Müesser Yeniay

(d. 15 Ekim 1983 / ö. -)
Şair, Yazar, Çevirmen, Editör
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İzmir'de doğdu. Ege Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümünden mezun oldu. Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölümündeki yüksek lisans eğitimini "Öteki Bilinç: Gerçeküstücülük ve İkinci Yeni" adlı teziyle 2013'te tamamladı. Homeros Attilâ İlhan (2007), Ali Rıza Ertan (2009) ve Enver Gökçe (2013) ödüllerini aldı. Uluslararası birçok şiir antolojisinde ve şiir festivalinde yer alıp Türkiye’yi temsil etti. Amerika, Hong Kong ve Belçika’da bir ay süresince misafir yazar olarak bulundu. "Su gibi" ve "Tomurcuk" adlı iki şiiri Alican Püskülcü tarafından bestelenerek Berlin'de Babylon Orkestrası tarafından Eylül 2018'de icra edildi. Uluslararası Saraybosna Şiir Festivali, Eylül 2010 (Bosna-Hersek); Uluslararası Nisan Şiir Festivali, Mayıs 2011 (İsrail); Uluslararası Belgrad Şiir Festivali, Eylül 2012 (Sırbistan); Uluslararası Voix Vives Şiir Festivali (Sete), Temmuz 2013 (Fransa); Uluslarası Kritya Şiir Festivali, Eylül 2013 (Hindistan); International Festival "Nights of Literature" 2014, Haziran 2014 (Galati, Romanya); 2. Uluslararası Genç Şair Kadınlar Forumu, 2014 (Bakü); Medellin Şiir Festivali, Temmuz 2014 (Kolombiya); II. Asya Pasifik Şiir Festivali 2015 (Vietnam) gibi şiir festivallerine katıldı.

Müesser Yeniay şiirleriyle yurt dışında pek çok antolojide yer aldı. Şiir ve yazılarını yurtiçinde ağırlıklı olarak Şiirden, Varlık, Cumhuriyet Kitap ve Hürriyet Gösteri gibi dergilerde yayımlayan şair, yurt dışında; Ostra-Gehege, Allmende, Merkur (Almanya); Akrostiş (Belçika); Poesia a Sul, Espaco do Ser (Portekiz); Alora (İspanya); Antologie Lirica, Actualitatea Literară, Revista Luceafarul (Romanya); Stoneboat, Sundog 7, The Voices Project, The Bakery, Sentinel Poetry, Yellow Medicine Review, Shot Glass Journal, Poesy, Shampoo, Los Angeles Review of Books, Apalachee Review,Hawaii Review, Weber, The Other Side of Violet, Poetry Wales, Exit 13, Split Lit Magazine, Trivia: Voices of Feminism, Thin Air, Negative Capability, Strange Encounters (ABD&İngiltere); Kritya, Shaikshik Dakhal, Platform (Hindistan); Casa Della Poesia, Libere Luci 6 (2013), I poeti di Europe in Versi e il lago di Como (İtalya); Poeticanet, Poiein (Yunanistan); Revue Ayna, Souffle, L'oiseau de feu du Garlaban, Europa (Mart 2014), Nuit de la Poesie 1 (Fransa); Al Doha (2013, Katar); Tema (2013, Hırvatistan); Dargah (İran); Ngu'o'iHanoi, Hai Phong, Nha Van Tac Pham (Vietnam). Revista de Poesia Prometeo (Kolombiya); Cv2 (Kanada); Serbian Literary magazine 2012/II (Sırbistan); Revista Literara 2017 (Moldova) gibi süreli yayınlarda yer aldı. Hâlen Şiirden dergisi editörlüğünü yürütmekte ve Bilkent Üniversitesinde Türk Edebiyatı alanında doktora yapmaktadır.

