Madde Detay
RESÎM/RÂSİM, Hacı Mustafa
(d. ?/? - ö. 1130/1717-18)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İsmi Mustafa’dır. Doğum tarihi bilinmeyen şair, Bursa’da Şihâbüddin Mahallesi’nde dünyaya geldi. Babasının ismi de Mustafa’dır. Nisbesi el-Hâc Mustafa Resîm bin Mustafa Efendi’dir. İlk eğitimini tamamladıktan sonra iyi bir tahsil almak maksadıyla Murâdiyye Medresesi müderrisi Mehmed Selîm Efendi’nin derslerine katıldı. Mühür kazıma ve resim yapma sanatındaki mahareti sayesinde kuyumculuk mesleğine başladı. Kısa sürede kuyumcubaşılığa kadar yükseldi. Erzurum kadısı Kürdzâde Tâlib Mehmed Efendi’den mülâzım oldu. Bir medreseye müderris tayin edilmeyi beklerken Bursa’da vefat etti ve Kurdoğlu Mezarlığı’na defnedildi. Osmanlı medreselerinden ortalama mülâzım olma yaşı göz önünde bulundurulduğunda şairin genç bir yaşta öldüğü söylenebilir. Şairin vefat tarihi hususunda kaynaklarda ihtilaf vardır. Safâyî ve Sâlim, Resîm’in 1020 senesinde /1708-09 vefat ettiği iddiasındadırlar. (Çapan 2005: 240; İnce 2005: 348) İsmail Beliğ, Şeyhî, Mehmed Süreyyâ ve Nâil Tuman ise şairin 1130 yılında/1717-18 öldüğünü bildirirler. (Atlansoy 1998: 297; Özcan 1989: 465; Akbayar 1996: 1375; Kurnaz vd. 2001:1383) Şairin ölümüne İsmail Beliğ’in 1130 senesine tekabül eden bir tarih düşürdüğü bilgisi dikkate alındığında, ikinci gruptaki kaynakların bildirdiklerinin doğruluğu ortaya çıkar. Şair, resim yapmadaki yeteneğinden dolayı Resîm ve Râsim mahlaslarını kullanmayı tercih etti. Resîm’in eserleriyle alâkalı kaynaklarda bilgi yoktur. Mecmualarda kayıtlı Farsça ve Türkçe şiirleri vardır. Genç yaşta vefat ettiğinden dolayı divan tertip etmemiş olabilir. Resîm hakkında bilgi veren bütün kaynaklar, şairliğinden övgüyle bahsederler. Acem şairlerinin üstâdlarının eserlerini incelemek suretiyle onlar kadar güzel şiir yazabilme kabiliyetini kazandı. Kaleme aldığı Farsça şiirlerle zamanının Örfî’si kabul edildi. Ayrıca Farsça atasözlerini yerli yerinde kullanmada maharetli idi. Türkçe şiirleri de ustaca yazılmış, nazik ifadelerle yüklü kalem nümûneleridir.
Kaynakça
Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Beliğ, Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdetü’l-Eş‘âr. Ankara: AKM Yay.
Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1998). İsmail Beliğ, Güldeste-i Riyâz-ı İrfân ve Vefeyât-ı Dânişverân-ı Nâdiredân. Ankara: Anıl Matbaası.
Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmânî, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. C. 4. 1375-76.
Atlansoy, Kadir (1998). Bursa Şairleri. Bursa: Âsâ Kitabevi.
Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi, Tezkire-i Safâyî. Ankara: AKM Yay.
İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: AKM Yay.
İpekten, Halûk, Mustafa
İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı
İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.
Komisyon (1990).“ Resîm Mustafa”. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 7. İstanbul: Dergâh Yay. 311.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî . C. II. Ankara: Bizim Büro Yay. 1383/4880.
Özcan, Abdülkadir (hzl) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi, Vekâyiü’l-Fuzalâ. C. 2. İstanbul: Çağrı Yay. 465.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. RAMAZAN EKİNCİYayın Tarihi: 23.02.2014Güncelleme Tarihi: 12.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Gösterip nâz ile gîsû-yı girih-gîr bana
Eyledi hâb-ı perîşânımı ta‘bîr bana
Yetişir gerd-i gam-ı aşk u gubâr-ı hâtır
Rahne-i mülk-i dili etmege ta‘mîr bana
Gülü bî-hâr u hazân u mülü bî-derd-i humâr
Oldu menşûr-ı tarâb safha-i tasvîr bana
Etdi ey şûh-ı siyeh-çerde hayâl-i rûyun
Zulmet-âbâd-ı gam-ı gülşeni Keşmîr bana
Şem‘-i pervâne zebân-ı gamım ey bülbül-i zâr
Nâliş-i subh sana girye-i şeb-gîr bana
Ben şehîd-i eser-i zahm-ı itâbım ki Resîm
Çîn-i ebrû görünür cevher-i şemşîr bana
(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: AKM Yay. 348-49.)
