Madde Detay

Asıl adı Hacı Bektaş olan Talibi Coşkun, 1898 yılında Sivas’ın Altınyayla ilçesinde doğmuştur. 20. yüzyılın önde gelen âşıklarındandır. Sülalesi Karabağdatoğulları olarak bilinir. Ancak Altınyayla’da Hassükler şeklinde anılırlar. Aile yaklaşık 200 yıl önce Bağdat’tan Altınyayla’ya gelip yerleşir. Babası Mustafa, annesi de Taşlıhüyük köyününSeyitler sülalesinden Meryem’dir. On üç yaşındayken babası Birinci Dünya Savaşında tifo hastalığına yakalanmış ve kurtulamamış, Sivas’ın Karacalar köyüne defnedilmiştir. Bunun üzerine Talibî, dört kardeşi ile birlikte (Ahmet, Mehmet, Bekir, Fadime) yetim kalmıştır. En büyükleri Talibî’dir. Çocuklukları yoksullukla geçmiş, bir yandan çobanlık bir yandan da rençperlik yaparak ailesinin geçimini üstlenmiştir. Talibî, küçükken bir müddet hocaya gitmiş, Arap alfabesini, daha sonra da kendi kendine Latin alfabesini öğrenmiştir. Sesinin güzel olduğu söylenir. Bir ara, köyünde imamlık da yapmıştır. On yedi yaşında Kürkçüyurdu köyünden Zeliha ile evlenmiştir. Bu evlilikten Hüseyin, Mustafa ve Kuddusi adlarında üç oğlu olmuştur. Çocuklarını yoksulluk içerisinde büyüten Zeliha, 1963’te vefat etmiştir. Talibî’nin başından birçok evlilik geçmiştir. Hatta halk, 10’dan fazla kez evlendiğini rivayet etmektedir. Vefat etmeden önce oğlu Hüseyin’e Ankara’da bir kızının, Çanakkale’de de bir oğlunun olduğunu söylemiştir. Öldüğü zaman Ağrılı Şaziye adlı birisi ile evlidir. Talibî, 19-20 yaşlarında iken anneleri Meryem vefat etmiş, o da birkaç ay sonra askere gitmiştir. Askerliğini Konya, İzmir ve Sivas’ta yaptıktan sonra 24 yaşındayken tezkeresini almıştır. Askerlik hizmeti sonrası dirlik ve düzeni bozulunca çareyi gurbete çıkmakta bulmuştur. Gurbete çıkmasında gördüğü rüyanın da etkisi olmuştur. Bir gün rüyasında Evliya Çelebi’yi görmüş. Evliya, rüyasında ona Kur’an-ı Kerim okumuş ve “Üzülme sen de benim gibi seyahate çık, kendini avutursun.” diye öğütlerde bulunmuştur. Ölünceye kadar yurdun dört bucağını dolaşmıştır. Türkiye’de hemen hemen gitmedik yer bırakmayan Talibî, “İkinci Evliya Çelebi” yahut “XX. yüzyılın Evliya Çelebi’si” gibi sıfatlarla anılmıştır. Bunun yanında o “Aşkın Pehlivanı” yahut “Turizm Halk Şairi” gibi sıfatları da kullanmıştır. Talibî, geçimini genellikle okullarda ve sinemalarda okuduğu şiirlerden kazandığı parayla sağlamaya çalışmıştır. 1938 yılında başlayan gurbet hayatı vefatına kadar devam etmiştir. Âşık, 1976 yılında vefat etmiştir (Aşkun 1976: 9; Demirbaş 2000: 14; Kaya 2009: 282; Koçer 1993: 22; Seyfioğlu 2001: 9; Yalçın 1935: 3).

Onu bir "destan şairi" olarak nitelendirmek mümkündür. Söylediği destanlarla edebiyatımızın destan söyleyen âşıklarının başında gelir. Bunun yanında en hacimli destanlardan birini ortaya koyan da yine Talibî’dir. Bir seyahatname destanı olan Dolaştı Dünyayı Aldı Diline adlı kitabın tamamı şiirden oluşur ve 160 dörtlüktür. Diğerleri içinde; Deprem Destanı 89 dörtlük, Kıbrıs Destanı ise 77 dörtlüktür. Talibî bu yönüyle edebiyatımızda en hacimli destan söyleyen şairler arasında yer alır. Talibî ve Talibi Coşkun mahlaslarını kullanan âşığın her konuda şiiri vardır. Talibî, Ahmet Kutsi Tecer’in, 5-7 Kasım 1931 tarihlerinde Sivas’ta düzenlediği 1. Sivas Halk Şairleri Bayramı'na katılma imkânı bulmuştur. Üslubu akıcı, dili sadedir ve anlatımında zorlama yoktur. Talibî Türkçeye hizmeti, az kelimeyle derin anlamlı sözler söyleyebilmesi ve şiirdeki gücü bakımından usta âşıklar arasında değerlendirilir (Aşkun 1976: 10; Demirbaş 2000: 19; Kaya 2009: 284; Koçer 1993: 25; Seyfioğlu 2001: 12; Yalçın 1935: 4).