Şiiriyle kadını özgürleştirme gayreti içerinde olan Müesser Yeniay, günümüzün başarılı şairlerindendir. Metinleriyle kadın sorunsalına temas ederek ataerkil yaşama baş kaldırmış, son derece keskin bir feminist söylemle ön plana çıkmıştır. Şiirlerinin pek çok yabancı dile çevrilerek uluslararası alanda hem süreli yayınlarda ve antolojilerde yer almış olması hem de kitap hâlinde yayımlanmış olması şairin, dünyanın dört bir yanında okuyucusunun olduğunu göstermektedir. Yeniay, ataerkil düzene isyan niteliğindeki yüksek sesiyle kadının öznel dünyasına ışık tutmaktadır. Kadınlık temasını varlık koşulu bağlamında ele alan şairin, şiirinde eril dünyayı onaracak umut vardır (Soycan 2017). Daha ilk şiir kitabı Dibine Düşüyor Karanlık Da (2009) kendi sesini bulur ve feminist söylemin dozunu daha sonraki kitaplarında yavaş yavaş artırır. Sevgiliyle Daimi Konuşma (2017) kadın sorunsalınıın ve tabiat ve beden imgelerinin yoğun olduğu bir kitaptır. Kadın bedeniyle bütünleşen; çöl, gök, ağaç su gibi tabiat imgeleri Yeniay'ın şiirinde bir karnaval havası oluşturmaktadır. Cengiz, onun tabiatı sıradışı bir biçimde taklit edişine dikkat çekmektedir: "Tabiat anayı taklit eder. Toprağı kavrar ve yağmur yağar. Dahası tabiat ananın kendisi olur, üretmeye, çoğalmaya, birliğe davet eder, aşk bu davetin temel eylem biçimidir." (Cengiz 2017). Şairin hırçın ve yüksek sesine rağmen estetik ve bilge bir tavra ulaşma isteği okuyucu tarafından hemen sezilmektedir.

Metafizik konuları şiiriyle açımlayan şair, varoluşsal sorgulamalara sık sık baş vurmaktadır. O, varlığın kendini açığa vurmasını arzu eder. Varoluş-insan ilişkisi kadar öznenin kadın kimliği nedeniyle varoluş-kadın ilişkisi de ölçülü bir düşünsellikle onun şiirinde irdelenip sorgulanmaktadır (Yıldırım 2019). Gelenekle de barışık olan Yeniay'ın şiiri aynı zamanda geleneğin önemli olduğunu hatırlatmaktadır. Ergülen'e göre şairin geleneğe saygılı bir tarafı vardır: "Gelenek sayılır da sevilir de elbette ama bir şair tutumu olarak Yeniay, geleneğe saygılı olmasına karşın asıl olarak ona sık sık sevgilerini göndermekten geri durmuyor. Bu bazen halk şiirinden tasavvufa, divan şiirinden bir dize ya da dizeler oluyor, bazen de Cumhuriyet dönemine ya da dünya şairlerine bir selam, bir adam olarak beliriyor şiirde" (Ergülen 2017). Yalın bir dili bulunan Yeniay'ın şiiri kendini kolay ele verir gibi görünmesine rağmen okuru dikkatli bir alımlama sürecine davet etmektedir. Bunda şairin kelimelerin imkânlarından tasarruflu bir biçimde faydalanmasının ve yer yer mitolojik kavramlara, metinlerararası göndermelere yer vermesinin etkisi büyüktür. Müesser Yeniay, sadece şiirler kaleme almakla yetinmemiş aynı zamanda şiirin estetik ve teorik meseleleri üzerine kafa yoran bir şair olmuştur. Bir yandan kadın sorunsalına şiiriyle estetik çözümlemeler getirirken, diğer yandan bu düzlemde poetikasını da şekillendirmektedir. Özellikle Sevgiliyle Daimî Konuşma (2017) kitabının başında yer alan "Şiir Yazma Politikaları ve Bir Şiirin Doğuşu" başlıklı yazı ile Şiir Belleği: Poetika, Kanon ve Kadın Üzerine Yazılar (2019) adlı kitap bu bağlamda önemlidir. "Yalnızca şiir yazarken ruhum dansediyor. Yalnızca şiir yazarken bütün mekânlar, bütün zamanlar, olanaklar benim.. İşte bu varoluş neşesi.. Hayal kapısı hep aralanmayı bekliyor, orası saf şuur tıpkı Tanrı gibi." (2017) diyerek bir bakıma şiir anlayışını dile getiren Müesser Yeniay, sürekli olarak şiirin içinde olmuş ve bu türdeki istikrarını korumuştur.