Gazel
Ne sâmân-ı tahammül var ne sabr-ı vefâ kaldı
İşim ey çâre-sâz-ı âcizân âhir sana ķaldı
Ne çekdimse mükâfât-ı vefâdır bana ammâ sen
Ne cevr etdinse cümle yânına ey pür-cefâ kaldı
Ne var gel makdeminle hâkdan ref‘ eyle teşrîf et
Gözüm yollarda ey nûr-ı basar çün nakş-ı pâ kaldı
O denlü arsa-i ma‘nâda irhâ inân etdim
Tekâpûdan kümeyt-i hâme âhir Resîmâ kaldı
(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi, Tezkire-i Safâyî. Ankara: AKM Yay. 240.)
Beyt
Eyledim bûd u ne-bûdu Râsimâ vakf-ı fenâ
Milk-i hestîde benim nâm u nişânım kalmadı
(Atlansoy, Kadir (1998). Bursa Şairleri. Bursa: Âsâ Kitabevi. 298.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 23.02.2014Güncelleme Tarihi: 12.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Gösterip nâz ile gîsû-yı girih-gîr bana
Eyledi hâb-ı perîşânımı ta‘bîr bana
Yetişir gerd-i gam-ı aşk u gubâr-ı hâtır
Rahne-i mülk-i dili etmege ta‘mîr bana
Gülü bî-hâr u hazân u mülü bî-derd-i humâr
Oldu menşûr-ı tarâb safha-i tasvîr bana
Etdi ey şûh-ı siyeh-çerde hayâl-i rûyun
Zulmet-âbâd-ı gam-ı gülşeni Keşmîr bana
Şem‘-i pervâne zebân-ı gamım ey bülbül-i zâr
Nâliş-i subh sana girye-i şeb-gîr bana
Ben şehîd-i eser-i zahm-ı itâbım ki Resîm
Çîn-i ebrû görünür cevher-i şemşîr bana
(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: AKM Yay. 348-49.)
Gazel
Ne sâmân-ı tahammül var ne sabr-ı vefâ kaldı
İşim ey çâre-sâz-ı âcizân âhir sana ķaldı
Ne çekdimse mükâfât-ı vefâdır bana ammâ sen
Ne cevr etdinse cümle yânına ey pür-cefâ kaldı
Ne var gel makdeminle hâkdan ref‘ eyle teşrîf et
Gözüm yollarda ey nûr-ı basar çün nakş-ı pâ kaldı
O denlü arsa-i ma‘nâda irhâ inân etdim
Tekâpûdan kümeyt-i hâme âhir Resîmâ kaldı
(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi, Tezkire-i Safâyî. Ankara: AKM Yay. 240.)
Beyt
Eyledim bûd u ne-bûdu Râsimâ vakf-ı fenâ
Milk-i hestîde benim nâm u nişânım kalmadı
(Atlansoy, Kadir (1998). Bursa Şairleri. Bursa: Âsâ Kitabevi. 298.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Gösterip nâz ile gîsû-yı girih-gîr bana
Eyledi hâb-ı perîşânımı ta‘bîr bana
Yetişir gerd-i gam-ı aşk u gubâr-ı hâtır
Rahne-i mülk-i dili etmege ta‘mîr bana
Gülü bî-hâr u hazân u mülü bî-derd-i humâr
Oldu menşûr-ı tarâb safha-i tasvîr bana
Etdi ey şûh-ı siyeh-çerde hayâl-i rûyun
Zulmet-âbâd-ı gam-ı gülşeni Keşmîr bana
Şem‘-i pervâne zebân-ı gamım ey bülbül-i zâr
Nâliş-i subh sana girye-i şeb-gîr bana
Ben şehîd-i eser-i zahm-ı itâbım ki Resîm
Çîn-i ebrû görünür cevher-i şemşîr bana
(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: AKM Yay. 348-49.)
