SEYYATÎ, İsrafil Uzunkaya

(d. 1957 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İsrafil Uzunkaya, 1957'de Ardahan'ın Çıldır ilçesine bağlı şimdiki adı Eşmepınar olan Purut köyünde Musa ve Fatma'nın evliliğinden dünyaya gelmiştir. 5 çocuğun 3.'südür. Ustası Âşık Mehmet Oktay'dan Seyyati mahlasını alır. Babası, çiftçilik yaparak geçimini sürdürdüğü için Seyyati'nin yaşamı doğduğu köy, Eşmepınar'da geçer. İlkokulu köyündeki okulda tamamlayan Seyyati, ortaokul eğitiminden sonra okula devam etmez. İsrafil Uzunkaya, âşıklığa 13 yaşında köylüsü olan Oruç Burukçu ve Abdullah Uzunkaya'nın yanında başlar. Daha sonra Yılmaz Şenlikoğlu ve Mehmet Oktay'ın yanında âşıklık kültürünü kavramıştır. Aşık Seyyati, evli ve 5 çocuk babasıdır.

Âşık Seyyati, kahvehaneler başta olmak üzere imkân ve fırsat bulduğu farklı âşık fasıllarında, düğünlerde gördüklerini taklitle işe başlar, zamanla kendisini gelirir. O dönemde usta olarak kabul ettiği âşık Şenlik'in torunu Âşık Yılmaz Şenlikoğlu ve Mehmet Oktay gibi aşıklardan yararlanmıştır. Aşık Şenlik, bölge itibariyle en çok etkilendiği kişidir. Şiirlerini genellikle hece ölçüsüyle yazan Seyyati, yarım kafiye çoğunlukla olmak üzere tam ve zengin kafiye de kullanır. Bazı şiirlerinde ise cinası ustalıkla uyguladığı tecnis örnekleri de ortaya koyar. Şiirlerini genellikle koşma nazım biçiminde oluşturan Âşık Seyyati, âşık tarzının hemen her türünde eserler verir.

Sanatını kahvelerde, düğünlerde çeşitli toplantılarda ortaya koyan, daha sonra salon programlarına davet edilen Seyyati, icra ettiği şiir ve hikâyeleri yüksek lisans tezi olarak da incelenmiştir (Aydın 2014). Şiirlerinin hemen hepsinde tapşırmaya da önem veren aşık, Seyyati mahlasını, zaman zaman da İsrafil adını kullanır. Mahlası Seyyatî’dir. Bu mahlası ustaları Âşık Şenlik'ın torunu Âşık Yılmaz Şenlikoğlu ve Mehmet Oktay, ona fazla seyahat ettiğinden dolayı verir. Çıldır halkından derlediği söz ve usta malı deyişlerin yanı sıra kendisine ait yedi hikâyesini ve yüzlerce türküsünü âşıklık geleneğine kazandırır. Çırakları, Tunay Aksu, Hüseyin Altıntaş ve Faruk Erdoğan’dır. Çıldır’da âşıklık geleneğini sürdürmektedir.

Kaynakça

Aydın, Ayşegül (2014). Bir Karapapak (Terekeme) Âşığı: Âşık Seyyâti. Yüksek Lisans Tezi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi: Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Korkmaz, Ramazan (2015). Çıldır Folklor ve Etnografyası. Ankara: Karadeniz Dergi Yay. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. FERHAT UZUNKAYA
Yayın Tarihi: 25.03.2019
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NURİ ŞENLİKOĞLUd. 1931 - ö. 1952Doğum YeriGörüntüle
2Gülcandan Baydard. 1 Mart 1972 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3SAMITLI HÖRÜ, Huriyed. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Mustafa Turand. 6 Aralık 1957 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5BURHAN, Burhan Karabulutd. 1957 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Ümran Ersind. 1957 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ÖZHANÎ, Zekeriya Özhand. 12.10.1965 - ö. ?MeslekGörüntüle
8ABBASKULU, Abbaskulu Mehemmed Tağıoğlud. 1852 - ö. 1936MeslekGörüntüle
9OZAN SADIK/KUL SADIK/GÜL SADIK, Sadık Güld. 01.01.1966 - ö. ?MeslekGörüntüle
10PAPUR, Abdullah Papurd. 1945 - ö. 1988Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11SÜLEYMAN, Süleyman Sağcıd. 1927 - ö. 1986Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12PEHLİVAN, Pehlivan Dinkcid. 1941 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13SELMANİ/GİRYANİ, Selman Arızd. 1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14CEYŞÎ, Hacı Ahmedd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15HİTABİ, Nazım Sakald. 1930 - ö. 06.09.1993Madde AdıGörüntüle