Kaynakça

Akay, Mehmet (2017). "Türk Şiirinde Erkek Egemenliğine Karşı Kadın İhtilali ve Müesser Yeniay Şiiri". Hürriyet Gösteri. S. 323/5 (Eylül-Ekim-Kasım 2017).

Akcan, Melike Aysu (2012). "Yeniden Çizdim Göğü". Kanat (Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Haber Merkezi Bülteni). S. 38.

Alper, Yusuf (2013). "Bir 'Gerçeküstücülük ve İkinci' Yeni Tartışması". Aydınlık Kitap. S. 93. 6 Aralık 2013.

Aykıl, Onur (2014). "‘Sevgiliyle Daimi Konuşma’ Varlığın Karma Duyumu. Cumhuriyet Kitap. 14 Aralık 2017. s. 23.

Aykıl, Onur (2014). "Gerçeküstücülük ve İkinci Yeni Üzerine Bir Çalışma". Sol. 2 Mayıs 2014.

Benassi, Luca (2016). "Müesser Yeniay: IL Lamento E La Pıetra". Noidonne. Gennaio-Febbraio 2016.

Cengiz, Metin (2012). "Kendisiyle Hesaplaşan Bir Şair". Cumhuriyet Kitap. 01 Mart 2012.

Cengiz, Metin (2012). "Öteki Bilinç: Gerçeküstücülük ve İkinci Yeni ". Varlık. 1275.

Cengiz, Metin (2015). "Müesser Yeniay". Eleştirel Çağdaş Büyük Türk Şiiri Antolojisi 1920 - 2015. İstanbul: Şiirden Yayınları. s. 555-559.

Cengiz, Metin (2015). "İkinci Yeni Gerçeği Olarak Öteki Bilinç: Gerçeküstücülük ve İkinci Yeni". Cumhuriyet Kitap. 22 Ocak 2015.

Cihan, Anıl (2015). "Okumak Okurun Sorlar Sormasıdır- Söyleşi". Cumhuriyet Kitap. 22 Ocak 2015.

Cihan, Anıl (2017). "Müesser Yeniay ile Röportaj". Şiirden. S. 40.

Çftçi, Fuat (2018). "Müesser Yeniay". Hüseyin Tezkiresi. İstanbul: Şiiri Özlüyorum Kitaplığı.

Dara, Ramis (2010). "Hayatı Derinleştiren Kitaplardan". Yasakmeyve. S.43.

Doğan, Fuat (2018). "Sevgiliyle Daimi Konuşma". Şiirden. S. 49.

Dünder, Betül (2013). "". Şairler Arasında Kadın Olmak: Konuşmalar Kitabı. İstanbul: Paradoks Yayınları.

Ergülen, Haydar (2017). "Müesser Yeniay Var". Şiirden. S 40.

Emre, Gültekin (2009). "Şiir Günlüğü. Varlık. S. 1225.

Emre, Gültekin (2014). "Şiir Günlüğü". Varlık. S. 1282.

Garavaglia, Laura (2015). "TURCHIA, nell’arena dell’esistenza / intervista a Müesser Yeniay". ANNUARIO. 20 Kasım 2017.

Gökyayla, Mehmet (2012). "Müesser Yeniay ve Sözcük Ekonomisi". Şiirden. S.11.

