TÂBÎ, Sûfî-zâde

(d. ?/? - ö. 955 veya 970/1548 veya 1562)
divan şairi, kadı, hattat
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbulda doğdu. Asıl adı bilinmemektedir. Emir Seyyid Ahmed Buhârî dervişlerinden birinin oğludur. Bu sebeple Sûfî-zâde ya da Derviş-zâde sanıyla tanındı. Öğrenimini tamamladıktan sonra kadılık yaptı. Yazısının güzelliği ile de dikkat çekmiş olup devrinin tanınan hattatlarındandır. Sülüs, nesih ve talikte icazet aldı. Şeyh Esbegullah Efendi’nin ikinci halifesi Abdüllatif Efendi ile beraber hacca gitti ve orada vefat etti. Abdüllatif Efendi'nin ilki 955/1548, ikincisi 970/1562 yılında olmak üzere iki defa hacca gitmiş olması, Tâbî’nin kesin ölüm tarihini tespit etmeyi zorlaştırmaktadır. Mezarı Hicaz’dadır. Kâmusü’l-A’lâm’da hac yolunda vefat ettiği bilgisi vardır.

Tâbî, laubali yaradılışlıdır. Eğlence meclislerinde çokça vakit geçirmiştir. Şiirlerinde Bâkî’yi takip etmiş, hezellerinde Sânî mahlaslı Can Memi’nin yolundan gitmiştir. Şairleri ve dönem aydınlarını garip sözlerle ve acayip şiirlerle hicvetmiş, onlar da Tâbî’ye aynı yolla cevap vermişlerdir. Hattı gibi şiirleri de güzel bulunup beğenilmiştir.

Kaynakça

Atik Gürbüz, İncinur (2011). Mecmû’a-i Letâ’if. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 

Karatay, Halit (2008). Hattat Divan Şairleri. Ankara: Akçağ Yay. 

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nail Tuhfe-i Na’ilî: Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Müstakim-zâde Süleyman Sa’deddin (2000). Mecelletü’n-nisâb-Tıpkı Basım. Ankara: KB Yay.

Solmaz, Süleyman (hzl.) (2009). Ahdî ve Gülşen-i Şu’râ’sı (İnceleme – Metin). http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219145/h/agm.pdf [erişim tarihi: 12.05.2013].

Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkîretü’ş-Şu’arâ. Ankara: Kültür Bakanlığı e-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83504/kinalizade-hasan-celebi---tezkiretus-suara.html [erişim tarihi: 12.05.2013].

Şemseddin Sâmî (1308). Kâmûsü’l-A’lâm. İstanbul: Mihran Matbaası. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İNCİNUR ATİK GÜRBÜZ
Yayın Tarihi: 20.07.2013
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün

Dilâ nakd-i sirişk ü genc-i dil cânânuñ olsun hep

Ne kim var yok cihân mülkinde ol sultânuñ olsun hep

 

Dür-i sîr-âb-ı eşküm bahr-ı çeşmümden yiter çünkim

Sadefler içre gevherler dilâ ummânuñ olsun hep

 

Geçer cismde dâğum zer yirine çünki ey hˇâce

Gömilsün genc-i Kârûn yirlere vîrânuñ olsun hep

 

Derüñ dârü’ş-şifâsında dizilsün cümle âşıklar

Asâ-yı âh ile dil-hasteler derbânuñ olsun hep

 

Kemâl-i hüsn ü hulkuñ nazmın itsün cümle şâ’irler

Dil ehline Zahîr ol Husrevâ Selmânuñ olsun hep

 

Kesilsün başlar tîğüñle tenler hâksâr olsun

Kemân-ebrûñ içün halk-ı cihân kurbânuñ olsun hep

 

Şehâ Tâbî gibi uşşâka in’âm eyle düşnâmuñ

Senüñ halk-ı cihân şermende-i ihsânuñ olsun hep

 (Atik Gürbüz, İncinur (2011). Mecmû’a-i Letâ’if. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi. 170.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Cengiz Kılçerd. 1969 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Şinasi Nahit Berkerd. 1920 - ö. 2 Ocak 2001Doğum YeriGörüntüle
3Kürşat Başard. 26 Ağustos 1963 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Cengiz Kılçerd. 1969 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Şinasi Nahit Berkerd. 1920 - ö. 2 Ocak 2001Doğum YılıGörüntüle
6Kürşat Başard. 26 Ağustos 1963 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Cengiz Kılçerd. 1969 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8Şinasi Nahit Berkerd. 1920 - ö. 2 Ocak 2001Ölüm YılıGörüntüle
9Kürşat Başard. 26 Ağustos 1963 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10Cengiz Kılçerd. 1969 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Şinasi Nahit Berkerd. 1920 - ö. 2 Ocak 2001MeslekGörüntüle
12Kürşat Başard. 26 Ağustos 1963 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Cengiz Kılçerd. 1969 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Şinasi Nahit Berkerd. 1920 - ö. 2 Ocak 2001Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Kürşat Başard. 26 Ağustos 1963 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Cengiz Kılçerd. 1969 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Şinasi Nahit Berkerd. 1920 - ö. 2 Ocak 2001Madde AdıGörüntüle
18Kürşat Başard. 26 Ağustos 1963 - ö. ?Madde AdıGörüntüle