Madde Detay
RIZA, Rıza Aslan
(d. 1946 / ö. -)
âşık, çiftçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Rıza Aslan, 1946 yılında Sivas’ın Yıldızeli ilçesinin Aslandoğmuş köyünde doğmuştur. Ali ve Tamam Hanımın ilk çocuğudur. Köyde, sülalesi “Boznebi” olarak bilinir. Herkes tarafından sevilip ve sayılan babası Ali, 1964’te geçirdiği bir trafik kazasında vefat eder. Rıza, aynı yıl Tokat’ın merkez köyü olan Aydoğdu köyünden Şemsi oğlu Hüseyin’in torunu olan Ayşe Saygılı ile evlenir. Bu evlilikten dördü erkek, ikisi kız altı çocuğu olur. Uzun müddet köyde çiftçilikle geçimini sürdürmüştür (Kaya 2009: 485).
Daha yedi yaşlarında okuma-yazma bilmezken kendi kendine deyişler söylemeye başlamıştır. Bir gece rüyasında Cebrail Aleyhisselam’ı görmüştür. Cebrail, Rıza’ya bir kitap sunmuştur. Rıza, o kitabı açıp okumuş, öğrenmiştir. Rıza, daha sonra Cebrail’in sunduğu badeyi içmiştir. Rüyadan uyandığında kendini dünya ile cennet arasında bir yerde sanmış ve kendisinde bir başkalık hissetmiştir. Daha sonra olanları Rıza şöyle özetlemiştir:
“Bir gün böyle bir mecliste sadıklarla hal beyan ederken aklımdan fikrime uğrayıp, gönül ile güncel hayaller kurarken hatipler bağına yöneldim. Mürsellerin medh ü senasını kılıp, nebilere vasıl oldum. Veliler sırrından ölüm öğrenerek, alimler babına eriştim. Zahir ve Batın ilmine ledün olunca rahmet deryasına daldım. O deryadan da bulduğum bir inciyi süsleyip püslemeye koyuldum. O inciden de feyzimi alıp Şah-ı Merdan-ı Ali’yül Murtaza’ya eriştim. ….Dost ve yar için çok beyitlerle ilgilenmem, olanca sözümü hak ve hakikat uğrunda okurum. Şeriat gemisine binip tarikat denizinde yüzüp marifet dalgıcı olup hakikat incisini bulmak için gece ve gündüz Hak aşkıyla yanan bir pervaneyim. İlme’l-yakin olup cümle alemlerin fennini öğrenip çağdaş dünya düzenine ayak uydurmaya çalışan bir ışık kaynağıyım….Nebiler sırrını ayan etmeye uğraşan bir olguyum… Her dem veliler müptelası olup ilm-i ledün şehrini gezip bunca keramet ehl-i veliler müptelası olup ilm-i ledün şehrini gezip bunca keramet ehl-i Hak yarenlerinin gül cemalleriyle müşerref oldum. Onların sırr-ı mahından gıdalanıp bu aşk maceramı deyiş ve bestelerle dile getirdim.” (Kaya 2009: 485-486).
Rıza mahlasını kullanan âşığın şiirleri genellikle 11'li ve 18'li hece ölçüsüyledir. Nadiren divani şiirler de söylemiştir. Teknikten ziyade anlama önem verdiği için vezin, kafiye ve ayaklarda kusurları vardır. Şiirlerinde daha ziyade Alevî-Bektaşi inancını dile getirmiştir. Bunun yanında sosyal konulu şiirler söylemeyi de ihmal etmiştir. 800’den fazla şiiri olan Rıza saz çalmamaktadır (Kaya 2009: 485-486).
Kaynakça
Erdal, Derviş (2004). "Âşık Rıza Aslan". Erciyes. Haziran. 318: 24-25.
Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şairleri IV. Sivas: Sivas Valiliği İl Kültür Turizm Müdürlüğü Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. HİLAL ERDOĞAN AKSUYayın Tarihi: 20.05.2019Güncelleme Tarihi: 10.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 20.05.2019Güncelleme Tarihi: 10.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ENVER, Enver Haşmet | d. 1925 - ö. 03.12.1998 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | YALINAYAK, Ramazan Şimşek | d. 25.09.1959 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | TABİBÎ | d. ? - ö. 1833-1840 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Fatma Gürel | d. 20 Ocak 1946 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | HASAN, Hasan Yılmaz | d. 1946 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Yücel Feyzioğlu | d. 10 Aralık 1946 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | MEHMET ARTIRAN | d. 1927 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | UYSUNÎ, Adlen Uysun | d. 01.01.1963 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | RABİA SULTAN, Rabia Barış | d. 1949 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | AKARSU, Muhlis Akarsu | d. 20.02.1948 - ö. 02.07.1993 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | SEFİL, Ahmet Durmuş | d. 1940 - ö. 1991 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | ÖZYÜREK, Zeynel Özyürek | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | SETTARİ HİDMETİ | d. 1965 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | ŞEMSÎ, Şemseddin Karaman | d. 1927 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | NİHÂNÎ, İskender | d. 1967 - ö. 1919 | Madde Adı | Görüntüle |