Madde Detay

Müslüm Sümbül, 1940'ta Sivas'ın Kangal ilçesine bağlı Kavak köyünde dünyaya gelmiştir. Mahlas olarak soyadını kullanan Müslüm Sümbül’ün babasının adı Mehmet, annesinin adı ise Hatice’dir. Müslüm altı aylıkken annesi vefat eder ve kendisini amcasının hanımı Elif büyütür. Kendisi dışında üç kardeşi daha olan Müslüm, ailenin en küçük çocuğudur. 1956 yılına kadar köyünde yaşar, çiftçilik ve hayvancılıkla uğraşır. İlkokulu doğduğu köy olan Kavak köyünde okur. O yıllarda Kavak köyü, yörede bulunan otuz beş köyün bağlı olduğu bir nahiyedir. On iki yaşında ilkokulu tamamlayan Sümbül, bir müddet köyde çiftçilik ve hayvancılıkla uğraştıktan sonra Devlet Demir Yolları'na işçi olarak girerek kısa bir süre burada çalışmıştır. Müslüm Sümbül aynı yıllarda yörede bulunan taş ocağında, arı şirketinde ve termik santralde dönem dönem işçi olarak çalışmıştır. 1956'da henüz on altı yaşındayken Ankara'ya gider ve askere gidene kadar burada çeşitli işlerde çalışır. Vatani görevini Isparta'da yerine getiren Sümbül, terhis olduktan sonra Ankara'ya gelerek burada Ziraat Bankası'nda işe başlar. 1966'da Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'na bağlı Ankara radyo evinin açtığı imtihanda başarılı olur, ancak Ziraat Bankası'nda memur olarak çalışması sebebiyle TRT’ye sanatçı olarak girmesi mümkün olmamıştır. Dolayısıyla o dönem, tıpkı Neşet Ertaş gibi, Ankara Radyosu’nda mahallî sanatçı kadrosuna alınmıştır. Böylelikle 1966'da Neşet Ertaş ile birlikte mahallî sanatçı kadrosunda TRT Ankara Radyosu’nda hizmet vermeye başlar. Kısa süre içerisinde TRT aracılığıyla ismi duyulan ve ünlenen Müslüm Sümbül, yurtiçi ve yurtdışında çeşitli konserlere ve programlara sanatçı olarak katılmaya başlar. Emekli olduktan sonra Âşık Veysel Derneği'nde aktif olarak görev alır ve burada sekreterlik yapar. Yine 1992'de Âşık Mahzuni Şerif ile birlikte Çağdaş Halk Ozanları Kültür Kurumu'nun kurar. Âşık Mahzuni Şerif, bu derneğin başkanı, kendisi ise başkan yardımcılığını yapar. Bu dernekte kendisiyle birlikte Âşık Emin'i ve Âşık Çırakman (Hüseyin Çırakman) başkan yardımcılığı yapmışlardır. 1997 ile 1998 yılları arasında TRT İNT adlı TV programında “Ozanların Dilinden Merhaba” adlı programda sunuculuk yapan Müslüm Sümbül evli ve ikisi kız, biri erkek olmak üzere toplam üç çocuk babası olup hâlen Ankara'da yaşamaktadır (Kaya 2015: 24-25; www.ayhanaydin.info).

Müslüm Sümbül, saz çalmaya henüz on iki yaşındayken Mamaşlı Âşık, Suzani’nin kendi sazını ona hediye etmesinden sonra başlar. Müslüm Sümbül’ün ilk saz ustası Sivas’ın Dışlı köyünden, aynı zamanda Alevi ocak dedesi olan Ahmet Başer'dir. Ahmet Başer, Garip Musa Ocağı'nın dedesidir. Ahmet Başer, yörede dedeliğinin yanında, usta bir âşık ve zakir olarak tanınmıştır. On üç, on dört yaşlarına geldiğinde oldukça iyi bir düzeyde bağlama çalmayı öğrenen Sümbül, ustasının da kendisine izin vermesiyle cem ritüellerinde zakir olarak hizmet etmeye başlar. Ustası Ahmet Başer, onu 1958'de Ankara Radyosu’nda şef olan Muzaffer Sarısözen ile de tanıştırmıştır. Usta çırak ilişkisi içerisinde yetişen Müslüm Sümbül, aynı zamanda Alevi - Bektaşi geleneği içerisinde cem zakirliği geleneğini de öğrenir. Uzun yıllar usta malı deyişler söyleyen ve cemlerde Alevi-Bektaşi ulu ozanların nefeslerini seslendiren Âşık Sümbül, Ankara Radyosu’na girdikten sonra az sayıda da olsa çeşitli yörelere ait türküleri de icra etmeye başlar. Müslüm Sümbül’ün en çok etkilendiği şairler, Pir Sultan Abdal, Şah Hatayi Seyit Nesimi, Virani, Yunus Emre ve çağdaşı âşıklar içerisinde Âşık Veysel'dir. Çağdaşı olan Neşet Ertaş, Âşık Mahsunî, Âşık İhsani, Abdullah Papur, Âşık Kul Hasan, Âşık Hüseyin Çırakman ve Muharrem Yazıcıoğlu gibi birçok âşıkla tanışma fırsatı bulan Sümbül, âşıklık geleneğiyle ilgili dernek ve vakıflarda da görev alır. Uzun yıllar TRT Ankara Radyosu’nda mahallî sanatçı olarak görev yapan Müslüm Sümbül, bugüne kadar kırk beş plak doldurmuş ve on iki adet de kaset çıkarmıştır. Sivas yöresine ait birçok türkünün derleyicisi olarak kayıtlara geçmiş ve bu türküleri TRT repertuvarına kazandırmıştır. Yurtiçinde ve yurtdışında çeşitli turnelere ve programlara katılmış ve Avusturya, Almanya, Fransa, Hollanda, Belçika ve Polonya başta olmak üzere çeşitli ülkelerde konserler vermiştir. Bu konserlerde kendi deyişlerinin yanında pek çok usta malı şiiri de icra ederek geleneğin sürdürülmesine katkı sunmuştur (Kaya 2015: 24-25; www.ayhanaydin.info).