NUR MEMED

(d. ? / ö. ?)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Nur Memed, 20. yüzyılda Van’da yaşamış bir âşıktır. Ancak doğum ve ölüm tarihi hakkında kesin bilgi yoktur. Bu yüzden âşık, hayatı meçhul Vanlı âşıklardan birisidir. Mahlası Nur Memed olan âşığın, gerçek adı Nur Mehmet'i şiirlerinde mahlas olarak kullandığı anlaşılmaktadır. Adı sadece “Van Hikâye ve Türkülerinden Örnekler” isimli lisans tezinde geçen (Ayna 2004: 53) bu âşığın ismine başka bir yazılı kaynakta rastlanmaz. Buna karşın Arvas, 23 Haziran 2004 tarihinde, “Alçekiç Pasajı”nda bulunan “Kısmet Elektronik” adlı dükkânda (Beşyol mevkisi) Dertli Kazım'la mülakat yaparken Dertli Kazım’ın bir esnaf dostu içeri girer ve âşık hakkında çok kısa bilgi verir. Bu esnafın anlattığına göre, Nur Memed ömrünün son yıllarını zorluklar içerisinde geçirir. Ailesi ise yaşlılık döneminde ona pek sahip çıkmaz (Arvas 2005: 63). Yapılan alan araştırmaları neticesinde âşık hakkında bunların haricinde hiçbir bilgi elde edilemez. Sadece, yukarıda sözü edilen esnaftan bu âşığa ait bir şiirinden sadece tek dörtlük tespit edilir (Arvas 2012: 67).

Âşığın sadece hayatı değil sanatkâr kişiliği hakkında da çok az bilgi bulunur. Örneğin “Van Hikâye ve Türkülerinden Örnekler” adlı tezin son sayfasında âşıktan, İsmail Akbaş’ın etkilendiği bir şahıs olarak bahsedilir (Ayna 2004: 53). Bunun dışında âşığın başka kimleri etkilediği, kimlerden etkilendiği, ustasının kim olduğu, kaç şiiri bulunduğu vb. bilgiler bulunmaz. Maalesef hiçbir şiirinin kayda geçmemiş olması âşığın dil ve üslup özelliklerini tespit etmeyi zorlaştırır. Tespit edilebilen tek dörtlük (Arvas 2012: 67) ise hece ölçüsü açısından kusurludur. Ancak bu kusurun kaynak kişiden kaynaklanma ihtimali de vardır. Çünkü dörtlükteki kafiyeler dikkate alındığında şiirin usta bir sanatkâr tarafından dile geldiği anlaşılır. Onun için de kaynak kişi, hece ölçüsünde hafızasının azizliğine uğramış olmalıdır. Şiirin bütünü derlenemediğinden ötürü bu dörtlüğü şekil açısından tam olarak tahlil etmek mümkün değildir. Dörtlük, muhteva açısından incelendiğinde, genel olarak şiirde hayatın acımasızlığından, aile bireylerinin vefasızlığından ve yaşamın anlamsızlığından bahsedildiği görülür.

Kaynakça

Arvas, Abdulselam (2005). Van Âşıklık Geleneği/İnceleme-Metin. Yüksek Lisans Tezi. Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Arvas, Abdulselam (2012). Geçmişten Günümüze Van Âşıklık Geleneği. Ankara: Hâkim Yay.

Ayna, Adil (2004). Van Hikâye ve Türkülerinden Örnekler. Lisans Tezi. Van:  Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. ABDULSELAM ARVAS
Yayın Tarihi: 25.11.2018
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Yavuz Adugitd. 1973 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Akşit Göktürkd. 27 Aralık 1934 - ö. 26 Şubat 1988Doğum YeriGörüntüle
3VÂNÎ, Mehmed Efendid. ? - ö. Nisan 1592Doğum YeriGörüntüle
4Yavuz Adugitd. 1973 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Akşit Göktürkd. 27 Aralık 1934 - ö. 26 Şubat 1988Doğum YılıGörüntüle
6VÂNÎ, Mehmed Efendid. ? - ö. Nisan 1592Doğum YılıGörüntüle
7Yavuz Adugitd. 1973 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8Akşit Göktürkd. 27 Aralık 1934 - ö. 26 Şubat 1988Ölüm YılıGörüntüle
9VÂNÎ, Mehmed Efendid. ? - ö. Nisan 1592Ölüm YılıGörüntüle
10Yavuz Adugitd. 1973 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Akşit Göktürkd. 27 Aralık 1934 - ö. 26 Şubat 1988MeslekGörüntüle
12VÂNÎ, Mehmed Efendid. ? - ö. Nisan 1592MeslekGörüntüle
13Yavuz Adugitd. 1973 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Akşit Göktürkd. 27 Aralık 1934 - ö. 26 Şubat 1988Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15VÂNÎ, Mehmed Efendid. ? - ö. Nisan 1592Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Yavuz Adugitd. 1973 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Akşit Göktürkd. 27 Aralık 1934 - ö. 26 Şubat 1988Madde AdıGörüntüle
18VÂNÎ, Mehmed Efendid. ? - ö. Nisan 1592Madde AdıGörüntüle