Madde Detay

Manisa'nın Gördes ilçesinde doğmuştur. Öğrenim hayatını yatılı okullarda geçiren yazar, kendi parasını kazanana kadar maddi sıkıntıların içerisinde olmuştur. Yaşamını devlette ve özel okullarda Türkçe/edebiyat öğretmenliğini yaparak idame ettirmiştir. Öğretmenliğe 1961'de Savaştepe İlköğretim Okulu'nda başlayan Esen Yel, dört yıl ilkokul öğretmenliği yaptıktan sonra askere gitmiştir. Askerlik sürecini de İzmir'in Narlıdere ilçesinde, Okuma Yazma Okulu'nda öğretmenlik yaparak tamamlamıştır. Askeri öğretmenlik süreci bir yıl sürmüştür. Devamında eğitim hayatına dönüş yapan yazar İstanbul Eğitim Enstitüsü'nde Türkçe bölümünü bitirmiştir. Yaşamını farklı şehirlerde -Ankara, Aksaray, Bursa, İstanbul- öğretmenlik yaparak geçiren yazar, 1973'te kimi yazılarından dolayı sekiz buçuk yıl ceza almıştır. Ancak bir yıl kaldıktan sonra Ankara Yıldırım Bölge Askeri Ceza ve Tutukevi'nden Anayasa Mahkemesi'nin kararıyla beraat etmiştir. Esen Yel, 1975'te devletteki görevinden ayrılmış ve özel okullarda öğretmenlik yapmaya başlamıştır. Yazar 1975-1988 yılları arasında İstanbul Özel Marmara Lisesi'nde, 1988-1998 yılları arasında da Özel Üsküdar Fen Lisesi'nde edebiyat öğretmenliği yapmıştır. 1998'de sağlık sorunları nedeniyle öğretmenlikten ayrılan yazar, 2000'de de İstanbul'dan İzmir'in bir köyüne taşınmıştır. Yazar bir söyleşisinde yaşamının en verimli yıllarını, tam yirmi yedi yıl, İstanbul'da geçirdiğini, edebiyat çevresinden birçok arkadaşı olduğunu, kimi dergilerde, gazetelerde düzenli yazılar yazdığını belirtmiştir. Yazar İstanbul'un Kadıköy semtinde oturmuştur (Kollektif 2003: 1088)

İlerleyen sağlık sorunları nedeniyle uzun bir tedavi sürecine giren yazar, İzmir'de uzun doğa yürüyüşleri, düzenli beslenme, temiz hava, sakin bir yaşam sayesinde zamanla iyileşmeye başlamış ve yeniden yazın işine dönmüştür. Bu süreçte kitaplara, dergilere, yazılara yeniden dönmeye, internet üzerinden kimi yayınlar yapmaya başlamıştır. Kısa sürede kendi internet sitelerini kuran sanatçı uzun yıllar birçok yazıyı, öyküyü, şiiri vb. edebiyatın farklı türlerini barındıran yayınlar yapmıştır. İlk Sitemsizyazılar'la başlayan edebiyat dergiciliği, Sitemsizce, Alkımsanat ve Esencedergi'yle devam etmiştir (Yeteroğlu 2005: 33).

Esen Yel'in Yenigün, Yenihalkçı, Açık Gazete, Özgür Haber vb. gazetelerinin yanı sıra Şirince, Felsefeekibi, Yersizyurtsuz, Yazımhane, Anafilya vb. sitelerinde de yazıları yayınlanmıştır. Türk Yazarlar Sendikası üyesidir.

Esen Yel Türk edebiyatında romanlarıyla ve öyküleriyle ön plana çıkmıştır. Farklı türlerde de eseler veren, edebiyat dergilerinde köşeyazarlığı yapan yazarın dilinde ön plana çıkan nitelik mizahı eserlerine yedirebilmesidir. Özellikle de Türk insanının anlayacağı mizah diliyle eserlerini kaleme alan sanatçı, toplumsal dönüşümleri, 12 Eylül sisteminin insanlar üzerinde yarattığı baskıları ve geçişleri romanlarına ve öykülerine başat malzeme yapmıştır.

