Nüvit Özdoğru

(d. 5 Mayıs 1925 / ö. 20 Haziran 2002)
Şair, Oyuncu, Yönetmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. 1946 yılında Robert Koleji'nden mezun oldu. 1950-1957 yılları arasında Washington Devlet Üniversitesi ve Wisconsin Üniversitesi'nde yükseköğrenimini tamamladı. 1959’da “Yaramaz Çocuk” adlı oyunla İstanbul Şehir Tiyatrolarına katıldı. Bu tarihten itibaren İstanbul Şehir Tiyatrolarında ve TRT Radyolarında oyuncu ve yönetici olarak çalıştı. 1982 yılında emekli olana kadar birçok oyunda oyuncu veya yönetmen olarak görev aldı. Çeşitli piyes ve radyo oyunlarında da rol alan Özdoğru, ABD Eleştirmenler Birliği tarafından üç kez “Yılın En İyi Karakter Oyuncusu” seçildi. İngilizceden Türkçeye ve Türkçeden İngilizceye birçok oyun çevirdi. Çevirileriyle pek çok eseri Türkçeye kazandıran Özdoğru, 1976’da Yasak Topraklar eserinin çevirisiyle Ankara Sanat Severler Derneği Ödülüne, 1978’de Bir Daha Oyna, 1984’te Amadeus adlı eserlerin çevirileriyle iki kez Avni Dilligil Ödülüne ve 1983’te Kadife Çiçekleri eserinin çevirisiyle Ankara Sanat Kurumu Ödülüne layık görüldü. Nüvit Özdoğru, Haldun Taner’in Keşanlı Ali Destanı, Ahmet Kutsi Tecer’in Köşebaşı, Necati Cumalı’nın Susuz Yaz adlı eserlerini de İngilizceye çevirerek Türk tiyatrosunun yurtdışında tanıtımına katkıda bulundu. Bunun yanı sıra "İttihad ve Terakki", "Üç İstanbul" gibi birçok sinema filminde rol aldı.

Başarılı ve deneyimli bir sanatçı olan Nüvit Özdoğru, Milliyet Sanat Dergisi'nde farklı türdeki edebî metinlerle ilgili eleştiriler kaleme almıştır. Tiyatro çevirilerinde dil konusunda hassas ve titiz bir tutum sergilemiştir. Onun bu tutumu çevirilerinde akıcı bir dilin oluşmasına olanak sağlamıştır. Yazar, Siğil Taş Olsa adlı manzum eserinin önsözünde, söz konusu eserin edebî çevreler tarafından nasıl karşılanacağını şu sözlerle dile getirmiştir: “Bazı çevreler de şiirlerimden bir kısmının çok kapalı, bir kısmının çok açık, bir kısmının gerçekçi, bir kısmının gerçeküstü, bir kısmının mistik, bir kısmının da daha başka anlayışta olduğunu ileri sürerek henüz kişiliğimi kazanamadığım savında bulunacaklardır.” Şiirlerinde sıra dışı imgeler ve tasvirler kullanan Özdoğru, yalın ve duru bir Türkçe kullanmıştır. Yazar Türkçemiz adlı eserini kaleme alırken iki yıl boyunca “6.000 nüsha gazete, 10.000 sayfa dergi, 20.000 sayfa kitap” okumuş ve rastladığı güç, fakat önemli kültür kelimelerini cümleleriyle birlikte fişlere not etmiştir. Daha sonra bu fişlerden yola çıkarak kitabını, "Birinci Hafta", "İkinci Hafta", "Üçüncü Hafta" gibi toplam yedi bölümden oluşturmuş ve her bölümü de kendi içinde yedi kısma ayırmıştır. Özdoğru, sinemanın yanı sıra edebî kimliğiyle de adından söz ettiren bir şahsiyet olmuştur.

Kaynakça

Işık, İhsan (2009). Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. Ankara: Elvan Yayınları.

Kaplan, Mehmet (2011). Cumhuriyet Devri Türk Şiiri. İstanbul: Dergâh Yayınları.

Tuncer, Harun (2013). "Titiz Bir Dilci ve Türkçemiz". Yedikıta. S. 68. 64-68.

http://www.biyografya.com/biyografi/9650 [erişim tarihi: 17.04.2018]

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN CUŞA
Yayın Tarihi: 03.06.2018
Güncelleme Tarihi: 09.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
TürkçemizGün Matbaası / İstanbul1958İnceleme
Siğil Taş OlsaErgeç Yayınları / İstanbul1966Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1TÂBİ'Î, FEYZÎ, Alî Tâbi'î Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2NA'ÎM, Yazıcı-zâde Mehmedd. ? - ö. 1752Doğum YeriGörüntüle
3GÂLİB, Abdulhalîm Gâlibd. ? - ö. 1876Doğum YeriGörüntüle
4Naim Tiralid. 1925 - ö. 25 Mayıs 2009Doğum YılıGörüntüle
5İlhan Selçukd. 11 Mart 1925 - ö. 21 Haziran 2010Doğum YılıGörüntüle
6Ömer Faruk Ceyland. 1 Ocak 1925 - ö. 24 Kasım 2013Doğum YılıGörüntüle
7M. Uluğ Turanlıoğlud. 1913 (1912) - ö. 12 Temmuz 2002Ölüm YılıGörüntüle
8MAHZÛNÎ/MAHZÛNÎ ŞERİF, Şerif Cırıkd. 17.11.1939 - ö. 17.05.2002Ölüm YılıGörüntüle
9TEKYURT, Eyüp Tekyurtd. 1917 - ö. 2002Ölüm YılıGörüntüle
10Ali Günvard. 8 Temmuz 1953 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Kemal Bekir Özmanavd. 1924 - ö. 13 Ocak 2014MeslekGörüntüle
12Zeki Erdoğand. 19 Mart 1941 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Mehmet Hulusi Öcald. 15 Ocak 1938 - ö. 29 Ağustos 2016Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Mehmet Cimid. 1931 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Kamuran Şipald. 24 Eylül 1926 - ö. 19 Eylül 2019Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle