NİKÂTÎ

(d. ?/? - ö. 1127/1715)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Kimi kaynaklarda mahlası "Nükâtî" olarak yer alsa da (İpekten vd. 1988: 353; Abdulkadiroğlu 1999: 495) doğrusu, "incelikler" anlamına gelen "Nikâtî"dir. Nikâtî'nin asıl adı Ali olup İstanbul'da doğmuştur. Öğrenimini tamamlayıp önce mülazım sonra kadı olmuş, ülkenin farklı beldelerinde ve askeri mahkemelerde kadılık ve kâtiplik yapmış, Mora Seferi'nde ordu kadılığı görevinde bulunmuştur. Nikâtî, 1127/1715'de vefat etmiştir. Mezarı, Edirne Kapısı haricinde bulunmaktadır. Nikâtî'nin elmizdeki şiirleri biyografik kaynakların örnek olarak verdiklerinden ibarettir. Sâlim’de bir, Beliğ’de üç, Safâyî'de yedi beyti kayıtlıdır.

Kaynakça

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Beliğ Nuhbetü’l-Âsâr li-zeyli Zübdetil-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 495.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî (Nuhbetü'l-Âsâr Min Fevâ'idi'l-Eş'âr) İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 623-24.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi Tezkiretü’ş-Şu‘arâ. Ankara: AKM Yay. 679.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay. 1093.

M. Şemseddin Sami (1996). Kâmûsu'l-Alam. C. 4. Ankara: Kaşgâr Neşriyat.

Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî Yâhud Tezkire-i Meşâhir-i Osmâniyye. C. 4. İstanbul: Matbaa-i Âmire.

Müstakimzade Süleyman Sadeddin (2000). Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Nisbi ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. (Tıpkı Basım). Ankara: KB Yay.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniye ve Zeyilleri “Vakâyiü’l-Fudalâ.” C. 2. İstanbul: Çağrı Yay.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 07.12.2013
Güncelleme Tarihi: 26.11.2020

Eserlerinden Örnekler

O hat kim safha-i ruhsâr-ı yâra zîb ü fer virmiş

Hümâ-yı evc-i hüsne sun-ı Hak gûyâ ki per virmiş

(Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Beliğ Nuhbetü’l-Âsâr li-zeyli Zübdetil-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 495.)

 

Anılmazdı adûnun cünbiş-i murg-ı nigâhından

Eger kim olmasaydı ol nihâl-i işve-cû tâze 

(Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Beliğ Nuhbetü’l-Âsâr li-zeyli Zübdetil-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 495.)

 

Zahm-ı tîr-i siteme merhem-i vaslun meded it

Görsün adâ da sarılmak nic'olurmış yâre 

(Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Beliğ Nuhbetü’l-Âsâr li-zeyli Zübdetil-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 495.)

 

Görünse rûy-ı Leylî bend iderdi revzen-i çeşmin

Gözünden sakınırdı sevdigin Kays-ı belâ-dîde 

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi Tezkiretü’ş-Şu‘arâ. Ankara: AKM Yay. 679.)

 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NİGÎNÎ, Mehmed (Mühürdâr) Çelebid. ? - ö. 18 Aralık 1721Doğum YeriGörüntüle
2EHLÎ, TAYYİB-ZÂDE EHLÎ EFENDİd. ? - ö. 1600Doğum YeriGörüntüle
3Vecihid. 1869 - ö. 1904Doğum YeriGörüntüle
4NİGÎNÎ, Mehmed (Mühürdâr) Çelebid. ? - ö. 18 Aralık 1721Doğum YılıGörüntüle
5EHLÎ, TAYYİB-ZÂDE EHLÎ EFENDİd. ? - ö. 1600Doğum YılıGörüntüle
6Vecihid. 1869 - ö. 1904Doğum YılıGörüntüle
7NİGÎNÎ, Mehmed (Mühürdâr) Çelebid. ? - ö. 18 Aralık 1721Ölüm YılıGörüntüle
8EHLÎ, TAYYİB-ZÂDE EHLÎ EFENDİd. ? - ö. 1600Ölüm YılıGörüntüle
9Vecihid. 1869 - ö. 1904Ölüm YılıGörüntüle
10NİGÎNÎ, Mehmed (Mühürdâr) Çelebid. ? - ö. 18 Aralık 1721MeslekGörüntüle
11EHLÎ, TAYYİB-ZÂDE EHLÎ EFENDİd. ? - ö. 1600MeslekGörüntüle
12Vecihid. 1869 - ö. 1904MeslekGörüntüle
13NİGÎNÎ, Mehmed (Mühürdâr) Çelebid. ? - ö. 18 Aralık 1721Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14EHLÎ, TAYYİB-ZÂDE EHLÎ EFENDİd. ? - ö. 1600Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Vecihid. 1869 - ö. 1904Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16NİGÎNÎ, Mehmed (Mühürdâr) Çelebid. ? - ö. 18 Aralık 1721Madde AdıGörüntüle
17EHLÎ, TAYYİB-ZÂDE EHLÎ EFENDİd. ? - ö. 1600Madde AdıGörüntüle
18Vecihid. 1869 - ö. 1904Madde AdıGörüntüle