TÜRÂBÎ, Mustafâ Çelebi

(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Adı Mustafâ’dır. Ereğlili (Akşehirli)’dir. Türâbî’nin gençliğine vurgu yapan Ahdî (Solmaz 2005: 244), tezkiresini 971-1002/1564-1593 yılları arasında yazdığına göre (İsen vd. 2002: 143), şairin sanat hayatına en erken XVI. yüzyılın ikinci yarısında başladığı düşünülebilir. Hasan Çelebi onun, memleketinde Harameynü’l-Muhteremeyn kitâbeti hizmetiyle hürmet bulduğunu nakletmiştir (Sungurhan Eyduran 2009: 194). Bayram-zâde Zekeriyyâ Efendi’nin 990/1583 yılında ve şair Bâkî’nin 994/1586 yılında Anadolu kazaskerliğine getirilmelerine tarih düşüren Türâbî, III. Murâd devrinin sonlarında (sal. 982-1003/1574-1595) ölmüştür (Akbayar vd. 1996: 1707). Nâil Tuman’nın Türâbî’yi II. Murâd devri şairi sayması yanlıştır (2001: 128). Kaynaklar Türâbî’yi hoş sohbet, ilme ve sanata meraklı bir şahsiyet olarak tanıtmıştır. Ahdî, şairin şiir konusunda gayretli olduğunu (Solmaz 2005: 244), Hasan Çelebi de tarih düşürmede başarılı sayıldığını ve herkesin beğendiği şiirleri bulunduğunu aktarmıştır (Sungurhan Eyduran 2009: 194). 

Kaynakça

Akbayar, Nuri, S. A. Kahraman (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmânî. C. 5. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

İsen, Mustafa, F. Kılıç, İ. H. Aksoyak, A. Eyduran (2002). Şair Tezkireleri. Ankara: Grafiker Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)  (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâilî . C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1989). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. C. 1. Ankara: TTK Yay.

Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî ve Gülşen-i Şu’arâsı. Ankara: AKM Yay.

Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2009). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şua’arâ. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10738,tsmetinapdf.pdf?0 [erişim tarihi: 26.10.2014].

Şemseddîn Sâmî (1308). Kâmûsu’l-A’lâm. C. 3. İstanbul.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. AHMET TANYILDIZ
Yayın Tarihi: 28.10.2014
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Bâkî’nin kazasker olmasına tarih

Ey Türâbî didi târîhün anun hâtıf-ı gayb

Bâki olsun sana bu izz ü bu devlet Bâkî (994/1586)

(Şemseddîn Sâmî (1308). Kâmûsu’l-A’lâm. C. 3. İstanbul. 1631.)

Gazel

Biz fenn-i mahabbetde Ferhâdı unutdurduk

Gerçi dahı şâgirdüz üstâdı unutdurduk

Bir gonca firâkıyla kılduk çü hezâr efgân

Bülbüllere gülşende feryâdı unutdurduk

Rindân-ı harâbâtuz bir hâle yitişdük kim

Her şeyh-ı kerâmâta irşâdı unutdurduk

Dil hânesine yârün tasvîrini nakş itdük

Mânî ile âlemde Bihzâdı unutdurduk

Bağdâd temâşâsın isterdi Türâbî dil

Kûyına varup yârün Bağdâdı unutdurduk

(Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî ve Gülşen-i Şu’arâsı. Ankara: AKM Yay. 244-245.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1VEHBÎ, Îsâ-zâde Vehbî Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2SUN'İ/DERVİŞ SUN'ULLAH DEDE, Sun'ullahd. ? - ö. 1592Doğum YeriGörüntüle
3MEDHÎ, Ereğlili Îsâ Medhî Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4VEHBÎ, Îsâ-zâde Vehbî Efendid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5SUN'İ/DERVİŞ SUN'ULLAH DEDE, Sun'ullahd. ? - ö. 1592Doğum YılıGörüntüle
6MEDHÎ, Ereğlili Îsâ Medhî Efendid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7VEHBÎ, Îsâ-zâde Vehbî Efendid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8SUN'İ/DERVİŞ SUN'ULLAH DEDE, Sun'ullahd. ? - ö. 1592Ölüm YılıGörüntüle
9MEDHÎ, Ereğlili Îsâ Medhî Efendid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10VEHBÎ, Îsâ-zâde Vehbî Efendid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11SUN'İ/DERVİŞ SUN'ULLAH DEDE, Sun'ullahd. ? - ö. 1592MeslekGörüntüle
12MEDHÎ, Ereğlili Îsâ Medhî Efendid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13VEHBÎ, Îsâ-zâde Vehbî Efendid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14SUN'İ/DERVİŞ SUN'ULLAH DEDE, Sun'ullahd. ? - ö. 1592Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15MEDHÎ, Ereğlili Îsâ Medhî Efendid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16VEHBÎ, Îsâ-zâde Vehbî Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17SUN'İ/DERVİŞ SUN'ULLAH DEDE, Sun'ullahd. ? - ö. 1592Madde AdıGörüntüle
18MEDHÎ, Ereğlili Îsâ Medhî Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle