Madde Detay

Durşen Mert, Eskişehir Mihalıççık’ta 1954 yılında dünyaya gelmiştir (Halıcı 1992: 332; Turan 2019). Küçük yaşta evlilik yaptığı için yaşı büyütülmüş ve doğum yılı 1950 olarak gösterilmiştir. Kimliğinde doğum yeri Çardak köyü olarak kayıt edilmiştir (Kökus 2014: 1). Annesi Zeynetiye Hanım babası Osman Aydın’dır. Durşen Mert ortaokul mezunudur. 1966 yılında Mehmet Mert ile evlenmiştir; Aynur ve Binnur adında iki kızı, Murat adında bir erkek evladı vardır (Kökus 2014: 1). Durşen Mert, Eskişehir’de yaşamaktadır.

Durşen Mert’in şiire ilgi duymaya başlaması çocukluk yıllarına dayanmaktadır (Çile 2008: 167). Durşen Mert badeli âşıktır (Özkan vd. 1992: 229; Çile 2008: 169). Mert, rüyasında bade olarak su içmiştir (Sever 2010: 84). Sazı da ilk defa rüyada çalmıştır. İlk şiirini Yunus Emre'yi Anma Günü törenine gittiklerinde, “Geldim Yunus aç türbenin kapılarını,” diyerek Yunus Emre’ye hitaben söylemiştir (Çile 2008: 168).

Bağlama çalmayı kendi kendine öğrenen Durşen Mert’in yanında yetiştiği bir ustası olmamıştır. Mert, nota öğrenmek için Halk Eğitim Merkezine gitmiş orada Erkan Ertuğ’dan ders almıştır (Çile 2008: 169). “Nurşah” mahlasını Seyitgazili Âşık Sefili vermiştir (Çınar 2008: 55). Durşen Mert, Karacaoğlan, Pir Sultan Abdal, Âşık Sümmanî ve Âşık Veysel’i daima kendine örnek almıştır. Seyitgazili İsmet Sefilî, Karslı Âşıklardan Murat Çobanoğlu ve Şeref Taşlıova’dan en çok da Reyhanî (Yaşar Yılmaz)'den etkilendiğini söylemektedir.

2004 yılında gitmiş olduğu Hacdan dönüşünde saz çalıp-söylemeyi bırakmıştır; fakat şiirlerini yazıp-okumaya, irticâlî şiir söylemeye devam etmektedir (Çınar 2008: 88). Durşen Mert, irticalen şiir söylemekte ve âşık meclislerinde erkek âşıklarla atışma yapmaktadır. Âşık Nurşah'ın Âşık Reyhanî ve Şeref Taşlıova'yla karşılıklı atışmaları olmuştur. Ali Yakıcı, “Dede Korkut Kitabı’nda Görülen Ozan Tiplerinin Türkiye Sahası Âşıklık Geleneğinin Oluşumuna Etkisi” adlı makalesinde Âşık Nurşah’ı Dede Korkut’taki “kadın âşık” tipinin önemli örneklerinden biri olarak nitelendirir (Yakıcı 2007: 45).

Çınar, Nurşah’ın şiirlerinde dile getirdiği konuları insan, tabiat, din ve tasavvuf olarak dört başlıkta toplamaktadır (Çınar 2008: 88). Ancak tarihi ile gururlanan, bayrağını, vatanını ve dilini seven Âşık Nurşah’ın şiirlerinde milli hassasiyet de ön plana çıkmaktadır. Vatan savunmasında can veren şehitlerimiz ise şiirlerinde önemli bir yere sahiptir. Eskişehir’e olan sevgisini de şiirleriyle anlatmıştır.

Aşk, sevda konulu şiirlerinde, “Leyla, Şirin, Aslı” gibi halk hikâyelerindeki isimleri kendisiyle özdeşleştirmekte, bu vb. ifadelerle de anlatımını güçlendirmektedir (Çınar 2008: 88). Daha çok hecenin 11’li kalıbını kullanmaktadır. "Şehit Mehmet", "Son Yolculuk", "Gönülden Gönüle" şiirlerinden birkaçıdır.

Âşık Nurşah’ın 4000’e yakın şiiri vardır ve bunlardan iki bine yakın şiiri kitaplarda, antolojilerde, mahalli gazetelerde ve Anayurttan Atayurda Türk Dünyası, Mersin/ İçel Dergisi, Türk Folkloru Araştırmaları, Millî Kültür Dergisi, Halk Ozanlarının Sesi gibi dergilerde yayımlanmıştır. Durşen Mert’in biri Âşık Reyhanî ile atışmalarının olduğu toplam beş kaseti vardır. Durşen Mert, Sevilay Çınar tarafından hazırlanan “Kadın Âşıklar” CD’sinde “Sabahın Seher Vaktinde” türküsünü seslendirmiştir. Nurşah, MESAM, Eskişehir Şairler Derneği, Folklor Araştırma Kurumu gibi birçok kuruluşun üyesidir.

Durşen Mert, 1974 yılından itibaren yurt içinde ve dışında düzenlenen âşıklar bayramı, festivaller, şenlikler, anma günlerine katılmış, TRT ve özel kurumlarda programlar yapmıştır. Katıldığı yarışmalarda dereceye girerek çok sayıda ödül almıştır. Davet edildiği üniversitelerde de öğrencilerle âşıklık geleneği hakkında söyleşilere katılmaktadır.

Gazi Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Dumlupınar Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Kocatepe Üniversitesi öğrencileri tarafından hakkında bitirme tezi yapılmıştır. Fatmagül Akalın (2019) Eskişehir Osmangazi Üniversitesinde Âşık Nurşah’ın hikâyeleri ile ilgili bitirme tezi hazırlamıştır (Turan 2019). Durşen Mert hakkında Mansur Kaymak - Mustafa Kayacan-İ. Ünver (1989). Kara Sevda Türküsü Âşık Nurşah Bacı'nın Yaşamı ve Şiirlerinden Seçmeler, Abdullah Oktay- Güven Tanyeri de (1991) Âşık Nurşah’ın Deyişleriyle 2000’li Yılların Yunus Emre’si adlı kitapları hazırlamışlardır.