Osman Zeki Yüksel Serdengeçti

Kopdagel, Serdengeçti
(d. 15 Mayıs 1917 / ö. 10 Kasım 1983)
Gazeteci, Siyasetçi, Şair
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Antalya'nın Akseki ilçesinde doğdu. Asıl adı Osman Zeki Yüksel'dir. Akseki Müftüsü Hacı Ahmet Salim Efendi ile Emine Hanım'ın dört oğlundan üçüncüsü olan şair, ilkokulu Akseki'de, ortaokulu yatılı olarak Antalya'da okumuştur. Ankara Atatürk Lisesini bitiren şair 1940'ta Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümüne kaydolmuştur. Sabahattin Ali'yi tokatlaması ve 3 Mayıs 1944 olaylarına katılması hasebiyle dört ay hapis ve 66 TL para cezasına çarptırılmıştır. Bu karar Yargıtay tarafından bozulmuş ve 31 Mart 1945'te beraat etmiştir. Fakültenin son sınıfındayken Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel tarafından okuldan uzaklaştırılmıştır. Kendi çıkardığı Bağrıyanık adlı mizahi gazetede Hasan Ali Yücel'e yazdığı "Yüksek Vekâletin Alçak Vekiline" dilekçesi yüzünden tutuklanmış ve bir sayı çıkan gazetesi kapatılmıştır. 1947-1962 yılları arasında sık sık tutuklandığı için sadece 33 sayı çıkarabildiği Serdengeçti dergisini yönetmiştir. 1956 yılında halasının kızı İsmet Hanım'la evlenmiştir. 1965 yılında Adalet Partisi'nden milletvekili seçilmiştir. Alparslan Türkeş'in Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi ve Necmettin Erbakan'ın Milli Selamet Partisi'ne girmiş ama bu partilerden de istifa etmiştir. 1974 yılında Parkinson hastalığına yakalanan şair, 10 Kasım 1983'te Ankara'da vefat etmiştir. Hacı Bayram-ı Veli Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Cebeci Asri Mezarlığı'na defnedilmiştir.

İslami gelenekten yetişen şair; Mevlana, Yunus Emre ve Mehmet Akif'ten çok etkilenmiştir. Mevlana ve Mehmet Akif biyografileri vardır. Çıkardığı Serdengeçti dergisi ve Bağrıyanık gazetesi iktidar aleyhine yazdığı yazılar nedeniyle kapatılmıştır. Mabetsiz Şehir ve Gülünç Hakikatler adlı düzyazıları yüzünden kovuşturmaya uğramıştır. Müslüman Türk Çocuğunun Şiir Kitabı adlı antolojisi bulunan şairin Buhran ve Kara Kitap adlı dönemin Ankara'sını anlatan basılmamış iki romanı vardır. Hem Türkçülüğü hem de İslam'ı savunan şair "Tanrı Dağı kadar Türk, Hira Dağı kadar Müslümanız!" diyerek fikrini ortaya sermiştir. Nükteli yanını şiirlerine de yansıtan şair için Ayasofya, içinde kanayan bir yaradır. Bütün şiirlerini Türklüğün Perişan Hali adlı kitabında toplayan sanatçının Akdeniz Hilalindir ve Bu Duygular Benim Değil Bizimdir adlı iki şiir kitabı daha vardır. Bu Millet Neden Ağlar adlı kitabı Türklüğün Perişan Hali adlı kitabının yeni baskısıdır. Cumhuriyet Ankara'sını anlattığı Bir Nesli Nasıl Mahvettiler adlı romanı forma halinde basılan ilk romanımızdır. Bir dava adamı olarak ömrü boyunca yazıları yüzünden hapis yatan ama duruşunu hiçbir zaman bozmayan sanatçı eserleriyle özellikle Milli Şef dönemi CHP yönetimini eleştirmiştir.

Kaynakça

Balcıoğlu, Abdürrahim (2016). Osman Yüksel Serdengeçti. İstanbul: Mihrabad Yayınları.

Kurnaz, Cemal (2012). Deli Rüzgâr. Ankara: Kurgan Edebiyat.

Öznur, Hakkı (2002). Osman Yüksel Serdengeçti. İstanbul: Alternatif Yayınları.

Yılmaz, Rasih (2001). Toros Yüzlü Adam. İstanbul: Timaş Yayınları.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: YAHYA ÖZKÖK
Yayın Tarihi: 07.10.2017
Güncelleme Tarihi: 10.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Mabetsiz ŞehirSerdengeçti Neşriyat / Ankara1949Deneme
Bir Nesli Nasıl MahvettilerSerdengeçti Neşriyatı / İstanbul1950Makale
Bu Millet Neden Ağlar: Türklüğün Perişan HaliSerdengeçti Neşriyatı / Ankara1952Makale
Gülünç HakikatlerSerdengeçti Neşriyatı / Ankara1957Fıkra
Mevlana ve Mehmed AkifSerdengeçti Neşriyatı / Ankara1958İnceleme
Ayasofya DavasıSerdengeçti Neşriyatı / Ankara1959Makale
Müslüman Türk Çocuğunun Şiir KitabıSerdengeçti Neşriyatı / Ankara1960Derleme
Kanlı BalkanlarKamer Yayınları / İstanbul1992Makale
Akdeniz HilalindirTEV Yayınları / İstanbul1992Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Kasım Çetin Köyoğlud. 1958 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Şeref Yılmazd. 01 Nisan 1967 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HEKİM DÖNE, Döne Sertd. ? - ö. 1945Doğum YeriGörüntüle
4İlhan Geçerd. 1917 - ö. 19 Ocak 2004Doğum YılıGörüntüle
5ALİ ÇAVUŞ, Ali Baltad. 1917 - ö. 14.05.1985Doğum YılıGörüntüle
6HULUSÎ/YAZICI, Faik Yazıcıd. 1917 - ö. 1967Doğum YılıGörüntüle
7Kemal Bilbaşard. 1 Şubat 1910 - ö. 21 Ocak 1983Ölüm YılıGörüntüle
8KENÂNÎ, Tekkeşin Sungurd. 1913 - ö. 1983Ölüm YılıGörüntüle
9Yusuf Ahıskalıd. 10 Mart 1909 - ö. 26 Haziran 1983Ölüm YılıGörüntüle
10Çoşkun Gökçayd. 12 Nisan 1931 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Hakkı Engin Gidererd. 1 Ağustos 1959 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Yaşar Aksoyd. 1 Ağustos 1947 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Abuzer Akbıyıkd. 11 Aralık 1958 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Yılmaz Güneyd. 01 Nisan 1937 - ö. 09 Eylül 1984Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Sırma Köksald. 1964 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16OSMAN NÛRÎd. 1875 - ö. 1911Madde AdıGörüntüle
17OSMAN ARTARd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18MOLLA OSMANd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle