Madde Detay

İstanbul’da doğdu. Nişantaşı Anadolu Lisesi (1989) ve İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi'nden (1995) mezun oldu. Radyasyon onkolojisi alanındaki uzmanlık eğitimini tamamladıktan sonra tıp yayıncılığı alanında çevirmen ve editör olarak çalışmaya dolayısıyla çocuk edebiyatıyla ilgilenmeye başladı. Çocuk-gençlik edebiyatı alanında yaptığı çeviriler ve yazdığı kitapların yanı sıra tıp ve doğa bilimleri alanında çeviri yapmaya devam eden Şiirsel Taş, biyoloji, sağlık, kent ekolojisi, çocuk-doğa ilişkisi ile ilgili konularla ilgilenmektedir. Doğa yazını ve eko kurgu yazarın özellikle çalıştığı konulardır. Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı kreşindeki çocuklara kitap okuma, Tarlabaşı Toplum Merkezi’nde çocuklarla okuma ve yazma, Yazı Akademisi kapsamında "Doğa Dinamiklerini Gözlemleyerek Düşünme ve Yazma" konulu atölye çalışmaları gibi çeşitli sorumluluk projelerinde aktif olarak çalışmaktadır.

Kitaplarının biyografi kısmında "kırda bayırda kendini gerçek mekânda hisseden, orman kokusunu hiçbir şeye değişmeyen…" şeklinde tanıtılan yazarın ilk mesleği hekimliktir. Başlangıçta hevesli bir okur olarak çocuk edebiyatı alanına adım attığını ifade eden Şiirsel Taş, daha sonra yazmaya ve çeviri yapmaya devam eder. Ayrıca editörlük, kurgu ve kurgu dışı çocuk kitaplarıyla ilgili eleştirmenlik yapar. İlk öyküleri Ebe Sobe ve Kırmızı Fare dergilerinde yayımlanır. Öteden beri tutkusu olduğunu ifade ettiği doğa bilimleri zaman içinde çalışmalarında etkisini göstermeye başlar.

Taş’ın kurgularının merkezinde doğa-çocuk ilişkileri yatmaktadır. Yazar, doğa bilimleri alanındaki deneyim ve bilgilerini eserlerine yansıtmakta, bunu sanatçı hassasiyeti ve çocuğa görelik anlayışıyla yapmaya özen göstermektedir. Yazar eserlerinin merkezine “doğa ve hayvan sevgisi” temalarını yerleştirmektedir. Doğa, insanlara ve onun üzerinde hakkı olan tüm canlılara aittir. Özellikle çocukların olmak üzere bireylerin en rahat ve huzurlu zaman geçirdikleri yerler orman, bahçe ve park gibi alanlarıdır. Doğa insanların bütün canlılarla paylaştığı/paylaşmak zorunda olduğu bir yerdir. İnsanlar için vazgeçilmez olan doğaya karşı yerine getirilmesi gereken sorumluluklar çeşitli iletilerle okurlara sunulmaktadır. Yazar bu iletileri didaktik bir söylem yerine kurgunun seyri içinde sezdirerek ve sevdirerek vermeye çalışmaktadır.

Şiirsel Taş, okur kitlesinin özeliklerini bilir ve buna göre anlatılarını şekillendirir. Hitap ettiği kesim genellikle ilköğretim ve ortaöğretim düzeyindedir. Merak, öğrenme, eğlenme, araştırma, oyun, doğa ve hayvan sevgisi kurgularının önemli unsurlarındandır. Metinlerdeki kahramanlar oynamayı, araştırmayı seven, erken kalkmayı sevmeyen, yeri geldiğinde hatalar yapıp hatalarından ders çıkaran, çevresine duyarlı, çelişkileri fark edip sorgulayan özelliklere sahiptir. Gerçek hayatta karşılaşılabilecek kimseler olarak resmedilen karakterler çocukların kendilerinden bir şeyler bulabileceği, rahatlıkla özdeşim kurabileceği bir yapıyla okur karşısına çıkmaktadır. Eserlerde çocuk karakterlerin yaşadıkları çatışmaları tek başlarına ya da annelerinden, babalarından ve öğretmenlerinden yardım alarak çözebilme becerisine sahip olmaları, çocuk kahramanların idealize hüviyete büründürülmeden sunulmaları, sürekli bir merak ve arayış içinde olmaları yine çocuk edebiyatı ürünlerinde aranan nitelikler arasında yer alması hasebiyle önem arz etmektedir.

