Madde Detay
SÂNÎ/SEYYİDÂ, Seyyid Mehmed Seyyidâ Efendi
(d. ?/? - ö. 1244/1809)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Mehmed'dir. Viranşehir’de doğdu. Kardeşi Hayri Efendi zamanın reisü’l-küttâblarından olup, Mehmed Efendi kardeşi gibi devlet ricaline dâhil olmadı. Medrese eğitimi gören şair, önce Dîvân-ı Hümâyûn kaleminde bulundu, daha sonraysa müderrislik yaptı. Cemaziyelevvel 1222/Temmuz 1807’de görevle Tarsus’a gitti. Buradan döndükten bir müddet sonra 1224/1809’da İstanbul’da vefat etti. Eyüb’e defnolundu.
Bazı kaynaklarda mahlası “Seydâ” şeklinde kaydedilen ve “nâtuk, hoş-sohbet, şair” vasıflarıyla anılan Mehmed Efendi (Mehmed Süreyyâ: III/132), Seyyidâ ve Sânî mahlaslarıyla şiirler yazmıştır. Şairin bir divanına şimdiye kadar tesadüf edilmemiştir. Şefkat ve Silahdârzâde tezkirelerinde iki gazeli kaydedilen Mehmed Efendi'nin Milli Kütüphane'de bulunan bir mecmuaada üç şiiri mevcuttur. Bu şiirlerde tarih manzûmesi yazdığı da görülmektedir. Muvakkitzâde Pertev’e yazdığı nazîrede ondan “Cenâb-ı Pertev-i şîrîn-edâya peyrev olmak güç” şeklinde bahsetmesi bu şairi takdir ettiğinin ve tesirinde olduğunun bir göstergesidir. Pertev’in “seyyid” olması da bu mahlası kullanan şair için dikkat çekicidir.
Kaynakça
Aktan, Ali, A. Yuvalı, M. Hülâgü (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî Yahud Tezkire-i Meşâhir-i Osmâniyye. C. III. İstanbul: Sebil Yayınevi. 132.
Bektaş, Ekrem (2007). Muvakkitzâde Pertev Dîvânı. Malatya. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10630,muvakkitzade-pertevpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 01.04.2014].
Mecmû‛a-i Eş‛âr. Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu. Nu. 891. vr. 23a, 24b.
Kurnaz, Cemal ve
Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Tuhfe-i Nâilî - Divân Şâirlerinin
Muhtasar Biyografileri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay. 462.
Önder, Murat (2006). Şefkat ve Tezkire-i Şu‛arâsı. Yüksek Lisans Tezi. Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi. 147-49.
Silahdârzâde Mehmed Emin. Tezkire-i Şu‛arâ. Millet Kütüphanesi. Ali Emirî Efendi. Tarih. Nu. 795. vr. 38a-b.
Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi (2007). “Seyyidâ”. C. 7. Ankara: AKM Yay. 592.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. MÜJGÂN ÇAKIRYayın Tarihi: 15.04.2014Güncelleme Tarihi: 14.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Verâ-yı revzen-i kâşânede bir mâh-tal‛at var
Ki mihr-i âlem-ârâda dinilse kâbiliyyet var
Miyân-ı cilve-gâh-ı nâzda bir serv-kâmet var
İder dil ârzû-yı vuslatun ammâ kıyâmet var
Bize ragbet mi ey şûh-ı vefâ-düşmen bu vâdîler
Ki zîrâ her mesîründe rakîb ile refâkat var
Mücerrebdür cihânda nîk ü bedde hep mükâfâtı
Revâc-ı hüsne magrûr olma ferdâ-yı kıyâmet var
İzârun cedvel-i hattunla buldı revnak-ı tâze
Ne hikmetdür cebînünde senün bir başka hey’et var
Tesellî-i derûna bir nigâh-ı nâz kâfîdür
Hevâ-yı vasla düşmem Seyyidâ bende kanâ‛at var
Cenâb-ı Pertev-i şîrîn-edâya peyrev olmak güç
Ki güftâr-ı şeker-bârında âsâr-ı halâvet var
(Silahdârzâde Mehmed Emin. Tezkire-i Şu‛arâ. Millet Kütüphanesi. Ali Emirî Bölümü. Tarih. Nu. 795. vr. 38b.)
