ŞEYH SEYYİD MEHMED EMÎN EFENDİ (EYYÛBÎ)

(d. ?/? - ö. 1038/1628/1629)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Adı Mehmed Emîn’dir. Şeyh Seyyid Mehmed Emîn Efendi, Seyyid Mehmed Eyyûbî olarak tanındı. Eyüp’te doğdu ve doğum tarihi bilinmemektedir. Eyüp türbedarı Abdullah Efendi’nin oğludur. Genç yaşta medrese öğrenimi görmeye başladı. Molla Ahmed Ensârî’den mülâzım oldu. Müderrislik yaptı. Kırk akçelik medreseden mazul iken Koca Mustafa Paşa Tekkesi şeyhi Yemenî Necmeddin Hasan Efendi’nin, kız kardeşi ile evlenmesi üzerine müderrisliği bıraktı. Yemenî Necmeddin Hasan Efendi’ye intisap ederek Koca Mustafa Paşa Tekkesi’nde uzlete çekildi. Bir ara Rumeli’ne gitti. İstanbul’a döndüğünde şeyhi Yemenî Necmeddin Hasan Efendi’nin Yemen’e gittiğini öğrendi. Bâkîzâde Mehmed Efendi’nin yerine Yedi Kule yakınlarındaki Hacı Evhad Tekkesi’ne şeyh oldu. Şeyhi Yemenî Necmeddin Hasan Efendi’nin 1019/1610-1611 yılında ölmesi üzerine Koca Mustafa Paşa Tekkesi’nin şeyhi Avnullah Hasan Adlî Efendi oldu. Seyyid Mehmed Emîn Efendi ise Balat Camii’nde görevlendirildi. Şaban 1026/Ağustos-Eylül 1617’de Şeyh Avnullah Hasan Adlî Efendi’nin ölmesi üzerine Mehmed Emîn Efendi Koca Mustafa Paşa Tekkesi’ne şeyh oldu. 1038/1628-1629 yılında hacca gitti ve aynı yıl içinde Medine-i Münevvere’de vefat etti. Ölümüne dostları tarafından “Fevti târîhi bir ziyâde ile / Ola rûhına rahmet-i Yezdân” beyti ile tarih düşürdüler. Vefat tarihi Tuhfe-i Nâ’ilî (Kurnaz, M. Tatçı 2001: 918)’de 1036/1626 olarak kayıtlıdır. Yerine Seyyid Kerâmeddin b. Yemenî Hasan Efendi şeyh oldu. Seyyid Mehmed Eyyûbî’nin oğlu Hasan Nûrî ise Balat şeyhliği yapmıştır (Özcan 1989: 36; Galitekin 2001: 225). 

Şeyh Seyyid Mehmed Emîn Efendi şiirlerinde mahlas kullanmadı. Şiirleri ve ilahileri vardır. Bilgili bir kişi olup şiir ve inşada söz sahibi bir kimseydi (Özcan 1989: 36). 

Kaynakça

Galitekin, Ahmed Nezih (hzl.) (2001). Ayvansarayî Hüseyin Efendi-Alî Sâtı Efendi-Süleymân Besîm Efendi Hadîkatü’l-Cevâmi‘ (İstanbul Câmileri ve Diğer Dinî-Sivil Mimârî Yapılar). İstanbul: İşaret Yay. 272.

Kurnaz, Cemâl, M. Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 918.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakaik-ı Nu’mâniye ve Zeyilleri-Vekâyiü’l-Fudalâ II-III. İstanbul: Çağrı Yay. 36.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİK
Yayın Tarihi: 15.03.2014
Güncelleme Tarihi: 25.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Pür-safâ oldukça dil mir’ât-ı İskender gibi

Görinür ‘aks-i cemâlin ey sanem tasvîrden

Velehû

Nûr-ı Hakdur görinen ‘âşıkdan ey sâhib-hüner

Nite kim şem‘ün ziyâsı görinür fânûsdan

 (Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakaik-ı Nu’mâniye ve Zeyilleri-Vekâyiü’l-Fudalâ II-III. İstanbul: Çağrı Yay. 36.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1CÂZİM, Çukadar-zâde Câzim Efendid. ? - ö. 1869-70Doğum YeriGörüntüle
2KELÂMÎ, Halvetî Şeyh Kelâmî Mustafa Efendid. ? - ö. 1738-1739Doğum YeriGörüntüle
3HÂKİM, Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Recep 1184Doğum YeriGörüntüle
4CÂZİM, Çukadar-zâde Câzim Efendid. ? - ö. 1869-70Doğum YılıGörüntüle
5KELÂMÎ, Halvetî Şeyh Kelâmî Mustafa Efendid. ? - ö. 1738-1739Doğum YılıGörüntüle
6HÂKİM, Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Recep 1184Doğum YılıGörüntüle
7CÂZİM, Çukadar-zâde Câzim Efendid. ? - ö. 1869-70Ölüm YılıGörüntüle
8KELÂMÎ, Halvetî Şeyh Kelâmî Mustafa Efendid. ? - ö. 1738-1739Ölüm YılıGörüntüle
9HÂKİM, Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Recep 1184Ölüm YılıGörüntüle
10CÂZİM, Çukadar-zâde Câzim Efendid. ? - ö. 1869-70MeslekGörüntüle
11KELÂMÎ, Halvetî Şeyh Kelâmî Mustafa Efendid. ? - ö. 1738-1739MeslekGörüntüle
12HÂKİM, Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Recep 1184MeslekGörüntüle
13CÂZİM, Çukadar-zâde Câzim Efendid. ? - ö. 1869-70Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14KELÂMÎ, Halvetî Şeyh Kelâmî Mustafa Efendid. ? - ö. 1738-1739Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HÂKİM, Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Recep 1184Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16CÂZİM, Çukadar-zâde Câzim Efendid. ? - ö. 1869-70Madde AdıGörüntüle
17KELÂMÎ, Halvetî Şeyh Kelâmî Mustafa Efendid. ? - ö. 1738-1739Madde AdıGörüntüle
18HÂKİM, Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Recep 1184Madde AdıGörüntüle