Sibel Torunoğlu

(d. 26 Aralık 1961 / ö. -)
Yazar, Çevirmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Semiha Hanım ile avukat Emin Torunoğlu’nun kızıdır. Şizofren tanısı konulmuş ve defalarca tımarhanede yatmıştır. Gerçek dünya ile hayal dünyasını birbirinden ayıramama, mantıklı düşünememe, normal duygusal tepkiler verememe ve toplumsal kurallara uyamama gibi belirtiler gösteren bu hastalıktan muzdarip olan Torunoğlu, henüz altı yaşındayken ailesi ve çevresiyle uyum sorunları yaşamaya başladı. 1980’de Robert Kolejden mezun olduktan sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi. Fakülteden sonra Kıbrıs Uluslararası Amerikan Üniversitesinde okuma girişiminde bulunduğu süreçte ‘şizofren’ tanısı koyulan Torunoğlu önemli bir kopuş yaşadı. Bir süre psikiyatr, terapi ve kapatılma durumlarıyla karşılaştı. Üniversiteden sonra bir süre çevirmenlik de yapan Sibel Torunoğlu yaşamını İstanbul’da sürdürmektedir.

Şizofrenisiyle uyum içinde yaşamaya başladığında yazı serüvenine girişti ve “Tımarhane Günlüğüm” başlıklı ilk öyküsü Hiç dergisinde yayımlandı. Bunun dışında Öküz dergisinde de yazıları çıktı. İlk eseri Geri Gelen Ayna’yı (2000), kendisiyle yüzleştiği anı-öykü kitabı Tımarhane Günlüğüm (2001) takip etti. Heteroseksüel ve eşcinsel ilişkilerin sorgulandığı bir roman olan Travesti Pinokyo (2002) ve son olarak Dejavu’yu (2010) yayımladı. İç dünyasındaki bölünmüşlüğü yansıtan eserlerinde zor anlaşılır metaforik bir anlarım ve bütünlüklü bir yapı yerine parçalı anlatımı tercih etti. Yazar, kendisine benzeyen anti-kahramanları, tımarhane köşesinde yaşadıklarını, aile ve toplum tarafından dışlanmışlığı samimi bir tarzda anlatırken diğer yandan sisteme, aile kurumuna, insanları dış dünyadan soyutlayan akıl hastanelerine yönelik eleştiriler de yaptı (Çoğulu 2012: 61). Altay Öktem yazarın Dejavu’ya kadar yayımlanan eserlerini şu sözlerle değerlendirdi: “yarattığı anti-kahramanların çoğunu sokaklardan seçmesi ve sıradan insanlara “tuhaf” gelecek olay örgüleriyle, aslında Türkiye’de çok kısır sayılabilecek ve nitelikli örneklerine çok nadir rastladığımız Yeraltı Edebiyatı’nın da önemli yazarları arasında olduğunu kanıtlamıştı. Bu noktada, altını ısrarla çizmemiz gereken şey “içtenlik” bence. Çünkü Torunoğlu’nun, ürettikleriyle ‘Yeraltı Edebiyatı’na dahil olma gibi bir kaygısı yok, hatta, belki de rahatsız olacağı bir durum bu. Yine de kendi dünyasını bütün içtenliğiyle yazdığı ve yazdıkları yalnızca kendi dünyasının ürünü olamayacak kadar sağlam bir kurguyla kotarıldığı için ortaya “sahici” bir metin çıkıyor. Sahici ve sarsıcı!” (Öktem 2010). Son eseri Dejavu önceki eserlerine yaptığı göndermeler kadar, öykü, roman ve senaryo tekniklerinin iç içe geçtiği postmodern bir anlatı olarak da değerlendirildi. Yazarın dili kullanmada ve kurgusal dünya yaratımında başarılı olduğu söylendi. Özellikle bir şizofrenin karmaşık dünyasını ortaya koyduğu metinlerini, belirgin bir kurgu olmadığı için takip etmek okur açısından zordur. Eserlerinde kişisel deneyimlerinden hareket ederek ele aldığı şizofren olma durumunu Torunoğlu, “şizofren cesur kişidir, merttir, faydacılıktan, çıkardan uzaktır; şairdir, ressamdır. Cansız olanla olmayan arasındaki bağdır” (Yalçın 2011: 1032) biçiminde ifade etmiştir.

Kaynakça

Çoğulu, Halime Öcal (2010). Türkiye’de Yeraltı Edebiyatının İzleri: Kanat Güner, Ayça Seren Ural, Sibel Torunoğlu, Mehmet Kartal. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.

Öktem, Altay (2010). Yüzüğün Ortasında ve Dışında Kalan Boşluk”. Sabitfikir. http://www.sabitfikir.com/elestiri/yuzugun-ortasinda-ve-disinda-kalan-bosluk-biz-olum-diyelim-kisaca-buna, [erişim tarihi: 25.05.2019].

Yalçın, Murat [Ed.] (2011). “Torunoğlu, Sibel”. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C. II, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1032.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. MACİT BALIK
Yayın Tarihi: 06.06.2019
Güncelleme Tarihi: 12.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Geri Gelen AynaGendaş Yayınları / İstanbul2000Hikâye
Tımarhane GünlüğümStüdyo İmge / İstanbul2001Hikâye
Travesti PinokyoStüdyo İmge / İstanbul2002Roman
DejavuSel Yayıncılık / İstanbul2012Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SÜREYYÂ PAŞA, İstanbullud. 1845 - ö. 1894Doğum YeriGörüntüle
2HÂMİD, Enderûnlu Mehmedd. 1739 - ö. 1778Doğum YeriGörüntüle
3Hatice Berrin Yalçınd. 03 Ağustos 1956 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Fadıl Oktayd. 1961 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5AHMEDÎ/AHMET, Ahmet Taşkınd. 05.04.1961 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Sebahattin Yaşard. 02 Ocak 1961 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Fatih Emirhand. 13 Ocak 1886 - ö. 9 Mart 1926MeslekGörüntüle
8Celal Esat Arsevend. 1875 - ö. 13 Kasım 1971MeslekGörüntüle
9Kaya Özdemird. 1931 - ö. 19 Ocak 2001MeslekGörüntüle
10Ömer Aksayd. 1961 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Semih Günverd. 1917 - ö. 10 Ocak 2000Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Meray Dalamand. 1950 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Sibel Erasland. 1967 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14Sibel Atasoyd. 1966 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15SİBEL, Sibel Köpürd. 1978 - ö. ?Madde AdıGörüntüle