Kitaplardaki asıl karakterler çocuk ve hayvan karakterlerdir. Eserlerde anne, baba, hala, kardeş, dede, öğretmen, doktor vb. karakterler de yer almaktadır. Anne karakterler genellikle ev işleri, temizlik, ödevleri kontrol ve çocukları takip etme sorumluluklarını yerine getirir. Çocuklarına akılcı ve mantıklı açıklamalar yaparak onlara rehberlik eder. Bu rehberlik otoriter bir anne yerine ona yardımcı olan, yeri geldiğinde çocuğunun hata yapıp bu hatalardan ders almasına göz yuman bir tutumla yapılır. Baba karakterleri evin idaresinden sorumludur. Çalışan babalar yeri gelince çocuklarıyla parklara, kampa, ormana, pikniğe gider. Baba karakteri anne karakterine göre biraz geri plandadır.

Anlatılarda yer bulup öne çıkan diğer karakterlerin ise hayvanlar olduğunu ifade etmiştik. Kitaplarda sevecen bir biçimde sunulan hayvan karakterler, bazen kurguların ana kahramanı bazen de yardımcı kahraman rolündedir. Şiirsel Taş’ın biyoloji, kent ekolojisi, çocuk-doğa üzerine olan deneyimleri eserlerinde dikkat çekmektedir. Metinlerde günlük hayatta görebileceğimiz hayvanlara (kedi, köpek, kuş, çekirge, karınca, böcek vs.) yanı sıra belli bir iklime çevreye özgü olan hayvanlara da (karıncayiyen, manatiler, dugonglar, zürafa vs.) geniş yer verilmektedir. Eserlerde anlatımını zenginleştirmek için bazı hayvanlar resmedilmiş, görselleştirilmiştir. Hayvan karakterler üzerinden hayvanlarla ilgili sayısal verilere, yaşam şartlarına, yaşadıkları coğrafyaya ait bilgilerin çocukların merak ve araştırma duygularına seslendiğini söyleyebiliriz. Ayrıca kitaplarda hayvan karakterlerin başarılı sunumu ve bu karakterlerin geçtiği bölümlerde çocuk karakterlerle-hayvan karakterlerin olumlu ilişkileri gerçek hayatta çocuk karakterlerin hayvanlarla aralarında bir bağ geliştirmelerine vesile olabileceğini söyleyebiliriz. Taş’ın hayvan ve doğa sevgisinin yansımalarını insan karakterlere verilen isimlerde de görmek mümkündür: Hibisküs Hala, Kumru, Sekoyana, Ada vs.

Kaynaklardan yararlanma düşüncesi içinde anlatılarında masallardan, sanatçılardan ve bilimsel bilgilerden yararlanan yazar, Ulusal Bilim Araştırmaları Merkezi’ndeki çalışmalara, bilim insanı Charles Darwine, ressam Escher’e ve NASA’nın çalışmalarına yer verir. Bilimsel çalışmalar ve birçok sayısal verinin didaktik şekilde değil de çocuğu kurgunun içine çekerek, sevdirerek sunulması yazarın önemsediği ve bunda başarılı olduğu bir durumdur.

Yazar, çocuğun gerçek hayatta karşılaşabileceği, anlayabileceği dil kullanmaktadır. Taş’ın kitaplarında hedef kitlesi için bilinemeyecek kelime sayısı azdır. Toktağan karlar, anofel, manatiler, kitinofobi, kayran vb. gibi belli bir alana ait olan terimler bağlamdan hareketle anlatılmakta ve okurun rahatlıkla anlayabileceği dille ifade edilmektedir. Bazı kelimeler ise açıklayıcı nitelikteki resimler vasıtasıyla yapılmaktadır. Yazar metinlerinde “lafını esirgememek, boğaz tokluğuna çalışmak, ayağını denk almak, ayıkla pirincin taşını, kafası karışmak, tası tarağı toplamak, ağzı kulaklarına varmak” gibi Türkçenin önemli anlatım biçimlerinden olan deyim ve kalıp ifadelere yer verir. Genellikle anlatılarında basit, kurallı ve olumlu cümleler kullanan yazar, kurgunun heyecanı ve seyrine göre ünlem ve soru cümleleri kullanır. Vurgu ve diyaloğa göre bazı seslerin büyük punto ve farklı karakterlerle yazıldığı da görülmektedir..

İçerik özellikleri açısından çocuk gerçekliği ve çocuğa görelik ilkesi ile ele alındığı görülen anlatılar, resimleri, boyut özellikleri, ciltleme teknikleri, kapak ve kâğıt kalitesi açılarından olumlu özellikler ihtiva etmektedir.