Madde Detay
NİHÂNÎ (Kadı)
(d. ?/? - ö. 953\'te sağ/1546\'da sağ)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Kastamonuludur. Latîfî “Bu devir şuarâsındandır” dediğine göre Kanunî devri şairlerinden olmalıdır. Memleketi ve mesleği dışında hayatına dair müşahhas hemen hiçbir bilgi yoktur. Latîfî kadı olan şairin bir müddet mesleğini icra ettikten sonra kadıların akıbetine dair gördüğü rüya üzerine vazgeçip mev’ize ve takva yollu şiirler yazdığını bildirmektedir. Latîfî kadılığı bırakma gerekçesini uzunu uzun anlatır. Ölüm tarihi bilinmiyorsa da kullandığı ifadelerden Latîfî’nin tezkiresini yazdığı 1546’da hayatta olduğu anlaşılmaktadır. Gelibolulu Âlî “mükemmel Dîvân” sahibi olduğu belirtir. Dîvân’ın herhangi bir nüshası bilinmemektedir. Hakkında bilgi veren iki tezkirede de Şairin sanatı hakkında Latîfî ve Âlî pek yorum yapmamışlardır. Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde ve Pervâne Bey Mecmuası’nda bazı şiirleri yer almaktadır.
Kaynakça
Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzemâ. Ankara: AKM Yay.
İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.
Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. Ankara: Bizim Büro Yay.
“Nihânî” (1990). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 7. İstanbul: Dergâh Yay. 60.
Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat No.406, vr. 1a.
Ünver, N. (2006). Atatürk Kültür Merkezi Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 6. Ankara: AKM Yay. 621-622.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSALYayın Tarihi: 09.09.2013Güncelleme Tarihi: 30.10.2020Eserlerinden Örnekler
GAZEL
Kaşlaruñ yayını kur kim cân olur kurbân aña
Tîr-i gamzeñ gezle kim hâcet degül peykân aña
Hey ne yâkûtî müferrihdür leb-i yâkûtı kim
Her ne yüzden yaraşur dirlerse kût-ı cân aña
Hâzıram tîguñda cânâ ‘ışk ile cân virmege
Kimde var ise ciger gelsün berü meydân aña
Nâr-ı ışka nûr olursañ yiridür ey dil saña
Kim didi per per tutuş pervâne gibi yan aña
Âşık-ı dîdâr olan n’eyler kusûr-ı cenneti
Yeg durur bir ravzadan bir gûşe-i vîrân aña
Derdmendüz hasteyüz bî-çâreyüz üftâdeyüz
Düşmişüz bir derde kim olur degül dermân aña
Bir şeh-i meh-peykere oldı Nihânî bende kim
Kim gedâ olmaklıga lâyık degül sultân aña
(Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. 153)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 09.09.2013Güncelleme Tarihi: 30.10.2020Eserlerinden Örnekler
GAZEL
Kaşlaruñ yayını kur kim cân olur kurbân aña
Tîr-i gamzeñ gezle kim hâcet degül peykân aña
Hey ne yâkûtî müferrihdür leb-i yâkûtı kim
Her ne yüzden yaraşur dirlerse kût-ı cân aña
Hâzıram tîguñda cânâ ‘ışk ile cân virmege
Kimde var ise ciger gelsün berü meydân aña
Nâr-ı ışka nûr olursañ yiridür ey dil saña
Kim didi per per tutuş pervâne gibi yan aña
Âşık-ı dîdâr olan n’eyler kusûr-ı cenneti
Yeg durur bir ravzadan bir gûşe-i vîrân aña
Derdmendüz hasteyüz bî-çâreyüz üftâdeyüz
Düşmişüz bir derde kim olur degül dermân aña
Bir şeh-i meh-peykere oldı Nihânî bende kim
Kim gedâ olmaklıga lâyık degül sultân aña
(Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. 153)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 30.10.2020Eserlerinden Örnekler
GAZEL
Kaşlaruñ yayını kur kim cân olur kurbân aña
Tîr-i gamzeñ gezle kim hâcet degül peykân aña
Hey ne yâkûtî müferrihdür leb-i yâkûtı kim
Her ne yüzden yaraşur dirlerse kût-ı cân aña
Hâzıram tîguñda cânâ ‘ışk ile cân virmege
Kimde var ise ciger gelsün berü meydân aña
Nâr-ı ışka nûr olursañ yiridür ey dil saña
Kim didi per per tutuş pervâne gibi yan aña
Âşık-ı dîdâr olan n’eyler kusûr-ı cenneti
Yeg durur bir ravzadan bir gûşe-i vîrân aña
Derdmendüz hasteyüz bî-çâreyüz üftâdeyüz
Düşmişüz bir derde kim olur degül dermân aña
Bir şeh-i meh-peykere oldı Nihânî bende kim
Kim gedâ olmaklıga lâyık degül sultân aña
(Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. 153)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
GAZEL
Kaşlaruñ yayını kur kim cân olur kurbân aña
Tîr-i gamzeñ gezle kim hâcet degül peykân aña
Hey ne yâkûtî müferrihdür leb-i yâkûtı kim
Her ne yüzden yaraşur dirlerse kût-ı cân aña
Hâzıram tîguñda cânâ ‘ışk ile cân virmege
Kimde var ise ciger gelsün berü meydân aña
Nâr-ı ışka nûr olursañ yiridür ey dil saña
Kim didi per per tutuş pervâne gibi yan aña
Âşık-ı dîdâr olan n’eyler kusûr-ı cenneti
Yeg durur bir ravzadan bir gûşe-i vîrân aña
Derdmendüz hasteyüz bî-çâreyüz üftâdeyüz
Düşmişüz bir derde kim olur degül dermân aña
Bir şeh-i meh-peykere oldı Nihânî bende kim
Kim gedâ olmaklıga lâyık degül sultân aña
(Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. 153)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | GARAGADIOĞLU RIFAT EFENDİ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | MELÎHÎ | d. ? - ö. 1494-95 civarı | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | KEL ÇAVUŞ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | GARAGADIOĞLU RIFAT EFENDİ | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | MELÎHÎ | d. ? - ö. 1494-95 civarı | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | KEL ÇAVUŞ | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | GARAGADIOĞLU RIFAT EFENDİ | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | MELÎHÎ | d. ? - ö. 1494-95 civarı | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | KEL ÇAVUŞ | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | GARAGADIOĞLU RIFAT EFENDİ | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | MELÎHÎ | d. ? - ö. 1494-95 civarı | Meslek | Görüntüle |
12 | KEL ÇAVUŞ | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | GARAGADIOĞLU RIFAT EFENDİ | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | MELÎHÎ | d. ? - ö. 1494-95 civarı | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | KEL ÇAVUŞ | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | GARAGADIOĞLU RIFAT EFENDİ | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | MELÎHÎ | d. ? - ö. 1494-95 civarı | Madde Adı | Görüntüle |
18 | KEL ÇAVUŞ | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |