YAKUTÎ, Hacer Alioğlu

(d. 11.07.1962 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Hacer Alioğlu, 11 Temmuz 1962’de Kastamonu’nun Devrekâni ilçesinde dünyaya gelir. Ailenin beş kız çocuğundan dördüncüsüdür. İlkokulu Devrekâni’de, ortaokulu ise Kastamonu’da tamamlar. Ailesi çok mutaassıp bir yapıya sahip olduğundan onu liseye göndermek için imam hatip liselerinin açılmasını bekler. Çocukluk ve gençlik yıllarında okulda en çok kitap okuyanlardan biri olur. Öyle ki ilkokulda kütüphaneden aldığı kitapları bir günde okuyup hemen teslim edermiş. Bu şekilde kütüphanede okumadığı kitap kalmaz (Atlı 2018-2019).  1978’de henüz 16 yaşındayken evlenen Alioğlu, buna rağmen orta öğrenimini dışarıdan tamamladıktan sonra üniversite için açık öğretime kaydolur. Eşinin işi dolayısıyla 1978-1980 yılları arasında Çankırı’da yaşar. Çankırı’dayken 2 Ekim 1979’da büyük kızı Diclehan dünyaya gelir. 1980 yılında Kastamonu’ya dönen Alioğlu’nun 11 Ağustos 1982 senesinde küçük kızı Dergehan doğar. Biri fizik diğeri İngilizce branşlarında olmak üzere kızlarının ikisi de öğretmendir (Atlı 2018-2019).  Hayatına çok yönlü olarak devam eden Alioğlu, dikiş nakış, eğitim semineri, turizm otelcilik, Osmanlı Türkçesi, bağlama, ahşap boyama, resim, İngilizce ve bilgisayar gibi birçok alanda kurs ve eğitimlere katılarak kendisini geliştirir (Atlı 2018-2019). Yâkutî’nin 17 Kasım 2004’te babası, 15 Mayıs 2005’te ise annesi vefat eder. Aynı yıl içerisinde anne ve babasını kaybeden Yâkutî, hüzünlü bir dönem geçirir ve bu durum hayatına belirli bir dönem de olsa olumsuz etki yapar. Âşık, bu buhranlı döneminde çocukları ve torunuyla teselli bularak hayata tutunmaya çalışır. Gökay, Rüzgâr ve Defne adlarında üç torunu vardır (Atlı 2018-2019).

Yâkutî, 2007’de kızı Dergehan’ın tayini nedeniyle Gebze’ye yerleşmiş ve hâlen orada yaşamaktadır. Şair, kış aylarında Kocaeli-Gebze’de, yaz aylarında ve tatillerde ise memleketi olan Kastamonu’da ikamet etmektedir. 2008’de şiirlerini yazmaya devam ettiği dönemde Gebze Belediyesi tarafından düzenlenen Eski Hisar Şiir Akşamları’na davet edilir. Edebî kişiliği göz önünde bulundurularak yapılan ilk davet olmasından dolayı, bu program âşık için ayrı bir öneme sahiptir (Atlı 2018-2019). Kültür Bakanlığı’na kayıtlı halk şairi olan Yâkutî, Gebze Âşıklar Şairler Yazarlar ve Edebiyatçılar Kültür Evi Derneği ile Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği Gebze şubesi yönetim kurulu üyesi ve Kastamonu Kültür ve Sanat Derneği üyesidir (Atlı 2018-2019). Ozan Yâkutî, önceleri kendi yöresinin tanınmış simalarından olan Orhan Şaik Gökyay, Yorgansız Hakkı Çavuş ve İhsan Ozanoğlu’nu, daha sonraları ise Bolulu Dertli, Erzurumlu Emrah, Narmanlı Sümmânî, Çıldırlı Şenlik ve Âşık Veysel gibi başka yörelerin âşıklarını da inceleyerek kendisini geliştirir. Ancak sonraki yıllarda daha çok Âşık Reyhânî’yi kendisine rehber olarak seçer ve onun yolundan gitmeyi tercih eder (Atlı 2018-2019).

13 Kasım 2012 tarihinde gerçekleştirilen SOKÜM Taşıyıcıları Halk Âşıkları-Ozanları, Şairleri ve Cem Âşıkları-Zâkirler Değerlendirme Kurulu’nun kararıyla, Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü’nün Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezi’ne “Halk Şairi” olarak kaydedilmesine karar verilir (www.aregem.kultur.gov.tr).

Âşık, önceleri şiirlerini mahlas kullanmadan yazar. Şair ve ozan arkadaşları onun mahlasla şiir yazmasını tavsiye edip “Ozan Hacerî, Türkmen Kızı, Türkmen Gelini” gibi mahlaslar teklif ederler. Fakat âşık, bu mahlasları kabul etmez. Bir gün âşığın fizik öğretmeni olan kızı, “Neden yakut mahlasını kullanmıyorsun? İsminin anlamı da taş, yakut da bir taş. İkisi de birbirine çok yakın ve senin kişiliğini de yansıtıyor.” diyerek “Yakut” mahlasını önerir. Bunun üzerine âşık, “Yâkutî” mahlasını kullanmaya başlar. Amatör şekilde saz çalabilen âşık, icralarını sazsız olarak gerçekleştirmektedir (Atlı 2018-2019).

Amasya, Yozgat, Tokat, Afyonkarahisar, Ankara, Karaman, Tekirdağ, Kırşehir, Bursa, Kastamonu, Eskişehir, Manisa ve İstanbul başta olmak üzere Türkiye’nin birçok yerinde üniversiteler, dernekler gibi özel ve resmi kurumların düzenlediği Âşıklar Şenliği/Şöleni/Bayramı, Şiir Akşamları gibi ulusal ve uluslararası etkinliklere katılmıştır. Yâkutî’nin Sıtkı Eminoğlu, Cemal Divanî, İsrafil Daştan ve Âşık Necati gibi halk şairleriyle yazılı atışmaları bulunmaktadır. Şiirlerini çoğunlukla hece ölçüsüyle yazan/söyleyen âşığın, çok az sayıda aruz ölçüsüyle manzumeleri bulunmaktadır. Hemen hemen her konuda şiirler yazan/söyleyen âşığın manzumeleri daha çok toplumsal konular, tasavvufî ve beşerî aşk, hiciv, kahramanlık ve güzelleme tarzındadır (Atlı 2018-2019).

Kastamonu âşıklık geleneğini yaşatmak ve tanıtmak amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı, üniversite, belediye ve sivil toplum kuruluşları tarafından il ve ilçelerde tertip edilen etkinliklere hem düzenleyici hem de icracı olarak katılmak suretiyle katkıda bulunmaktadır. Yâkutî’nin şiirlerinin bir kısmı dergi, gazete, çeşitli araştırma ve antoloji kitaplarında yayımlanır. Âşık, şiirlerinin bir kısmını ise Sıla Gülleri (2009), Bir Gün Sahibini Bulur (2012) isimli kitaplarında toplayarak yayımlar (Alioğlu 2009; Alioğlu 2012). Ayrıca âşığın hayatı, sanatı ve şiirleri üzerinde Prof. Dr. Ali Yakıcı’nın danışmanlığında Pınar Kılıçaslan tarafından yüksek lisans tezi hazırlanmaktadır.  


Kaynakça


Alioğlu (Yâkutî), Hacer (2009). Sıla Gülleri. İstanbul: Birleşmiş Yazarlar Şairler ve Bestekarlar Derneği Yay.

Alioğlu (Yâkutî), Hacer (2014). Bir Gün Sahibini Bulur. İstanbul: Göl Kitap Yay.

Hacer Alioğlu, 1962, Üniversite devam, Âşık/Şair, Gebze-Kocaeli. [Sagıp Atlı tarafından 22.11.2018 ve 15.02.2019 tarihlerinde yapılan görüşme].

http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR-50075/13-kasim-2012-tarihli-sokum-tasiyicilari-halk-ozanlari-.html [erişim tarihi: 15.02.2019].


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. SAGIP ATLI
Yayın Tarihi: 06.03.2019
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Sıla Gülleri- / İstanbul2009Şiir
Bir Gün Sahibini BulurGöl Kitap Yayıncılık / İstanbul2012Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KEMÂLÎ, Mustafad. 1821 - ö. 1892Doğum YeriGörüntüle
2AKKAFTAN, Kemal, Kemaleddind. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3REŞÎD, Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 1681Doğum YeriGörüntüle
4KEMÂLÎ, Mustafad. 1821 - ö. 1892Doğum YılıGörüntüle
5AKKAFTAN, Kemal, Kemaleddind. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6REŞÎD, Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 1681Doğum YılıGörüntüle
7KEMÂLÎ, Mustafad. 1821 - ö. 1892MeslekGörüntüle
8AKKAFTAN, Kemal, Kemaleddind. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
9REŞÎD, Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 1681MeslekGörüntüle
10KEMÂLÎ, Mustafad. 1821 - ö. 1892Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11AKKAFTAN, Kemal, Kemaleddind. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12REŞÎD, Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 1681Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13KEMÂLÎ, Mustafad. 1821 - ö. 1892Madde AdıGörüntüle
14AKKAFTAN, Kemal, Kemaleddind. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15REŞÎD, Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 1681Madde AdıGörüntüle