Madde Detay
ŞAH ÇELEBİ, Kadı Hurrem Çelebi-zâde
(d. ?/? - ö. 1000/1591)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı
Mehemmed olup, Mevlânâ soyundan Emir Âdil Çelebi (öl. 865 / 1460)'nin torunu,
kadı Hürrem Çelebi'nin oğludur. Tahsilini Afyon'da aldı. Ayrıca, medrese
eğitimi de gördü. Devrin müftüsü olan Çivi-zâde Efendi’den mülazım oldu. Âşık
Çelebi’ye göre Çivi-zâde Efendi, Şah Çelebi için “oğlum ve nûr-ı cihân-bînüm”
ifadesini kullanmaktadır. Daha sonra Kanûni’nin emriyle Süleymaniye Medresesine
müderris olarak atandı. Daha sonra çeşitli medreselerde müderrislik ve Mısır,
Edirne, İstanbul kadılıkları görevlerinde bulundu.
Daha
sonra çeşitli yerlerde nâib olarak görevlendirildi. Edirne, Bursa ve
İstanbul'da müderrisliklerde bulundu. Babasının vefatından sonra Afyon Mevlevî
Dergâhı'na şeyh oldu. Kanûnî devri (1494-1566) şâirlerindendir. Vefatında
babası Hızır Şah'ın yanına gömüldü.
Tefsir,
hadis, mantık gibi ilmilerde dönemin tanınmış bilginlerinden ve sözü geçen
aydınlarındandır. Âşık Çelebi, Şah Çelebi’nin bu ilimlerdeki maharetini
anlatmak için birçok meşhur isimle kıyaslamalarda bulunur.
Kaynaklar
divanının varlığından bahsetmez, zira Âşık Çelebi de zarif yaradılışıyla zaman
zaman şiire tenezzül ettiğini söyler. Esrar Dede ve Ali Enver'e göre, ilim
tahsilinden sonra şiir ve nesir yazmaya başladı. Esrar Dede ve Ali Enver'in
Tezkireleri'nde kayıtlı olan bir kıta ve beytinden anlaşıldığına göre, şiirleri
dervişâne olup, şâirliği orta seviyededir.
Kaynakça
Akbayar,
Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmanî.
İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
Ali
Enver (1309/ 1891). Semâhâne-i Edeb.
Genç,
İlhan (2000). Esrar Dede, Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye. Ankara:
AKM Yay.
İpekten
Haluk vd. (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü.
Ankara: KB Yay.
Mustafa
Sakıp Dede (1283). Sefîne-i Nefise fi'l-Menâkıb-ı Mevleviyye (Sefine-i
Nefise fî Menakıb-ı Sülale-i Mevlevîyye). Millî Ktp. MF. 1994 A 3333. 2 / 217.
Kılıç
Filiz (hzl.) (2010). Aşık Çelebi, Meşâirü'ş-Şuarâ. İstanbul:
İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.
Kurnaz,
Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî.
Ankara: Bizim Büro Yay.
Tatçı,
Mustafa (hzl.) (2003). Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri
I-II-III. Ankara: Bizim Büro Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: NİLGÜN AÇIK ÖNKAŞ - KADRİ HÜSNÜ YILMAZYayın Tarihi: 23.12.2014Güncelleme Tarihi: 03.12.2020Eserlerinden Örnekler
Kıt'a
Zikr ü fikr-i mâ-sivâyı terk eden
Hâl ü kâl u sırr-ı kârı derk iden
Hayret ile eyleyüp tayy-ı zamân
Kande olsa 'ayşını püberg iden
Kadr ü 'ıyd olup şeb ü rûzı temâm
Oldurur def'-i telâş-ı merg iden
(Genç, İlhan (2000). Esrar Dede, Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 250).
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 23.12.2014Güncelleme Tarihi: 03.12.2020Eserlerinden Örnekler
Kıt'a
Zikr ü fikr-i mâ-sivâyı terk eden
Hâl ü kâl u sırr-ı kârı derk iden
Hayret ile eyleyüp tayy-ı zamân
Kande olsa 'ayşını püberg iden
Kadr ü 'ıyd olup şeb ü rûzı temâm
Oldurur def'-i telâş-ı merg iden
(Genç, İlhan (2000). Esrar Dede, Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 250).
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 03.12.2020Eserlerinden Örnekler
Kıt'a
Zikr ü fikr-i mâ-sivâyı terk eden
Hâl ü kâl u sırr-ı kârı derk iden
Hayret ile eyleyüp tayy-ı zamân
Kande olsa 'ayşını püberg iden
Kadr ü 'ıyd olup şeb ü rûzı temâm
Oldurur def'-i telâş-ı merg iden
(Genç, İlhan (2000). Esrar Dede, Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 250).
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Kıt'a
Zikr ü fikr-i mâ-sivâyı terk eden
Hâl ü kâl u sırr-ı kârı derk iden
Hayret ile eyleyüp tayy-ı zamân
Kande olsa 'ayşını püberg iden
Kadr ü 'ıyd olup şeb ü rûzı temâm
Oldurur def'-i telâş-ı merg iden
(Genç, İlhan (2000). Esrar Dede, Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Ahmet İnam | d. 15 Ağustos 1947 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | EKŞİ ÖMER AĞA | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | DÖNDÜ KÜÇÜK | d. 1930 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Ahmet İnam | d. 15 Ağustos 1947 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | EKŞİ ÖMER AĞA | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | DÖNDÜ KÜÇÜK | d. 1930 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Ahmet İnam | d. 15 Ağustos 1947 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | EKŞİ ÖMER AĞA | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | DÖNDÜ KÜÇÜK | d. 1930 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Ahmet İnam | d. 15 Ağustos 1947 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | EKŞİ ÖMER AĞA | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | DÖNDÜ KÜÇÜK | d. 1930 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Ahmet İnam | d. 15 Ağustos 1947 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | EKŞİ ÖMER AĞA | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | DÖNDÜ KÜÇÜK | d. 1930 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Ahmet İnam | d. 15 Ağustos 1947 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | EKŞİ ÖMER AĞA | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | DÖNDÜ KÜÇÜK | d. 1930 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |