PERİNAZ AYAZGIZI

(d. 1860/1862? / ö. 1968)
âşık, halıcı
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Azerbaycan sahası saz şairlerinden olan Perinaz Azay gızı, 1860 veya 1862 yılında Şamahı’nın Bağırlı köyünde, göçebe bir ailede dünyaya gelmiştir. Perinaz, bir şiirinde de ifade ettiği üzere okuma yazma bilmemektedir. Halıcılığı meslek edinmiş, dokuduğu halıları ve halıların üzerine işlediği ince nakışlarıyla tanınmıştır. Uzun bir ömür sürmüş ve 1968 yılında 108 yaşında vefat etmiştir. Kabri, Bağırlı mezarlığında, babası Dovğaçıoğlu Azay’ın kabrinin yanındadır. Âşığın babası Azay da “Dovğaçıoğlu” mahlasıyla şiirler yazmış bir şairdir (Namazov 2004: 341-343; Ceferzade 1991: 141; Ceferzade 2005: 116).

Perinaz, halk arasında gençliğinden beri yürekten söylediği sözleri (Namazov 2014: 341), güzel şiirleri, bayatıları ve sanatkârlığıyla ünlenmiş, daima halkın annesi gibi sevilip hürmet görmüştür (Ceferzade 1991: 141). Bayatılarında aşk ve sevgi konularının yanı sıra siyasi meselelere de değinmiştir (Sakaoğlu vd. 1986: 195). Âşığın şiirlerinde ailesi, köy hayatı, gelenek ve görenekleri, yaşam tarzı yansıtılmaktadır. Perinaz gördüğü, duyduğu ve etkisinde kaldığı herhangi bir hadise üzerine doğaçlama bir iki bent şiir söyleyebilen, ezberi kuvvetli bir âşıktır (Namazov 2004: 341-342). Yakın akrabalarının ifadesine göre âşık, bayatı ve şiirlerini kimsenin tesiri altında kalmadan genellikle irticalen söylemiştir. 1902 yılında Şamahı depremini yaşamış ve bu acı üzerine yüzlerce bayatı (mani) söylemiştir (Sakaoğlu vd. 1986: 195). Örneğin; “Şeherin dam öyleri,/ Esil terhan öyleri,/ Zelzele viran koydu,/ Dağıldı şam öyleri.” (Namazov 2004: 342) mısralarıyla başlayan şiirinde depremin dehşetinden ve geride bıraktığı derin izlerden söz etmektedir. Âşığın elimizde bulunan şiirlerinde hislerini açık ve sade bir dille ifade ettiği görülmektedir.

Kaynakça

Ceferzade, Ezize (hzl.) (1991). Azerbaycanın Aşıg ve Şair Gadınları. Bakü: Gençlik.

Ceferzade, Ezize (hzl.) (2005). Azerbaycan Gadın Şairleri Antologiyası. Bakü: Avrasiya Press.

Namazov, Qara (2004). Aşıglar. Bakü: Seda Neşriyyatı.

Sakaoğlu, Saim, Ali Berat Alptekin, Esma Şimşek (1986). Azerbaycan Âşıkları ve Halk Şairleri. C. 2. İstanbul: Halk Kültürü.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. TUĞBA BAYRAKDARLAR
Yayın Tarihi: 03.01.2019
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1DERYANÎ, Nuri Kılıçd. 1937 - ö. 21.06.1997Doğum YeriGörüntüle
2ARAP, Arab Kandahlıd. 1850 - ö. 1937Doğum YeriGörüntüle
3DÎDE, Mirza Nasrullahd. 1797 - ö. 1870Doğum YeriGörüntüle
4DERYANÎ, Nuri Kılıçd. 1937 - ö. 21.06.1997Doğum YılıGörüntüle
5ARAP, Arab Kandahlıd. 1850 - ö. 1937Doğum YılıGörüntüle
6DÎDE, Mirza Nasrullahd. 1797 - ö. 1870Doğum YılıGörüntüle
7DERYANÎ, Nuri Kılıçd. 1937 - ö. 21.06.1997Ölüm YılıGörüntüle
8ARAP, Arab Kandahlıd. 1850 - ö. 1937Ölüm YılıGörüntüle
9DÎDE, Mirza Nasrullahd. 1797 - ö. 1870Ölüm YılıGörüntüle
10DERYANÎ, Nuri Kılıçd. 1937 - ö. 21.06.1997MeslekGörüntüle
11ARAP, Arab Kandahlıd. 1850 - ö. 1937MeslekGörüntüle
12DÎDE, Mirza Nasrullahd. 1797 - ö. 1870MeslekGörüntüle
13DERYANÎ, Nuri Kılıçd. 1937 - ö. 21.06.1997Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ARAP, Arab Kandahlıd. 1850 - ö. 1937Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15DÎDE, Mirza Nasrullahd. 1797 - ö. 1870Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16DERYANÎ, Nuri Kılıçd. 1937 - ö. 21.06.1997Madde AdıGörüntüle
17ARAP, Arab Kandahlıd. 1850 - ö. 1937Madde AdıGörüntüle
18DÎDE, Mirza Nasrullahd. 1797 - ö. 1870Madde AdıGörüntüle