NİKÂTÎ

(d. ?/? - ö. 1127/1715)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Kimi kaynaklarda mahlası "Nükâtî" olarak yer alsa da (İpekten vd. 1988: 353; Abdulkadiroğlu 1999: 495) doğrusu, "incelikler" anlamına gelen "Nikâtî"dir. Nikâtî'nin asıl adı Ali olup İstanbul'da doğmuştur. Öğrenimini tamamlayıp önce mülazım sonra kadı olmuş, ülkenin farklı beldelerinde ve askeri mahkemelerde kadılık ve kâtiplik yapmış, Mora Seferi'nde ordu kadılığı görevinde bulunmuştur. Nikâtî, 1127/1715'de vefat etmiştir. Mezarı, Edirne Kapısı haricinde bulunmaktadır. Nikâtî'nin elmizdeki şiirleri biyografik kaynakların örnek olarak verdiklerinden ibarettir. Sâlim’de bir, Beliğ’de üç, Safâyî'de yedi beyti kayıtlıdır.

Kaynakça

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Beliğ Nuhbetü’l-Âsâr li-zeyli Zübdetil-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 495.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî (Nuhbetü'l-Âsâr Min Fevâ'idi'l-Eş'âr) İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 623-24.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi Tezkiretü’ş-Şu‘arâ. Ankara: AKM Yay. 679.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay. 1093.

M. Şemseddin Sami (1996). Kâmûsu'l-Alam. C. 4. Ankara: Kaşgâr Neşriyat.

Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî Yâhud Tezkire-i Meşâhir-i Osmâniyye. C. 4. İstanbul: Matbaa-i Âmire.

Müstakimzade Süleyman Sadeddin (2000). Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Nisbi ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. (Tıpkı Basım). Ankara: KB Yay.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniye ve Zeyilleri “Vakâyiü’l-Fudalâ.” C. 2. İstanbul: Çağrı Yay.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 07.12.2013
Güncelleme Tarihi: 26.11.2020

Eserlerinden Örnekler

O hat kim safha-i ruhsâr-ı yâra zîb ü fer virmiş

Hümâ-yı evc-i hüsne sun-ı Hak gûyâ ki per virmiş

(Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Beliğ Nuhbetü’l-Âsâr li-zeyli Zübdetil-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 495.)

 

Anılmazdı adûnun cünbiş-i murg-ı nigâhından

Eger kim olmasaydı ol nihâl-i işve-cû tâze 

(Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Beliğ Nuhbetü’l-Âsâr li-zeyli Zübdetil-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 495.)

 

Zahm-ı tîr-i siteme merhem-i vaslun meded it

Görsün adâ da sarılmak nic'olurmış yâre 

(Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Beliğ Nuhbetü’l-Âsâr li-zeyli Zübdetil-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 495.)

 

Görünse rûy-ı Leylî bend iderdi revzen-i çeşmin

Gözünden sakınırdı sevdigin Kays-ı belâ-dîde 

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi Tezkiretü’ş-Şu‘arâ. Ankara: AKM Yay. 679.)

 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Halit Ziya Uşaklıgild. 1865 - ö. 27 Mart 1945Doğum YeriGörüntüle
2Memet Fuatd. 16 Şubat 1926 - ö. 19 Aralık 2002Doğum YeriGörüntüle
3ÂRİFÎ, İshak-zâde Mehmed Ârif Efendid. 1653-54 - ö. Haziran-Temmuz 1709Doğum YeriGörüntüle
4Halit Ziya Uşaklıgild. 1865 - ö. 27 Mart 1945Doğum YılıGörüntüle
5Memet Fuatd. 16 Şubat 1926 - ö. 19 Aralık 2002Doğum YılıGörüntüle
6ÂRİFÎ, İshak-zâde Mehmed Ârif Efendid. 1653-54 - ö. Haziran-Temmuz 1709Doğum YılıGörüntüle
7Halit Ziya Uşaklıgild. 1865 - ö. 27 Mart 1945Ölüm YılıGörüntüle
8Memet Fuatd. 16 Şubat 1926 - ö. 19 Aralık 2002Ölüm YılıGörüntüle
9ÂRİFÎ, İshak-zâde Mehmed Ârif Efendid. 1653-54 - ö. Haziran-Temmuz 1709Ölüm YılıGörüntüle
10Halit Ziya Uşaklıgild. 1865 - ö. 27 Mart 1945MeslekGörüntüle
11Memet Fuatd. 16 Şubat 1926 - ö. 19 Aralık 2002MeslekGörüntüle
12ÂRİFÎ, İshak-zâde Mehmed Ârif Efendid. 1653-54 - ö. Haziran-Temmuz 1709MeslekGörüntüle
13Halit Ziya Uşaklıgild. 1865 - ö. 27 Mart 1945Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Memet Fuatd. 16 Şubat 1926 - ö. 19 Aralık 2002Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ÂRİFÎ, İshak-zâde Mehmed Ârif Efendid. 1653-54 - ö. Haziran-Temmuz 1709Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Halit Ziya Uşaklıgild. 1865 - ö. 27 Mart 1945Madde AdıGörüntüle
17Memet Fuatd. 16 Şubat 1926 - ö. 19 Aralık 2002Madde AdıGörüntüle
18ÂRİFÎ, İshak-zâde Mehmed Ârif Efendid. 1653-54 - ö. Haziran-Temmuz 1709Madde AdıGörüntüle