PERİNAZ AYAZGIZI

(d. 1860/1862? / ö. 1968)
âşık, halıcı
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Azerbaycan sahası saz şairlerinden olan Perinaz Azay gızı, 1860 veya 1862 yılında Şamahı’nın Bağırlı köyünde, göçebe bir ailede dünyaya gelmiştir. Perinaz, bir şiirinde de ifade ettiği üzere okuma yazma bilmemektedir. Halıcılığı meslek edinmiş, dokuduğu halıları ve halıların üzerine işlediği ince nakışlarıyla tanınmıştır. Uzun bir ömür sürmüş ve 1968 yılında 108 yaşında vefat etmiştir. Kabri, Bağırlı mezarlığında, babası Dovğaçıoğlu Azay’ın kabrinin yanındadır. Âşığın babası Azay da “Dovğaçıoğlu” mahlasıyla şiirler yazmış bir şairdir (Namazov 2004: 341-343; Ceferzade 1991: 141; Ceferzade 2005: 116).

Perinaz, halk arasında gençliğinden beri yürekten söylediği sözleri (Namazov 2014: 341), güzel şiirleri, bayatıları ve sanatkârlığıyla ünlenmiş, daima halkın annesi gibi sevilip hürmet görmüştür (Ceferzade 1991: 141). Bayatılarında aşk ve sevgi konularının yanı sıra siyasi meselelere de değinmiştir (Sakaoğlu vd. 1986: 195). Âşığın şiirlerinde ailesi, köy hayatı, gelenek ve görenekleri, yaşam tarzı yansıtılmaktadır. Perinaz gördüğü, duyduğu ve etkisinde kaldığı herhangi bir hadise üzerine doğaçlama bir iki bent şiir söyleyebilen, ezberi kuvvetli bir âşıktır (Namazov 2004: 341-342). Yakın akrabalarının ifadesine göre âşık, bayatı ve şiirlerini kimsenin tesiri altında kalmadan genellikle irticalen söylemiştir. 1902 yılında Şamahı depremini yaşamış ve bu acı üzerine yüzlerce bayatı (mani) söylemiştir (Sakaoğlu vd. 1986: 195). Örneğin; “Şeherin dam öyleri,/ Esil terhan öyleri,/ Zelzele viran koydu,/ Dağıldı şam öyleri.” (Namazov 2004: 342) mısralarıyla başlayan şiirinde depremin dehşetinden ve geride bıraktığı derin izlerden söz etmektedir. Âşığın elimizde bulunan şiirlerinde hislerini açık ve sade bir dille ifade ettiği görülmektedir.

Kaynakça

Ceferzade, Ezize (hzl.) (1991). Azerbaycanın Aşıg ve Şair Gadınları. Bakü: Gençlik.

Ceferzade, Ezize (hzl.) (2005). Azerbaycan Gadın Şairleri Antologiyası. Bakü: Avrasiya Press.

Namazov, Qara (2004). Aşıglar. Bakü: Seda Neşriyyatı.

Sakaoğlu, Saim, Ali Berat Alptekin, Esma Şimşek (1986). Azerbaycan Âşıkları ve Halk Şairleri. C. 2. İstanbul: Halk Kültürü.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. TUĞBA BAYRAKDARLAR
Yayın Tarihi: 03.01.2019
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1RASİM, Rasim Kılıçeld. 1945 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2MİSRİ/SEYİT/BİÇARE SEYİT, Seyit Yalçınd. 1908 - ö. 18.12.1994Doğum YeriGörüntüle
3DERTLİ DİVANİ, Veli Aykutd. 15.01.1962 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4RASİM, Rasim Kılıçeld. 1945 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5MİSRİ/SEYİT/BİÇARE SEYİT, Seyit Yalçınd. 1908 - ö. 18.12.1994Doğum YılıGörüntüle
6DERTLİ DİVANİ, Veli Aykutd. 15.01.1962 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7RASİM, Rasim Kılıçeld. 1945 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8MİSRİ/SEYİT/BİÇARE SEYİT, Seyit Yalçınd. 1908 - ö. 18.12.1994Ölüm YılıGörüntüle
9DERTLİ DİVANİ, Veli Aykutd. 15.01.1962 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10RASİM, Rasim Kılıçeld. 1945 - ö. ?MeslekGörüntüle
11MİSRİ/SEYİT/BİÇARE SEYİT, Seyit Yalçınd. 1908 - ö. 18.12.1994MeslekGörüntüle
12DERTLİ DİVANİ, Veli Aykutd. 15.01.1962 - ö. ?MeslekGörüntüle
13RASİM, Rasim Kılıçeld. 1945 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MİSRİ/SEYİT/BİÇARE SEYİT, Seyit Yalçınd. 1908 - ö. 18.12.1994Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15DERTLİ DİVANİ, Veli Aykutd. 15.01.1962 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16RASİM, Rasim Kılıçeld. 1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17MİSRİ/SEYİT/BİÇARE SEYİT, Seyit Yalçınd. 1908 - ö. 18.12.1994Madde AdıGörüntüle
18DERTLİ DİVANİ, Veli Aykutd. 15.01.1962 - ö. ?Madde AdıGörüntüle