Günbaş, Ahmet (2010). "Şiirden Şiire". Eliz Edebiyat. S. 16.

Güven, Oğuz (2011). "Müesser Yeniay'ın Kitaplarında Dünyanın Şiiri Var". Kanat (Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Haber Merkezi Bülteni). S. 34.

Freyle, Annabell Manjarrés (2017) “'Words can also give birth': Müesser Yeniay". 1 Temmuz 2017. https://annabellmf.wordpress.com/2017/07/01/words-can-also-give-birth-muesser-yeniay/ [Erişim Tarihi: 09. 08. 2019]

Jelassi, Asma (2017). "Türk Şair Müesser Yeniay İle Röportaj". Texts From Outside The Language. S. 6 (Kasım 2017).

Karademir, Alara (2017). "Türk Şiirinde Kadın Eli: Müsser Yeniay Şiirleri". Şiirden. S 40.

Kılıç, Alkan "Müesser Yeniay'la Şiir ve Bilinç Odaklı Bir Söyleşi". Nordik. S. 5.

Koto, Maksut (2012). "Müesser Yeniay ile Söyleşi". Şiir Dalı (e-dergi). https://www.academia.edu/3570275/M%C3%BCesser_Yeniay_ile_S%C3%B6yle%C5%9Fi [Erişim Tarihi: 09. 08. 2019]

Küçük, Erhan (2018). Mağara İmgesi Üzerinden Erkini Kaybeden İktidar. Şiirden. S. 47.

Marzulli, Iula (2017). "Dialogo con la poetessa Müesser Yeniay (it)". https://iulamarzulli.wordpress.com/2017/02/13/a-dialogue-with-the-poet-muesser-yeniay-engl/ [Erişim Tarihi: 09. 08. 2019]

Metin, Ali K. (2011). "Eleştiri Defterinden Notlar". Hece. S. 178.

Nezir, Seyyit (2013). "Antişiirle 'çöküş' keyfine buyurun!". Aydınlık. 13 Temmuz 2011.

Okuduci, Çayan (2019). "Müesser Yeniay ile Şiiri Üstüne…". Varlık. S. 1341.

Okyay, Cemil(2019)."Müesser Yeniay’ın Şiir Penceresinden İncelikler Müzesinin Seyri". Şiirden. S. 52.

Özelli, Ergun (2017). "Sevgiliyle Daimî Konuşma". Varlık. S. 1323.

Özdem, Yavuz (2012). "Rüzgâr Odası". Hürriyet Gösteri. Yaz 2012.

Özdem, Yavuz (2017). "Müesser Yeniay: Kelimenin Üzerindeki Ağaç". Şiirden. S. 40.

Saraç, Atalay (2010). "Dibine Düşüyor Karanlık Da - Söyleşi". Cumhuriyet Kitap. S. 1053. 22 Nisan 2010.

Saraç, Atalay (2014). "Ötekibilinç Kitabı İçin Müesser Yeniay'la Söyleşi: Üstgerçekçilik Anllaşılmadan İkinci Yeni Anlaşılamaz". Aydınlık Kitap. Mayıs 2014.

Soycan, Celal (2017). "Müesser Yeniay Şiirinde Dişil Duyarlılık ve Ötesi...". Şiirden. S. 40.

Verhelst, Peter (2018). "Peter Verhelst-Müesser Yeniay Mektuplaşması." Akrostiş. S. 7.

Yeniay, Müesser (2011). "Müesser Yeniay Hakkında (Sina Akyol, Haydar Ergülen, Celal Soycan)". Yeniden Çizdim Göğü. İstanbul: Şiirden Yayınları.

Yıldırım, Cafer (2019). "Yeni Bir Şiir Yıldızı: Müesser Yeniay". Yenigelen. S. 17.

