REŞÎD, Mehmed

(d. ?/? - ö. 1146/1733-34)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mehmed’dir. İstanbul Üsküdar’da doğdu. Şair İbrâhim Sırrı’nın akrabalarındandır. Sarây-ı Atik’te teberdar, daha sonra da mütevelli oldu. Kalemden yetişen şair, ilerleyen yıllarda Divan tarihçisi tayin edildi.Reşîd, ömrünün sonuna doğru perişan bir hâlde tasavvufa yönelip Halvetiyye’den A’rec Hasan Efendi’ye bağlandı ve bu perişan durumundan kurtuldu. Şairin vefat tarihi bazı kaynaklarda 1142 (Erdem 1994: 129; Kurnaz vd. 2001: 346) olarak verilmesine rağmen; diğer kaynaklar göz önüne alındığında Reşîd’in 1146/1733-34’te İstanbul’da vefat ettiğini söylemek daha doğru olacaktır.

Râmiz'e göre Dîvân'ı vardır (Erdem 1994: 129). Tezkirelerde birkaç gazel ve na’t örneğine yer verilmiştir. Reşîd’in beğenilen lügazlarına ise farklı kütüphanelerdeki şiir mecmualarından ulaşmak mümkündür. Reşîd, şairliğinin yanında musiki ilminde de maharetliydi. Ürettiği yeni besteleri devrinde beğeni topladı. Ancak o daha çok lügazları ile meşhur oldu. Sâlim, şairin gazel ve kasidelerinin makbul olduğunu söylerken lügazlarının da güzelliğinden bahseder (İnce 2005: 352). 

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya Sicill-i Osmanî. C.5. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî. Ankara: AKM Yay.

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâ’sı, İnceleme-Tenkidli Metin-İndeks-Sözlük. Ankara: AKM Yay.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu’arâ Sâlim Efendi. Ankara : AKM Yay.

İpekten, Haluk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KB Yay.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.I. Ankara: Bizim Büro Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞERİFE AKPINAR
Yayın Tarihi: 15.07.2013
Güncelleme Tarihi: 17.02.2022

Eserlerinden Örnekler

Lügaz

Nedür ol turfa kal’a-i zîbâ

Leşkeri lâ-yü’ad ve lâ-yuhsâ

 

Cevfi gerd-i gubârdan ‘ârî

Var derûnunda nâle vü zârî

 

Yâl ü bâli yerinde bir mahbûb

 Nîş-i âzârı da anın mergûb

 

Ana ‘ibret gözüyle bir hoş bak

Var derûnunda nice tâk u revâk

 

Kaçmak isterse olamaz pûyân

Yetişir hâsılı ol şahsı kovan

(Cevap: Kovan)

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu’arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 352.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1RÂSİM, Fodlacı-zâde Ahmet Râsim Efendid. 1766-67 - ö. 1853-54Doğum YeriGörüntüle
2RIZAd. 1848-1849 - ö. 01.03.1920Doğum YeriGörüntüle
3RESÎMÂ, Şeyh Ahmed Resîmâ Efendid. ? - ö. 1803-04Doğum YeriGörüntüle
4RÂSİM, Fodlacı-zâde Ahmet Râsim Efendid. 1766-67 - ö. 1853-54Doğum YılıGörüntüle
5RIZAd. 1848-1849 - ö. 01.03.1920Doğum YılıGörüntüle
6RESÎMÂ, Şeyh Ahmed Resîmâ Efendid. ? - ö. 1803-04Doğum YılıGörüntüle
7RÂSİM, Fodlacı-zâde Ahmet Râsim Efendid. 1766-67 - ö. 1853-54Ölüm YılıGörüntüle
8RIZAd. 1848-1849 - ö. 01.03.1920Ölüm YılıGörüntüle
9RESÎMÂ, Şeyh Ahmed Resîmâ Efendid. ? - ö. 1803-04Ölüm YılıGörüntüle
10RÂSİM, Fodlacı-zâde Ahmet Râsim Efendid. 1766-67 - ö. 1853-54Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11RIZAd. 1848-1849 - ö. 01.03.1920Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12RESÎMÂ, Şeyh Ahmed Resîmâ Efendid. ? - ö. 1803-04Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13RÂSİM, Fodlacı-zâde Ahmet Râsim Efendid. 1766-67 - ö. 1853-54Madde AdıGörüntüle
14RIZAd. 1848-1849 - ö. 01.03.1920Madde AdıGörüntüle
15RESÎMÂ, Şeyh Ahmed Resîmâ Efendid. ? - ö. 1803-04Madde AdıGörüntüle