ŞAHAP/ŞAHABENDE/YASİN MAKSUDî/MAKSUDî/FANî, Şahap Karaman

(d. 09.04.1959 / ö. -)
âşık, memur
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Şahap Karaman olan âşık; Şahap, Şahabende, Hatipli, Maksudî, Yasin Maksudî ve Fanî mahlaslarını kullanmıştır. Çevresindekiler, kendisine “Şahap Hoca” diye seslenirler. Âşık Şahap Karaman, nüfus cüzdanına göre 9 Nisan 1959 tarihinde Kadirli’nin Mecidiye köyünde doğar. Ancak kendisi, bu bilginin doğruyu yansıtmadığını söyler. Annesi, doğduğunda Adnan Menderes’in başvekil, mevsimlerden hardal mevsimi olduğunu söyler. Babası Ökkeş Dede’nin ceza yememek için bütün kardeşlerini altı ay arayla nüfusa yazdırmış olması nüfus cüzdanındaki doğum tarihinin gerçeği yansıtmadığını gösterir (Yiğit 2004: 2).

Âşık Şahap Karaman, baba tarafından soyunun Hz. Ali’ye, ana tarafından ise Karapapaklara dayandığını söyler. Babası Ökkeş Karaman, annesi Raziye Karaman’dır. Yaşadıkları yer olan Kadirli’nin Mecidiye köyünde Hocalar, Çelebiler ve Seyyidler gibi isimlerle anılırlar (Yiğit 2004: 3).

Âşık Şahap Karaman, ilkokulu Mecidiye Köyü İlkokulu’nda tamamladıktan sonra ortaokul ve liseyi Osmaniye İmam Hatip Lisesi’nde okur. Son olarak Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi İşletme Programından mezun olur (Yiğit 2004: 3). Âşığın askerliği dört gün sürer. Askerliğin ilk günlerinde kalp krizi geçirir, sonra da İskenderun Askerî Deniz Hastanesi’ne yatırılır. Yapılan incelemeler sonucunda askerliğinin sona erdirilmesine karar verilir (Yiğit 2004: 3).

Âşık Şahap Karaman; Kültür ve Turizm Bakanlığı, Adana Valiliği, Devlet Sanatlar Galerisi müdür yardımcısı olarak çalışır. Eşi İkbal Hanım ise Adana’da din kültürü ve ahlâk bilgisi öğretmeni olarak görev yapar. Âşık Şahap Karaman’ın Ayşenur adında bir kızı vardır (Yiğit 2004: 3-4).

Rufaîliğin, Mevleviliğin ve Nakşibendiliğin edep ve erkânını hayatının çeşitli dönemlerinde kendine yakın bulur. Fırsat buldukça Cem de dâhil olmak üzere bütün tarikat toplantılarına katılır (Yiğit 2004: 4).

Anne ve babasının sık sık “tesellüme” denilen dörtlükler ve beyitler okuması Âşık Şahap Karaman’ın küçük yaşta şiire başlamasında etkili olur. Âşıklığının ilk dönemlerinde maddî aşkı ve sosyal yaraları dile getirir. Daha sonraki şiirlerinde ise ilahi bir aşk göze çarpar. Allah’ın, güzelin yüzünde saklambaç oynadığını ve güzellere yazdığı şiirlerle Allah ile sohbet etmeyi, onun insan yüzünde tecelli edişine şahit olmayı amaçladığını söyler. Sazlı sözlü ortamlarda sıkça bulunamaz. Katıldığı âşık sohbetlerinde ve fasıllarında genellikle dinleyici konumunda olmayı tercih eder. Usta çırak ilişkisi içerisinde yetişmez. Âşık Şahap Karaman, saz çalmada da çok başarılı değildir. Gördüğü bir rüya sonucu âşıklığa başladığını belirtir. Badeli bir âşıktır (Yiğit 2004: 5-6).

Âşık, 4+4, 3+5 duraklı 8’li ve 6+5 veya 4+4+3 duraklı 11’li hece ölçüleriyle şiirler söyler. Güzelleme, taşlama ve nasihat türündeki şiirlerinin yanı sıra dinî-tasavvufi şiirleri de vardır. Şiirlerinde genellikle maddi aşkı ve sosyal konuları işler. Tahkiye ve soru-cevap yoluyla söylediği şiirlerinde tekrir, telmih, teşbih gibi sanatları başarıyla kullanır. Atasözleri ve deyimleri yerel ağızlara uygun bir biçimde şiirlerinde yer alır. Toplumsal düzensizliklere ve haksızlıklara yaptığı eleştirileri konu edinen şiirleri de vardır (Yiğit 2004: 5-6).

Kaynakça

Yiğit, Gökhan (2004). Âşık Şahap Karaman, Hayatı Şiirleri. Yayımlanmamış Bitirme Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. İSMAİL ŞENESEN
Yayın Tarihi: 27.03.2019
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İZNÎ, Mustafad. 1856 - ö. 05.09.1928Doğum YeriGörüntüle
2YETER ANA, Yeter Yıldırımd. 1922 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ALİ, Ali Yılmazd. 1920 - ö. 1995Doğum YeriGörüntüle
4İZNÎ, Mustafad. 1856 - ö. 05.09.1928Doğum YılıGörüntüle
5YETER ANA, Yeter Yıldırımd. 1922 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6ALİ, Ali Yılmazd. 1920 - ö. 1995Doğum YılıGörüntüle
7İZNÎ, Mustafad. 1856 - ö. 05.09.1928MeslekGörüntüle
8YETER ANA, Yeter Yıldırımd. 1922 - ö. ?MeslekGörüntüle
9ALİ, Ali Yılmazd. 1920 - ö. 1995MeslekGörüntüle
10İZNÎ, Mustafad. 1856 - ö. 05.09.1928Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11YETER ANA, Yeter Yıldırımd. 1922 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ALİ, Ali Yılmazd. 1920 - ö. 1995Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13İZNÎ, Mustafad. 1856 - ö. 05.09.1928Madde AdıGörüntüle
14YETER ANA, Yeter Yıldırımd. 1922 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15ALİ, Ali Yılmazd. 1920 - ö. 1995Madde AdıGörüntüle