Madde Detay
SÂHİB, Hammamî-zâde/Hacı Mehmed Ağa-zâde Şeyh İsmail Dede
(d. ?/? - ö. 1140 veya 1149 ?/1727-28 veya 1736-37)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl ismi İsmail'dir. Bursa'da doğdu. Devrinde daha çok Hacı Mehmed Ağa-zâde veya Hammamî-zâde olarak tanındı. Mevlevî bir şair olan Sâhib, Bursa Mevlevî şeyhi Sâhib Muhammed Dede'ye derviş oldu ve hırka giydi. Eğitimini tamamladıktan sonra tacı ve hırkayı terk edip; "âdâb-ı tarîkat" gereğince dünyadan elini eteğini çekti ve çeşitli seyahatlara çıktı. Bir ara Kütahya Mevlevîhanesi şeyhliği görevinde de bulundu. Bu seyahatleri ve şeyhlik görevini bırakmasını müteakip Üsküdar'da ikâmet etmeye başladı. Kaynaklarda, nazik tabiatli, iyi huylu, derviş gönüllü, marifetli bir kimse olarak tanıtılır. Zengin bir ailenin oğlu olmasına rağmen "terk-i cübbe vü destâr ve bir hırka ile bir külâha kanaât" eyleyerek hayatını geçirdi. Ömrü boyunca maişet kaydı içerisinde kaldı. Hakkında bilgi veren kaynaklardan Esrâr Dede'nin Tezkire-i Şuarâ'yı Mevleviyye adlı eserinde Sâhib'in 1140/1727-28 hududunda vefat ettiğini belirtilir (Genç 2000: 310). Râmiz ise Âdâb-ı Zurâfâ’sında 1149/1736-37 senesini verir (Erdem 1994: 178).
Sâhib'in bilinen tek eseri Dîvânı'dır. İzmir Milli Kütüphane 1868/1-2 numarada, Millet Kütüphanesi Ali Emirî Efendi Manzum Eserler 242 numarada ve İstanbul Üniversitesi Yazma Eserler Kütüphanesi T. 521 numarada nüshaları bulunmaktadır. Eser, Mahmut Büyüktosunoğlu (1991) tarafından yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır.
Kaynakça
Büyüktosunoğlu, Mahmut (hzl.)(1991). Sâhib Dede Hayâtı Edebî Kişiliği ve Dîvânı’nın Tenkidli Metni. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
Çapan, Pervin (2005). Tezkire-i Safâyî. Ankara: AKM Yay. 351-352.
Erdem, Sadık (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâ'sı. Ankara: AKM Yay. 178.
Genç, İlhan (2000). Esrâr Dede Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 310-311.
İnce, Adnan (2005). Tezkiretü'ş-Şu'arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 450-451.
İpekten, Halûk, Mustafa
İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı
İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. NUSRET GEDİKYayın Tarihi: 21.05.2014Güncelleme Tarihi: 10.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Nükhet mi virür zerre kadar zülf-i dü-tâlar
Bî-hûde hevâ yire yeler bâd-ı sabâlar
Dâ’im o bütün Ka’be-i kûyun gözedürler
Bildüm katı âhen-dil imiş kıble-nümâlar
Dil fülki yem-i gamda yatur kaldı şikeste
Pey-der-pey olup yine gelür mevc-i belâlar
Fikr-i dehenünle yerimüz sû-yı ademdür
Yâhû seni şimden gerü ey şûh du’âlar
Ancak sana mahsûsdur ey Sâhib-i hoş-dem
Bir tâze-zebânsın hele bu hüsn-i edâlar
(İnce, Adnan (2005). Tezkiretü'ş-Şu'arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 451.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 21.05.2014Güncelleme Tarihi: 10.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Nükhet mi virür zerre kadar zülf-i dü-tâlar
Bî-hûde hevâ yire yeler bâd-ı sabâlar
Dâ’im o bütün Ka’be-i kûyun gözedürler
Bildüm katı âhen-dil imiş kıble-nümâlar
Dil fülki yem-i gamda yatur kaldı şikeste
Pey-der-pey olup yine gelür mevc-i belâlar
Fikr-i dehenünle yerimüz sû-yı ademdür
Yâhû seni şimden gerü ey şûh du’âlar
Ancak sana mahsûsdur ey Sâhib-i hoş-dem
Bir tâze-zebânsın hele bu hüsn-i edâlar
(İnce, Adnan (2005). Tezkiretü'ş-Şu'arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 451.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Nükhet mi virür zerre kadar zülf-i dü-tâlar
Bî-hûde hevâ yire yeler bâd-ı sabâlar
Dâ’im o bütün Ka’be-i kûyun gözedürler
Bildüm katı âhen-dil imiş kıble-nümâlar
Dil fülki yem-i gamda yatur kaldı şikeste
Pey-der-pey olup yine gelür mevc-i belâlar
Fikr-i dehenünle yerimüz sû-yı ademdür
Yâhû seni şimden gerü ey şûh du’âlar
Ancak sana mahsûsdur ey Sâhib-i hoş-dem
Bir tâze-zebânsın hele bu hüsn-i edâlar
(İnce, Adnan (2005). Tezkiretü'ş-Şu'arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 451.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Nükhet mi virür zerre kadar zülf-i dü-tâlar
Bî-hûde hevâ yire yeler bâd-ı sabâlar
Dâ’im o bütün Ka’be-i kûyun gözedürler
Bildüm katı âhen-dil imiş kıble-nümâlar
Dil fülki yem-i gamda yatur kaldı şikeste
Pey-der-pey olup yine gelür mevc-i belâlar
Fikr-i dehenünle yerimüz sû-yı ademdür
Yâhû seni şimden gerü ey şûh du’âlar
Ancak sana mahsûsdur ey Sâhib-i hoş-dem
Bir tâze-zebânsın hele bu hüsn-i edâlar
(İnce, Adnan (2005). Tezkiretü'ş-Şu'arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 451.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Mustafa Fehmi Gerçeker | d. 1868 - ö. 16 Eylül 1950 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Visâlî, Şeyh İbrahim Efendi | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Celal Sılay | d. 1914 - ö. 07 Eylül 1974 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Mustafa Fehmi Gerçeker | d. 1868 - ö. 16 Eylül 1950 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Visâlî, Şeyh İbrahim Efendi | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Celal Sılay | d. 1914 - ö. 07 Eylül 1974 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Mustafa Fehmi Gerçeker | d. 1868 - ö. 16 Eylül 1950 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Visâlî, Şeyh İbrahim Efendi | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Celal Sılay | d. 1914 - ö. 07 Eylül 1974 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Mustafa Fehmi Gerçeker | d. 1868 - ö. 16 Eylül 1950 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Visâlî, Şeyh İbrahim Efendi | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Celal Sılay | d. 1914 - ö. 07 Eylül 1974 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Mustafa Fehmi Gerçeker | d. 1868 - ö. 16 Eylül 1950 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | Visâlî, Şeyh İbrahim Efendi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | Celal Sılay | d. 1914 - ö. 07 Eylül 1974 | Madde Adı | Görüntüle |