Tarih Manzûmesi
Kâdirî dervîş hüsn-i hulk hoş bir nev-civân
Eyledi dâr-ı fenâdan Hû diyüp azm-i cinân
Âşinâ ahbâbı cümle oldılar mâtem-zede
Mâder ü vâlid akârib itdiler âh u figân
İrişüp tîr-i ecel çün oldı mat‛ûnen şehîd
Dâ’imâ rûhına rahmet eyle Rabb-i müste‛ân
Gûşına irdükde anun çün hitâb-ı irci‛î
Cân u dilden emr-i Hakk’a eyledi teslîm-i cân
Geldi bâ-tevfîk-i Bârî Seyyidâ târîh ana
Rûh-ı pâki Mustafâ’nun bula cennetde mekân
(Mecmû‛a-i Eş‛âr. Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu. Nu. 891. vr. 24b.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 15.04.2014Güncelleme Tarihi: 14.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Verâ-yı revzen-i kâşânede bir mâh-tal‛at var
Ki mihr-i âlem-ârâda dinilse kâbiliyyet var
Miyân-ı cilve-gâh-ı nâzda bir serv-kâmet var
İder dil ârzû-yı vuslatun ammâ kıyâmet var
Bize ragbet mi ey şûh-ı vefâ-düşmen bu vâdîler
Ki zîrâ her mesîründe rakîb ile refâkat var
Mücerrebdür cihânda nîk ü bedde hep mükâfâtı
Revâc-ı hüsne magrûr olma ferdâ-yı kıyâmet var
İzârun cedvel-i hattunla buldı revnak-ı tâze
Ne hikmetdür cebînünde senün bir başka hey’et var
Tesellî-i derûna bir nigâh-ı nâz kâfîdür
Hevâ-yı vasla düşmem Seyyidâ bende kanâ‛at var
Cenâb-ı Pertev-i şîrîn-edâya peyrev olmak güç
Ki güftâr-ı şeker-bârında âsâr-ı halâvet var
(Silahdârzâde Mehmed Emin. Tezkire-i Şu‛arâ. Millet Kütüphanesi. Ali Emirî Bölümü. Tarih. Nu. 795. vr. 38b.)
Tarih Manzûmesi
Kâdirî dervîş hüsn-i hulk hoş bir nev-civân
Eyledi dâr-ı fenâdan Hû diyüp azm-i cinân
Âşinâ ahbâbı cümle oldılar mâtem-zede
Mâder ü vâlid akârib itdiler âh u figân
İrişüp tîr-i ecel çün oldı mat‛ûnen şehîd
Dâ’imâ rûhına rahmet eyle Rabb-i müste‛ân
Gûşına irdükde anun çün hitâb-ı irci‛î
Cân u dilden emr-i Hakk’a eyledi teslîm-i cân
Geldi bâ-tevfîk-i Bârî Seyyidâ târîh ana
Rûh-ı pâki Mustafâ’nun bula cennetde mekân
(Mecmû‛a-i Eş‛âr. Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu. Nu. 891. vr. 24b.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 14.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Verâ-yı revzen-i kâşânede bir mâh-tal‛at var
Ki mihr-i âlem-ârâda dinilse kâbiliyyet var
Miyân-ı cilve-gâh-ı nâzda bir serv-kâmet var
İder dil ârzû-yı vuslatun ammâ kıyâmet var
Bize ragbet mi ey şûh-ı vefâ-düşmen bu vâdîler
Ki zîrâ her mesîründe rakîb ile refâkat var
Mücerrebdür cihânda nîk ü bedde hep mükâfâtı
Revâc-ı hüsne magrûr olma ferdâ-yı kıyâmet var
İzârun cedvel-i hattunla buldı revnak-ı tâze
Ne hikmetdür cebînünde senün bir başka hey’et var
Tesellî-i derûna bir nigâh-ı nâz kâfîdür
Hevâ-yı vasla düşmem Seyyidâ bende kanâ‛at var
Cenâb-ı Pertev-i şîrîn-edâya peyrev olmak güç
Ki güftâr-ı şeker-bârında âsâr-ı halâvet var
(Silahdârzâde Mehmed Emin. Tezkire-i Şu‛arâ. Millet Kütüphanesi. Ali Emirî Bölümü. Tarih. Nu. 795. vr. 38b.)
