘âlem ey perî
Rişte-i zülfün miyân-ı ‘âşıka zünnâr iken
Urmamışdı dahı cellâd-ı kazâ Mansûra el
Dâr-ı ‘ışkunda nigârâ Merdümî ber-dâr iken
(Eyduran, Aysun S. (hzl.) (2009). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkîretü’ş-Şu’arâ, Tenkitli Metin B. Ankara: KTB Yay. E-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83504/kinalizade-hasan-celebi---tezkiretus-suara.html [Erişim Tarihi: 01.02.2014]. 279).
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Yog idi ‘âlemde dermân dilde derdün var iken
‘Işkunun dârü’ş-şifâsında gönül bîmâr iken
Âftâb-ı ‘âlem-ârâ togmamışdı ey perî
Hâne-i dil mihr-i ruhsârunla pür-envâr iken
Hâb-ı gafletden uyanmamışdı çeşm-i kâ’inât
Bâg-ı ‘ışkunda gözüm nergis-sıfat bîdâr iken
Dahı sûret bulmamışdı deyr-i ‘âlem ey perî
Rişte-i zülfün miyân-ı ‘âşıka zünnâr iken
Urmamışdı dahı cellâd-ı kazâ Mansûra el
Dâr-ı ‘ışkunda nigârâ Merdümî ber-dâr iken
(Eyduran, Aysun S. (hzl.) (2009). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkîretü’ş-Şu’arâ, Tenkitli Metin B. Ankara: KTB Yay. E-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83504/kinalizade-hasan-celebi---tezkiretus-suara.html [Erişim Tarihi: 01.02.2014]. 279).
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | TEVFîK, Seyyid Yahyâ Efendi | d. 1716 - ö. 1791 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Mustafa Celal Emrem | d. 1900 - ö. 1980 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | REV'Î, HÂCİB-ZÂDE MEHMED REV'Î EFENDİ | d. ? - ö. Mart-Nisan 1689 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | TEVFîK, Seyyid Yahyâ Efendi | d. 1716 - ö. 1791 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Mustafa Celal Emrem | d. 1900 - ö. 1980 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | REV'Î, HÂCİB-ZÂDE MEHMED REV'Î EFENDİ | d. ? - ö. Mart-Nisan 1689 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | TEVFîK, Seyyid Yahyâ Efendi | d. 1716 - ö. 1791 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Mustafa Celal Emrem | d. 1900 - ö. 1980 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | REV'Î, HÂCİB-ZÂDE MEHMED REV'Î EFENDİ | d. ? - ö. Mart-Nisan 1689 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | TEVFîK, Seyyid Yahyâ Efendi | d. 1716 - ö. 1791 | Meslek | Görüntüle |
11 | Mustafa Celal Emrem | d. 1900 - ö. 1980 | Meslek | Görüntüle |
12 | REV'Î, HÂCİB-ZÂDE MEHMED REV'Î EFENDİ | d. ? - ö. Mart-Nisan 1689 | Meslek | Görüntüle |
13 | TEVFîK, Seyyid Yahyâ Efendi | d. 1716 - ö. 1791 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Mustafa Celal Emrem | d. 1900 - ö. 1980 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | REV'Î, HÂCİB-ZÂDE MEHMED REV'Î EFENDİ | d. ? - ö. Mart-Nisan 1689 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | TEVFîK, Seyyid Yahyâ Efendi | d. 1716 - ö. 1791 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Mustafa Celal Emrem | d. 1900 - ö. 1980 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | REV'Î, HÂCİB-ZÂDE MEHMED REV'Î EFENDİ | d. ? - ö. Mart-Nisan 1689 | Madde Adı | Görüntüle |