SEYYATÎ, İsrafil Uzunkaya

(d. 1957 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İsrafil Uzunkaya, 1957'de Ardahan'ın Çıldır ilçesine bağlı şimdiki adı Eşmepınar olan Purut köyünde Musa ve Fatma'nın evliliğinden dünyaya gelmiştir. 5 çocuğun 3.'südür. Ustası Âşık Mehmet Oktay'dan Seyyati mahlasını alır. Babası, çiftçilik yaparak geçimini sürdürdüğü için Seyyati'nin yaşamı doğduğu köy, Eşmepınar'da geçer. İlkokulu köyündeki okulda tamamlayan Seyyati, ortaokul eğitiminden sonra okula devam etmez. İsrafil Uzunkaya, âşıklığa 13 yaşında köylüsü olan Oruç Burukçu ve Abdullah Uzunkaya'nın yanında başlar. Daha sonra Yılmaz Şenlikoğlu ve Mehmet Oktay'ın yanında âşıklık kültürünü kavramıştır. Aşık Seyyati, evli ve 5 çocuk babasıdır.

Âşık Seyyati, kahvehaneler başta olmak üzere imkân ve fırsat bulduğu farklı âşık fasıllarında, düğünlerde gördüklerini taklitle işe başlar, zamanla kendisini gelirir. O dönemde usta olarak kabul ettiği âşık Şenlik'in torunu Âşık Yılmaz Şenlikoğlu ve Mehmet Oktay gibi aşıklardan yararlanmıştır. Aşık Şenlik, bölge itibariyle en çok etkilendiği kişidir. Şiirlerini genellikle hece ölçüsüyle yazan Seyyati, yarım kafiye çoğunlukla olmak üzere tam ve zengin kafiye de kullanır. Bazı şiirlerinde ise cinası ustalıkla uyguladığı tecnis örnekleri de ortaya koyar. Şiirlerini genellikle koşma nazım biçiminde oluşturan Âşık Seyyati, âşık tarzının hemen her türünde eserler verir.

Sanatını kahvelerde, düğünlerde çeşitli toplantılarda ortaya koyan, daha sonra salon programlarına davet edilen Seyyati, icra ettiği şiir ve hikâyeleri yüksek lisans tezi olarak da incelenmiştir (Aydın 2014). Şiirlerinin hemen hepsinde tapşırmaya da önem veren aşık, Seyyati mahlasını, zaman zaman da İsrafil adını kullanır. Mahlası Seyyatî’dir. Bu mahlası ustaları Âşık Şenlik'ın torunu Âşık Yılmaz Şenlikoğlu ve Mehmet Oktay, ona fazla seyahat ettiğinden dolayı verir. Çıldır halkından derlediği söz ve usta malı deyişlerin yanı sıra kendisine ait yedi hikâyesini ve yüzlerce türküsünü âşıklık geleneğine kazandırır. Çırakları, Tunay Aksu, Hüseyin Altıntaş ve Faruk Erdoğan’dır. Çıldır’da âşıklık geleneğini sürdürmektedir.

Kaynakça

Aydın, Ayşegül (2014). Bir Karapapak (Terekeme) Âşığı: Âşık Seyyâti. Yüksek Lisans Tezi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi: Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Korkmaz, Ramazan (2015). Çıldır Folklor ve Etnografyası. Ankara: Karadeniz Dergi Yay. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. FERHAT UZUNKAYA
Yayın Tarihi: 25.03.2019
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KEVSERÎ, Dursun Doğand. 1963 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2BİHRÛZÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3UYGARÎ, Osman Uygard. 01.02.1956 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Mustafa Turand. 6 Aralık 1957 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Mustafa Everdid. 15 Nisan 1957 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Faruk Ulayd. 1957 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7NİFTALI SÜLEYMANOVd. 1913 - ö. 1976MeslekGörüntüle
8KARA MUSTAFA, Mustafa Karababad. 1944 - ö. ?MeslekGörüntüle
9LOKMANÎ, Mustafad. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
10BÜRYANÎ, Veli Varlıkd. 1928 - ö. 1978Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11FİKRET DİKMENd. 1950 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12AYŞE ZEYNEP ŞAHİNd. 1955 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ŞEVKETÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14MEHEMMED EKBER OĞLUd. 1950 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15ÂŞIK KIZI, Hacı Lütfiye Hanımd. 1912 - ö. ?Madde AdıGörüntüle