RE'FET, Abdullah Re'fet Bey

(d. ?/? - ö. 1157/1744-45)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. Asıl adı Abdullah’tır. Abdullah Ref’et Bey olarak tanındı. Râmiz Tezkiresi (Erdem 1994: 118)'nde adı Mehmed olarak geçmektedir. Babası Sadrazam Râmî Mehmed Paşa’dır. Çinicizâde Abdurrahman Efendi’den sülüs ve nesih hatlarını meşk ederek icazetname aldı. Şikeste talik, divanî ve siyakat hatlarında da başarılı idi. Sadrazam İbrahim Paşa-zâde Vezir Mehmed Paşa’nın divan kâtipliğine getirildi. Daha sonra yeniçeri kâtibi, sipahi mukabelecisi, Sürre emini oldu. Bu görevde iken hac dönüşünde, Arabistan’da Vadi-i Fâtıma mevkiinde 1157/1744-45 yılında vefat etti. Vefatına Müstakim-zâde (1928: 283) tarafından “el-magmûm 1157” ibaresi ile tarih düşürüldü. Vefat tarihi Râmiz (Erdem 1994: 118) ve Ârif Hikmet (Çınarcı 2007: 54) tezkirelerinde 1158/1745-46 olarak gösterilmiştir. İstanbul Kütüphaneleri Türkçe Yazma Divanlar Kataloğu (1967: 732)’na göre Râmiz, Râmî Paşa-zâde Ref’et’i Madrub-zâde Ref’et ile karıştırdığı için adını Mehmed olarak yazmıştır ve vefat tarihini de yanlışlıkla 1158/1745-46 olarak vermiştir.

Râmiz (Erdem 1994: 118)’e göre güzel sözlü, bilgili, tarih bilen, iyi huylu bir kimseydi.

Abdullah Ref’et Bey’in bilinen tek eseri Dîvânçe'sidir. Eser, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi T. 5492/2 numarada kayıtlı mecmuanın 22 ve 57’nci yaprakları yer almaktadır. Divan’da dokuz kaside, otuz bir tarih, üç tahmis, bir na‘t, otuz beş gazel, iki kıt‘a, on beş beyit, sekiz şarkı, dokuz lugaz, ve bir muamma bulunmaktadır (İstanbul Kütüphaneleri Türkçe Yazma Divanlar Kataloğu 1967: 732-733).

Kaynakça

Çınarcı, M. Nuri (2007). Şeyhülislam Ârif Hikmet Beyin Tezkiretü’ş- Şu‘arâsı ve Transkripsiyonlu Metni. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi. 54.

Çifçi, Ömer (hzl.) (yty). Fatîn Davud Hâtimetü’l- Eş‘âr (Fatîn Tezkiresi). http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10736,metinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 08.05.2014]. 137-138.

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 118.

Erdem, Sadık (2007). “Re'fet”. Türk Dünyası Ortak Edebiyatı, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 7. Ankara: AKM Yay. 306.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 319-320.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu, Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 374.

İstanbul Kütüphaneleri Türkçe Yazma Divanlar Kataloğu (1967). “Re'fet”. C. III. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. 732-733.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 295.

Müstakim-zâde Süleyman Sa’deddin (1928). Tuhfe-i Hattâtîn. İstanbul: Devlet Matbaası. 383.

Müstakîm-zâde Süleyman Sa’deddin Efendi (2000). Mecelletü’n-Nisâb (Tıpkıbasım). Ankara: KB Yay. 228a.

Şemsettin Sami (1996). Kâmûsu’l-‘Alâm. Tıpkıbasım. C. 3. Ankara: Kaşgar Neşriyat Yay. 2249.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1990). “Re'fet Abdullah Bey”. C. 7. İstanbul: Dergâh Yay. 302.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİK
Yayın Tarihi: 09.05.2014
Güncelleme Tarihi: 17.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Nevrûziye

Ebyât

Hayât-ı tâze verip dehre makdem-i nevrûz

Hoşâ erişdi meşâmm-ı deme dem-i nevrûz

Tagıtdı leşker-i sermâyı sahn-ı gülşenden

Kurunca bârgehin şâh-ı ekrem-i nevrûz

Nizâm-ı tâze bulup mülket-i çemen şimdi

Yetişdi vakt-i ferah-zâ-yı hurrem-i nevrûz

Bisât-ı işretini bast-ı bezm-i şevk etmiş

Serîr-i hıtta-i bâga yine Cem-i nevrûz

Giyip kabâ-yı rebî‘îsini gül-i şâdî

Nişîn-i gül-bün olup oldu hem-dem-i nevrûz

Tarâvet ile yüzü güldü gonce-i bâgın

Olunca mazhar-ı feyz-i mükerrem-i nevrûz

Açıldı bahtı yine lâle-i siyâh-ı dilin

Olup karîn-i atâyâ-yı Hâtem-i nevrûz

Harîm-i bâg o kadar cilve-rîz-i şevk olmuş

Ki görse bâg-ı behişt ola mahrem-i nevrûz

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 319-320).


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1DERVİŞ, Kemâl Efendi-zâde Derviş Çelebid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2VESÎM, Abbasd. ? - ö. 13 Haziran 1760Doğum YeriGörüntüle
3NÂSIH, Mahmûd Nâsıh Efendi, İstanbullud. ? - ö. 1902Doğum YeriGörüntüle
4DERVİŞ, Kemâl Efendi-zâde Derviş Çelebid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5VESÎM, Abbasd. ? - ö. 13 Haziran 1760Doğum YılıGörüntüle
6NÂSIH, Mahmûd Nâsıh Efendi, İstanbullud. ? - ö. 1902Doğum YılıGörüntüle
7DERVİŞ, Kemâl Efendi-zâde Derviş Çelebid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8VESÎM, Abbasd. ? - ö. 13 Haziran 1760Ölüm YılıGörüntüle
9NÂSIH, Mahmûd Nâsıh Efendi, İstanbullud. ? - ö. 1902Ölüm YılıGörüntüle
10DERVİŞ, Kemâl Efendi-zâde Derviş Çelebid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11VESÎM, Abbasd. ? - ö. 13 Haziran 1760MeslekGörüntüle
12NÂSIH, Mahmûd Nâsıh Efendi, İstanbullud. ? - ö. 1902MeslekGörüntüle
13DERVİŞ, Kemâl Efendi-zâde Derviş Çelebid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14VESÎM, Abbasd. ? - ö. 13 Haziran 1760Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15NÂSIH, Mahmûd Nâsıh Efendi, İstanbullud. ? - ö. 1902Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16DERVİŞ, Kemâl Efendi-zâde Derviş Çelebid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17VESÎM, Abbasd. ? - ö. 13 Haziran 1760Madde AdıGörüntüle
18NÂSIH, Mahmûd Nâsıh Efendi, İstanbullud. ? - ö. 1902Madde AdıGörüntüle