Yılmaz, Mehmet (2018). "Kadının Şiirdeki Zaferi: ‘Müesser Yeniay’ ". Şiirden. S. 47.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: İSA KOYUNCU
Yayın Tarihi: 15.09.2019
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Dibine Düşüyor Karanlık DaŞiirden Yayınları / İstanbul2009Şiir
Evimi Dağlara Kurdum Dünyadan ŞiirlerŞiirden Yayınları / İstanbul2010Şiir
Yeniden Çizdim GöğüŞiirden Yayıncılık / İstanbul2011Şiir
Seçme ŞiirlerŞiirden Yayınları / İstanbul2011Şiir
Kişisel AntolojiŞiirden Yayınları / İstanbul2011Şiir
Lalelere RequiemŞiirden Yayınları / İstanbul2012Şiir
Öteki Bilinç Gerçeküstücülük ve İkinci YeniŞiirden Yayınları / İstanbul2013İnceleme
Çağdaş İspanyol Şiiri AntolojisiŞiirden Yayınları / İstanbul2013Şiir
Ben Olmadan Çöller VardıŞiirden Yayınları / İstanbul2014Şiir
Alkol Vadisi Baladı Seçme ŞiirlerŞiirden Yayınları / İstanbul2014Şiir
A Rozsaszedes SzertartasaAB-Art / Macaristan2014Şiir
İsteğin HususiyetiŞiirden Yayınları / İstanbul2015Şiir
Yen Tu Dağının ÇiçeğiŞiirden Yayıncılık / İstanbul2015Şiir
Hatıranın Issız TopraklarıŞiirden Yayınları / İstanbul2015Şiir
Dibine Düşer Karanlık da Yeniden Çizdim GöğüŞiirden Yayınları / İstanbul2015Şiir
Before Me There were DesertsCC. Marimbo Yayınları / A. B. D.2015Şiir
Nghi le Hai Hoa Hong Trong VuonVietnam Yazarlar Birliği / Vietnam2015Şiir
Türk Edebiyatında Modern OkumalarŞiirden Yayınları / İstanbul2016İnceleme
Poemas SelectosEdición de Jaime B. Rosa / İspanya2016Şiir
Antes de mi Habia DesiertosSilaba / Kolombiya2016Şiir
Ainsi Disent-ilsBruno Doucey / Fransa2016Şiir
Bedenimle Dünya ArasındaBodhi Yayınları / Jaipur2016Şiir
1. Uluslararası Nâzım Hikmet Şiir Günleri / 3-5 Haziran 2016Ataşehir Belediyesi / İstanbul2016Antoloji
2. Uluslararası Nâzım Hikmet Şiir Günleri / 5-8 Mayıs 2017Ataşehir Belediyesi / İstanbul2017Antoloji
Sevgiliyle Daimi KonuşmaŞiirden Yayınları / İstanbul2017Şiir
When I Slept in a Rose PetalMundus Artium Press / A. B. D.2017Şiir
Duet of FlameJunpa Books / Japonya2017Şiir
Şiir Belleği: Poetika, Kanon ve Kadın Üzerine YazılarŞiirden Yayınları / İstanbul2019İnceleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Tevfik Nevzatd. 1864 - ö. Mayıs 1905Doğum YeriGörüntüle
2K., Tarık Dursund. 26 Mayıs 1931 - ö. 11 Ağustos 2015Doğum YeriGörüntüle
3Aytül Uncu Akald. 1 Ocak 1952 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Yunus Emre Gümüşd. 1983 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Yılmaz Demird. 01 Nisan 1983 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Orçun Ünald. 12 Temmuz 1983 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Vecihid. 1869 - ö. 1904MeslekGörüntüle
8Rasim Haşmetd. 1888 - ö. 1919MeslekGörüntüle
9Safter Korkmazd. 01 Ocak 1972 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Hayri R. Sevimayd. 25 Ocak 1933 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Akın Sevinçd. 07 Kasım 1973 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Serkan Ozan Özağaçd. 26 Temmuz 1981 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle