Madde Detay

Mersin Lisesi, Kandilli Kız Lisesi, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi ve İktisat Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü'nde öğrenim gördü. Üniversitede Burhan Felek, Haldun Taner, Cevat Fehmi Başkut, Sabri Esat Siyavuşgil, Tarık Zafer Tunaya gibi hocalardan ders aldı. Milliyet Gazetesi ve Yeşilköy-Yeşilyurt yerel gazetesinde muhabirlik yaptı. Kültür Bakanlığı Çocuk Kitapları Yayın Danışma Kurulu Üyeliği görevini yürüttü. Yurt içi ve yurt dışı birçok dergide öyküleri yayımlandı. 1995 yılında Kültür Bakanlığı Eflatun Cem Güney Yarışması Jüri Teklif Ödülü'nü kazandı. Sık sık çalıştığı yurt dışı seyahatlerinde çeşitli kültürleri yakından tanıma fısatı oldu ve bu birikimini yazdığı kitaplara yansıttı. Böylece çocuklar için yazdığı öyküler değişik boyutlar kazanarak çoğalmaya başladı. Bugün farklı yayınevlerinden seksen kadar kitabı yayımlanan Turan, yazarlığın yanı sıra kendi aile şirketinde yöneticilik yapmakta ve İstanbul'da yaşamaktadır.

Oğlunun tavsiyesi ve yakın çevresindeki insanların yönlendirmesiyle çocuklar için yazma serüvenine adım atan Turan, bugüne kadar seksene yakın kitap, iki yüzün üzerinde öykü yazmıştır. Öykülerinde Türk kültürüne dair pek çok motiften faydalanan yazar bir söyleşisindeki ifadesiyle “Çocuklara Türk kültürünü tanıtmak beni konusuz bırakmaz.” düşüncesindedir. Geleneğe ait olan nevruz bayramı, mesir macunu şenlikleri, gelin hamamı ve ebru sanatı gibi pek çok kültürel ögeyi yazarın eserlerinde bulmak mümkündür.

Türk kültürünü eserleri vasıtasıyla okurlarına anlatmaya çalışan yazar bu düşünceyle öykülerinde birçok tarihi olay ve kişiye göndermede bulunur. Preveze Deniz Savaşı, Trablusgarp, Hezârfen Ahmed Çelebi, Şehzade Mehmet, Enver Paşa, Sultan Vahdettin bunlardan yalnızca birkaçıdır. Tarihî ve siyasi kişilikler anlamında eserlerinde en çok değindiği kişilik ise Mustafa Kemal Atatürk’tür. Söyleşiye gittiği bir okuldaki çocuğun “Neden Atatürk kitapları yazmıyorsunuz?” sorusu üzerine düşünen ve bu düşüncesini sonrasındaki süreçte eyleme geçiren yazar, Atatürk temalı öykülerinde onun sözlerine, ilkelerine, devrimlerine ve anekdotlarına yer vermiştir. Bilhassa Atatürk ve Serdar şeklinde başlayan Atatürk Kitapları Dizisi’nde düşle gerçek arasında Atatürk’ün siyasi ve askerî kişiliğinin yanı sıra insani yönüne de vurgu yapmıştır.

Turan, eserlerinde edebiyatın sözlü ve yazılı kaynaklarından da faydalanır. Keloğlan, Karagöz, Arap Bacı, Dev Anası, Şehrazat gibi karakterleri öykülerinin içine yerleştirir. Özellikle Nasrettin Hoca, onun pek çok öyküsünde yararlandığı bir karakter olarak öne çıkar. Nasreddin Hoca ve elbette onun fıkraları güldüren ve düşündüren unsurlarıyla yazarın eserlerinde yer bulur. Sözlü ve yazılı kaynaklardan yararlanma düşüncesi Turan’ın eserlerinde kullandığı anlatım biçimi de yansır. Türk sözlü edebiyat çerçevesinde düşünülebilecek pek çok fıkra, masal ve hatta türkü formu yazarın kaleme aldığı kurguların temel unsuru olarak dikkat çeker. Yazar iletisini pek çok kez öykü çerçevesi içine aldığı bir masal, fabl ya da fıkra ile verir. Bu durum kurguların niteliği ile ilgili zaman zaman sıkıntı yaratsa da binlerce yıllık bir geleneğin çocuk okura aktarılması açısından faydalıdır.

Yazar okuruna vermek istediği pek çok bilgiyi bir hikâye çerçevesi içinde verir. Anlatım tekniği açısından da dikkat çeken bu yönelim yazarın neredeyse bütün eserlerine yansır. Kurgu içinde bazen karakter, bazen kahraman, bazen bir hayal, bazen de teknolojik bir unsur vasıtasıyla okura doğrudan, oldukça detaylı sayılabilecek bilgiler sunar. Bu sunum yer yer hikâyenin edebî dokusunu zayıflatır ancak bilgi açısından okura eşsiz bir hazine sunar.

Tarihi ve turistik pek çok mekânla ilgili önemli bilgiler bulunabilecek kurgularda yazar oldukça ayrıntılı mekân betimlemelerine başvurur. Dolmabahçe, Çırağan ve Beylerbeyi Sarayı, Pera Palas, Mersin, Kapadokya, Ihlara Vadisi, Ashab-ı Kehf, Cennet Cehennem ve Derinkuyu Mağaraları onun eserlerinde detaylı olarak anlatılan mekân unsurlarından yalnızca birkaçıdır. Yazarın millî olanı eserlerine yansıtma fikri mekân unsurlarının kullanımında da ortaya çıkar.

Kitaplarında çocuğa yönelik bir anlatım benimseyen Turan, özellikle kullandığı kelimelerle çocuğun kavram dünyasına katkı yapar. Kurgunun anlaşılırlığını etkilemeyecek şekilde geçmişe ait çengi, göbek taşı, semiz, hotoz gibi geleneksel kelimelere yer veren yazar aynı zamanda teleksi, telesiyej, plasebo, flojiston gibi terimlerle ilgili de okuruna bilgi verir. Bunun yanında özellikle “yok devenin başı”, “ummadık taş baş yarar”, “her kuşun eti yenmez”, “tavşanın suyunun suyu”, “yorgan gitti kavga bitti” gibi kalıp sözler üzerine hikâyeler inşa edip çocukların kültürel ifadeleri öğrenmelerine imkân tanır. Yazarın bu anlamda okuruna sunduğu geniş bir kelime servetinden bahsetmek yanlış değildir.