Gazel
Ne sâmân-ı tahammül var ne sabr-ı vefâ kaldı
İşim ey çâre-sâz-ı âcizân âhir sana ķaldı
Ne çekdimse mükâfât-ı vefâdır bana ammâ sen
Ne cevr etdinse cümle yânına ey pür-cefâ kaldı
Ne var gel makdeminle hâkdan ref‘ eyle teşrîf et
Gözüm yollarda ey nûr-ı basar çün nakş-ı pâ kaldı
O denlü arsa-i ma‘nâda irhâ inân etdim
Tekâpûdan kümeyt-i hâme âhir Resîmâ kaldı
(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi, Tezkire-i Safâyî. Ankara: AKM Yay. 240.)
Beyt
Eyledim bûd u ne-bûdu Râsimâ vakf-ı fenâ
Milk-i hestîde benim nâm u nişânım kalmadı
(Atlansoy, Kadir (1998). Bursa Şairleri. Bursa: Âsâ Kitabevi. 298.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Gösterip nâz ile gîsû-yı girih-gîr bana
Eyledi hâb-ı perîşânımı ta‘bîr bana
Yetişir gerd-i gam-ı aşk u gubâr-ı hâtır
Rahne-i mülk-i dili etmege ta‘mîr bana
Gülü bî-hâr u hazân u mülü bî-derd-i humâr
Oldu menşûr-ı tarâb safha-i tasvîr bana
Etdi ey şûh-ı siyeh-çerde hayâl-i rûyun
Zulmet-âbâd-ı gam-ı gülşeni Keşmîr bana
Şem‘-i pervâne zebân-ı gamım ey bülbül-i zâr
Nâliş-i subh sana girye-i şeb-gîr bana
Ben şehîd-i eser-i zahm-ı itâbım ki Resîm
Çîn-i ebrû görünür cevher-i şemşîr bana
(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: AKM Yay. 348-49.)
Gazel
Ne sâmân-ı tahammül var ne sabr-ı vefâ kaldı
İşim ey çâre-sâz-ı âcizân âhir sana ķaldı
Ne çekdimse mükâfât-ı vefâdır bana ammâ sen
Ne cevr etdinse cümle yânına ey pür-cefâ kaldı
Ne var gel makdeminle hâkdan ref‘ eyle teşrîf et
Gözüm yollarda ey nûr-ı basar çün nakş-ı pâ kaldı
O denlü arsa-i ma‘nâda irhâ inân etdim
Tekâpûdan kümeyt-i hâme âhir Resîmâ kaldı
(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi, Tezkire-i Safâyî. Ankara: AKM Yay. 240.)
Beyt
Eyledim bûd u ne-bûdu Râsimâ vakf-ı fenâ
Milk-i hestîde benim nâm u nişânım kalmadı
(Atlansoy, Kadir (1998). Bursa Şairleri. Bursa: Âsâ Kitabevi. 298.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | KADRÎ, Receb Efendi | d. ? - ö. 1683 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | MEDHÎ, Nûh-zâde Seyyid Mustafa Çelebi | d. ? - ö. 1680 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | İLÂHÎ-ZÂDE, Ali Efendi | d. ? - ö. 1618 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | KADRÎ, Receb Efendi | d. ? - ö. 1683 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | MEDHÎ, Nûh-zâde Seyyid Mustafa Çelebi | d. ? - ö. 1680 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | İLÂHÎ-ZÂDE, Ali Efendi | d. ? - ö. 1618 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | KADRÎ, Receb Efendi | d. ? - ö. 1683 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | MEDHÎ, Nûh-zâde Seyyid Mustafa Çelebi | d. ? - ö. 1680 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | İLÂHÎ-ZÂDE, Ali Efendi | d. ? - ö. 1618 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | KADRÎ, Receb Efendi | d. ? - ö. 1683 | Meslek | Görüntüle |
11 | MEDHÎ, Nûh-zâde Seyyid Mustafa Çelebi | d. ? - ö. 1680 | Meslek | Görüntüle |
12 | İLÂHÎ-ZÂDE, Ali Efendi | d. ? - ö. 1618 | Meslek | Görüntüle |
13 | KADRÎ, Receb Efendi | d. ? - ö. 1683 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | MEDHÎ, Nûh-zâde Seyyid Mustafa Çelebi | d. ? - ö. 1680 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | İLÂHÎ-ZÂDE, Ali Efendi | d. ? - ö. 1618 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | KADRÎ, Receb Efendi | d. ? - ö. 1683 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | MEDHÎ, Nûh-zâde Seyyid Mustafa Çelebi | d. ? - ö. 1680 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | İLÂHÎ-ZÂDE, Ali Efendi | d. ? - ö. 1618 | Madde Adı | Görüntüle |