Esen Yel'in eserlerinde mizah bir anlatım biçimi olarak belirleyici olmuştur. Sanatçı mizah dilini kurarken de abartı öğelerden ve karşıtlıklardan yararlanmıştır. Kimi edebiyatçılar kara mizah yazarı şeklinde tanımlasalar da Esen Yel'in mizah dilini kurmada ön plana çıkan anlatım biçimi yergidir. Sanatçı her ne kadar mizahi eleştiriyi kullansa da, kara mizah kadar sarsıcı ya da olumsuzlayıcı bir dil yapılanması yoktur. Yazarın yapıtlarının kilit noktasını toplumsal meseleler oluşturur; özellikle siyaset, eğitim, ekonomi vb. yaşanan sorunlar önceliklidir. Doğal olarak da yapıtları güncel olayar üzerine kuruludur. Yazıları okurunu yormayan, her seviyeden insanın kolaylıkla anlayabileceği bir bir dil yapılanmasıyla oluşturulmuştur.

Edebiyatın farklı türlerinde eserler veren sanatçının yazı dünyasına ilk açılımı çok genç yaşta şiirle olmuştur. 1958'de edebiyat dergilerine, gazetelere, antolojilere şiirlerini göndermeye başlayan Esen Yel, devamında kısa bir süre senaryo çalışmaları denemiştir. Arkasından çocuk öyküleri gelir ancak yazar sınırlı sayıda öyküsünü -Özgürlük Perisi, Adını Çocuklar Koysun, Pollyanna 73 vb.- yayımlamıştır. Yazar çocuk romanı da yazmıştır ancak hiçbir yerde yayımlanmamıştır. Esen Yel 1970'lerde öykü yazarlığına başlamış ve öyküleri birçok dergide basılmıştır. Hatta elli öykü arasında on beşini seçip Zıkkımın Peki adıyla kitaplaştırmıştır. Yazar bir söyleşinde kimi öykülerini de gerekli donanımı görmediği için yırtıp attığını dile getirmiştir. Aynı yıllarda yazarın köşeyazısı ve oyun yazarlığı denemeleri de olmuştur. Üç perdelik bir güldürüsü Bir Dünya Masalı, İstanbul Akademik Sanat Topluluğu'nca sahnelenmiştir. Yazar İstanbul'a taşındıktan sonra Çağdaş Kompozisyon adıyla güzel konuşma, güzel yazma ve dramatizasyon üzerine bir kitap yazmıştır ve kitap dört yılda beş baskı yapmıştır. Ardından sistemin dayattığı baskıya direnmeye çalışan bir öğretmenin yaşadıklarını mizahi bir dille anlatmaya çalışan Demokrasi Sakız Çiğniyor romanı gelmiştir. Aynı şekilde yazar bu dönemde yazdığı öykülerini de Komünistleri Tanıyan Köpek adıyla bir kitapta toplamış ve yayına vermiştir (Ertop 1979: 3).

Edebiyatın farklı türlerinde eserler veren sanatçı, öğrenciler için de Türkçe kitabı yazmıştır. Esen Yel, bu kitapta güzel yazma, güzel konuşma ve dramatizasyon üzerine odaklanmıştır. Kimlerine göre devrimci edebiyatın ürünleri üzerinden eseri var eden yazar, Türkçe öğretimine farklı bir bakış getirmiş kimilerine göreyse taraflı bir tutum izleyerek nesnelliğini koruyamamıştır (Dinamo 1977: 8). Tiyatro türünde de bir eser veren yazarın oyunu, Bir Dünya Masalı, İstanbul Akademik Sanat Topluluğu tarafından oynanmıştır. Ancak devamı gelmemiştir.

Esen Yel'in yayımlanan son kitabı Demokrasi Sakız Çiğniyor adlı romanıdır. Roman beklenen ilgiyi görmemiştir. Edebi açıdan zayıf bir roman olsa da 1980 öncesi eğitim hayatındaki çalkantıların, sorunların, eğitim-öğretim vasıtasıyla zihinlere yerleştirilmeye çalışılan baskıcı dünya görüşünün yansımalarının ele alındığı kitapta, yazar mizah dilini kurmaya çalışsa da gülüncü çok yakalayamamıştır. Doğal olarak da kitap beklenen ilgiyi görmemiştir. Roman bir dönemin sorunlarına tanıklık etmiştir. Yazar ilerleyen yıllarda kendi kabuğuna çekilmiş, yazından uzaklaşmış, küskünlük dönemine girmiştir. İzmir'e taşındıktan sonra internet üzerinden edebiyat dergileri yayınlayan ve kimi yerlere yazılar gönderen yazar, öykü kitaplarını ve tek romanı Demokrasi Sakız Çiğniyor'u yeniden gözden geçirip kimi düzenlemeler yapıp tekrar baskıya vermiştir. 2000'li yıllarda Hava Durumu başlığıyla Kadıköy Gazetesi'nde köşeyazarlığı yapmıştır.