VÂSIK, Ahmed, Vâsık-ı Dîvâne

(d. ?/? - ö. 1123/1711)
divan şairi, hattat
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbulludur. Asıl adı Ahmed’dir. Vâsık-ı Dîvâne sanıyla meşhur oldu. Öğrenimini tamamladıktan sonra yeteneği dolayısıyla Pertev Paşa Vakfı’nda kâtiplik yaptı. Tuhfe-i Na’ilî'de (Tuman 2001: 1133) müderris olduğu kayıtlıdır. Vakıf kâtipliği yaptığı sırada aklî melekelerini kaybedip mecnun oldu (İnce 2005: 677). Bu yüzden gözetim altında tutulduğu (İnce 2005: 677) Süleymaniye Darüşşifası’nda (Abdülkadiroğlu 1999: 501) 1123/1711 yılında vefat etti. Mehmed İsmet Efendi’nin “Hem-civâr-ı Ahmed ide Vâsıkı Hayy ü Kadîm” mısraı şairin vefatına tarihtir (Tuman 2001: 1133). Kabri, Kasımpaşa mezarlığındadır (Müstakîmzâde Süleyman Saadeddîn 2000: 431b). Şairin vefat tarihini Kâmûsu’l-A’lâm (Şemseddin Sâmî 1316: 4651) ile Sâlim’in (İnce 2005: 677) 1103, Sicill-i Osmânî’nin 1134 göstermeleri yanlıştır (Tuman 2001: 1133).
Şairliği yanından meşhur bir hattat olmasıyla da tanındı. Hüsn-i hattı, Siyâhî Ahmed Efendi’den meşk etti (Karatay 2008: 460). Çok sayıda divan, mecmua ve başka türden kitap istinsah etti. Bunların bitirilişine sene, ay, hafta, saat olarak istinsah tarihlerini verdiği ve kendini Ahmed Vâsık biçiminde tanıttığı ketebe kayıtları düştü (İnce 2005: 677).
Kaynakların övgüyle söz ettikleri, birkaç divanı dolduracak kadar çok sayıda şiir kaleme aldı (Aynagöz 1988: 658; İnce 2005: 677). Sicill-i Osmânî’de (Mehmed Süreyya 1996: 1653) şairin divanı olduğu bildirilmektedir. Ancak söz konusu eser henüz gün yüzüne çıkmamıştır. Hastanede bulunduğu dönemde de şiir yazmaktan geri kalmadı. Aşağıda verilen gazel, şairin hastanedeyken söylediği şiirlerdendir (Aynagöz 1988: 658).
 

Kaynakça

Abdulkadiroğlu, Abdülkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ, Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdetü’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay.
Aynagöz, Pervin (hzl.) (1988). Mustafa Safâyî Efendi, Tezkire-i Safâyî (Nuhbetü’l-Âsâr min Fevâ’idi’l-Eş’âr) İnceleme-Metin-İndeks. Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi, Tezkîretü’ş-Şu’arâ. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10740,semetinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 20.02.2014]
İpekten, Haluk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.
Karatay, Halit (2008). Hattat Divan Şairleri. Ankara: Akçağ Yay.
Mehmed Süreyyâ (1996). Sicill-i Osmânî. C. 5. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
Müstakîmzâde Süleymân Sa’âdeddîn Efendi (1928). Tuhfe-i Hattâtîn. İstanbul: Devlet Matbaası.
Müstakîmzâde Süleymân Sa’âdeddîn Efendi (2000). Mecelletü’n-Nisâb. Ankara: Kültür Bakanlığı Kütüphaneler Genel Müdürlüğü Yay.
Şemseddin Sâmî (1316). Kâmusu’l-A’lâm. C. 6. İstanbul: Mihran Matbaası.
Şeyhî Mehmed Efendi (1989). Vakâyi’ü’l-Fuzalâ (Şakâyık-ı Nu’mâniyye ve Zeyilleri). C. 1. hzl. Abdülkadir Özcan. İstanbul: Çağrı Yay.
Tuman, Mehmet Nail (2001). Tuhfe-i Na’ilî, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 2. Ankara: Bizim Büro Yay.
 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İNCİNUR ATİK GÜRBÜZ
Yayın Tarihi: 10.03.2014
Güncelleme Tarihi: 23.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Nakd-i dili o la’l-i leb-i cân-fezâya vir
Ol sîm-i kalbi bir güher-i bî-bahâya vir

Olma gubâr-ı hâtır-ı yâr âb-ı çeşm ile
Hâk-i rehinde cismüni seyl-i fenâya vir

Esbâb-ı dehre âkil isen itme i’tibâr
Nakd ile hânümânı mey-i dil-güşâya vir

Ser-geşte itme kendüni mânend-i gird-bâd
Ey dil yeter inânunı dest-i hevâya vir

Ol kadr-dân-ı ma’nî-i bîgâne Vâsıkâ
Bin cânun olsa ol nigeh-i âşinâya vir
(Aynagöz, Pervin (hzl.) (1988). Mustafa Safâyî Efendi, Tezkire-i Safâyî (Nuhbetü’l-Âsâr min Fevâ’idi’l-Eş’âr) İnceleme-Metin-İndeks. Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi. 658-659.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Fahreddin İnald. 1908 - ö. 4 Aralık 1980Doğum YeriGörüntüle
2FÂ'İZ / SAFHÎ, Bıçakçılar İmamı Hafîdi Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Mayıs 1794Doğum YeriGörüntüle
3ŞEVKÎ, Hasan Tahsînd. 1825 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Fahreddin İnald. 1908 - ö. 4 Aralık 1980Doğum YılıGörüntüle
5FÂ'İZ / SAFHÎ, Bıçakçılar İmamı Hafîdi Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Mayıs 1794Doğum YılıGörüntüle
6ŞEVKÎ, Hasan Tahsînd. 1825 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Fahreddin İnald. 1908 - ö. 4 Aralık 1980Ölüm YılıGörüntüle
8FÂ'İZ / SAFHÎ, Bıçakçılar İmamı Hafîdi Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Mayıs 1794Ölüm YılıGörüntüle
9ŞEVKÎ, Hasan Tahsînd. 1825 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10Fahreddin İnald. 1908 - ö. 4 Aralık 1980MeslekGörüntüle
11FÂ'İZ / SAFHÎ, Bıçakçılar İmamı Hafîdi Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Mayıs 1794MeslekGörüntüle
12ŞEVKÎ, Hasan Tahsînd. 1825 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Fahreddin İnald. 1908 - ö. 4 Aralık 1980Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14FÂ'İZ / SAFHÎ, Bıçakçılar İmamı Hafîdi Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Mayıs 1794Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ŞEVKÎ, Hasan Tahsînd. 1825 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Fahreddin İnald. 1908 - ö. 4 Aralık 1980Madde AdıGörüntüle
17FÂ'İZ / SAFHÎ, Bıçakçılar İmamı Hafîdi Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 5 Mayıs 1794Madde AdıGörüntüle
18ŞEVKÎ, Hasan Tahsînd. 1825 - ö. ?Madde AdıGörüntüle