Tarih Manzûmesi
Kâdirî dervîş hüsn-i hulk hoş bir nev-civân
Eyledi dâr-ı fenâdan Hû diyüp azm-i cinân
Âşinâ ahbâbı cümle oldılar mâtem-zede
Mâder ü vâlid akârib itdiler âh u figân
İrişüp tîr-i ecel çün oldı mat‛ûnen şehîd
Dâ’imâ rûhına rahmet eyle Rabb-i müste‛ân
Gûşına irdükde anun çün hitâb-ı irci‛î
Cân u dilden emr-i Hakk’a eyledi teslîm-i cân
Geldi bâ-tevfîk-i Bârî Seyyidâ târîh ana
Rûh-ı pâki Mustafâ’nun bula cennetde mekân
(Mecmû‛a-i Eş‛âr. Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu. Nu. 891. vr. 24b.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Verâ-yı revzen-i kâşânede bir mâh-tal‛at var
Ki mihr-i âlem-ârâda dinilse kâbiliyyet var
Miyân-ı cilve-gâh-ı nâzda bir serv-kâmet var
İder dil ârzû-yı vuslatun ammâ kıyâmet var
Bize ragbet mi ey şûh-ı vefâ-düşmen bu vâdîler
Ki zîrâ her mesîründe rakîb ile refâkat var
Mücerrebdür cihânda nîk ü bedde hep mükâfâtı
Revâc-ı hüsne magrûr olma ferdâ-yı kıyâmet var
İzârun cedvel-i hattunla buldı revnak-ı tâze
Ne hikmetdür cebînünde senün bir başka hey’et var
Tesellî-i derûna bir nigâh-ı nâz kâfîdür
Hevâ-yı vasla düşmem Seyyidâ bende kanâ‛at var
Cenâb-ı Pertev-i şîrîn-edâya peyrev olmak güç
Ki güftâr-ı şeker-bârında âsâr-ı halâvet var
(Silahdârzâde Mehmed Emin. Tezkire-i Şu‛arâ. Millet Kütüphanesi. Ali Emirî Bölümü. Tarih. Nu. 795. vr. 38b.)
Tarih Manzûmesi
Kâdirî dervîş hüsn-i hulk hoş bir nev-civân
Eyledi dâr-ı fenâdan Hû diyüp azm-i cinân
Âşinâ ahbâbı cümle oldılar mâtem-zede
Mâder ü vâlid akârib itdiler âh u figân
İrişüp tîr-i ecel çün oldı mat‛ûnen şehîd
Dâ’imâ rûhına rahmet eyle Rabb-i müste‛ân
Gûşına irdükde anun çün hitâb-ı irci‛î
Cân u dilden emr-i Hakk’a eyledi teslîm-i cân
Geldi bâ-tevfîk-i Bârî Seyyidâ târîh ana
Rûh-ı pâki Mustafâ’nun bula cennetde mekân
(Mecmû‛a-i Eş‛âr. Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu. Nu. 891. vr. 24b.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Mustafa Hakkı Kurt | d. 1954 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ÂLİM, Urfalı | d. ? - ö. 19. yy. | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | AZMÎ, Ahmed, Urfalı | d. ? - ö. 1914 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Mustafa Hakkı Kurt | d. 1954 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ÂLİM, Urfalı | d. ? - ö. 19. yy. | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | AZMÎ, Ahmed, Urfalı | d. ? - ö. 1914 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Mustafa Hakkı Kurt | d. 1954 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | ÂLİM, Urfalı | d. ? - ö. 19. yy. | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | AZMÎ, Ahmed, Urfalı | d. ? - ö. 1914 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Mustafa Hakkı Kurt | d. 1954 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | ÂLİM, Urfalı | d. ? - ö. 19. yy. | Meslek | Görüntüle |
12 | AZMÎ, Ahmed, Urfalı | d. ? - ö. 1914 | Meslek | Görüntüle |
13 | Mustafa Hakkı Kurt | d. 1954 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | ÂLİM, Urfalı | d. ? - ö. 19. yy. | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | AZMÎ, Ahmed, Urfalı | d. ? - ö. 1914 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Mustafa Hakkı Kurt | d. 1954 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ÂLİM, Urfalı | d. ? - ö. 19. yy. | Madde Adı | Görüntüle |
18 | AZMÎ, Ahmed, Urfalı | d. ? - ö. 1914 | Madde Adı | Görüntüle |