Ahmet Günbay Yıldız

(d. 30 Ekim 1941 / ö. -)
Yazar, Romancı, Yayıncı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Tokat'a bağlı Reşadiye ilçesinin Kızılcaören kasabasında dünyaya geldi. Annesi Saniye Hanım, babası Haydar Bey’dir. Öğrenimine köyünde başladı ve on yaşına kadar orada sürdürdü. Daha sonra babasının işi dolayısıyla Ankara’ya yerleşti. Kalaba İlkolunu bitirdikten sonra sırasıyla 1957'de Hüseyin Güllüoğlu Ortaokulunu, 1960'ta Yenimahalle Lisesini bitirdi. 1959 yılında memuriyet hayatına Bayındırlık Bakanlığında başladı ve daire müdürlüğüne kadar yükseldi. 1963 yılında askerlik görevine çağrıldı ve 1965'te tamamladı. Bu tarihten itibaren Merkez Bankasının çeşitli kademelerinde görev yaptı. Askerlik hizmetinden sonra, 1968 yılında Hekimoğlu İsmail (Ömer Okçu) ile tanışması, hayatının dönüm noktası oldu. Hekimoğlu İsmail, yayıncılık hayatında ona umut oldu. Türkiye Kalkınma ve Dayanışma Vakfı, TÜRDAV Yayınları ve Türkiye Yazarlar Birliğinin kuruculu ile yönetim kurulu üyeliğini yaptı. 1982 yılında Hekimoğlu İsmail’le kurdukları Türdav’dan birlikte ayrılıp Timaş A. Ş.’yi kurdular. 1967 yılında Feride Yıldız ile evlenen Ahmed Günbay Yıldız, evli ve dört çocuk babasıdır. Hâlen Ankara‟da yaşamakta ve Timaş Yayın Grubu yönetim kurulu üyesi olarak çalışmalarını sürdürmektedir.

Edebiyat dünyasında kaleme aldığı hidayet romanlarıyla dikkat çeken Ahmed Günbay Yıldız, İslamî popüler bir yazardır. Kırkın üzerinde roman yayımlamakla birlikte bu romanların çok kez baskıları yapılmıştır. Romanın yanı sıra şiir ve deneme kitapları da yayımlamıştır. Yazı hayatına esasen şiirle başlayan Yıldız, memleketinden ayrılıp gurbete düşünce şiire yönelmiştir. Romana olan ilgisi sebebiyle şiire bir müddet -yaklaşık yirmi yıl- ara vermiştir. Hekimoğlu İsmail, yazarın romana, özellikle de hidayet romanlarına yönelmesinde doğrudan etkili olmuştur. Sanatçı romana yönelişini şu cümlelerle dile getirmiştir: "Talebeliğimden beri okuduğum romanlarda Türk romanını bulamamıştım. Batı klasiklerinde olsun yerli romanlarda olsun, örf, âdet ve inançlarımıza yer verilmediği gibi bütün bunlara saldırıyı ve müstehcenlikleri görüyordum. Bizim romancılarımız batının taklitçileri olarak romana başlamışlardır. İnançlara saygının gereği vardı benim düşüncemde. Bu yapıdan yola çıkıp kendi romanımızı yazmaya kalkıştım...” (Bektaş 2000). Yazar, romanı; ilim, irfan, metafizik, somut, soyut vb. akla gelebilecek her meselenin anlatılabileceği bir alan olarak algılamaktadır. Yazma eylemini ise bir duygu işi olarak görmektedir.

Ağırtaş ve Aydemir yazarı hem popüler hem de hidayet romancısı olarak değerlendirmektedirler. Fethi Naci, hidayet romancısı yerine “siyasal İslâm‟ın romancısı” olarak nitelendirdiği Yıldız‟ın iki romanı hakkında yazı kaleme almıştır. Yanık Buğdaylar‟ı “kovboy filmi tekniği ile yazılmış roman” olarak nitelerken, romanda yazarın İslamcı “sosyalist gerçekçilik” yöntemini uygulama çabası içerisinde olduğundan bahsetmiştir. Naci'nin ele aldığı ikinci roman ise Sitem'dir. Bu defa yazarın hedefinin “materyalizme çatmak” ve roman yazma amacı umurunda olmadan “çocuklara din eğitimi vermek” olduğunu söylemiştir (Naci 2007'den akt. Aydemir). "Hidayet Allah'ındır. Yahudilerin, Hıristiyanların dini anlatan yazarlarına, Yahudi, Hristiyan romancı denmiyor. Nedense bizde böyle bir damga var. İslâmcı yazar deniyor." (Saruhan 2012) diyen yazar eserleri için yapılan "İslâmî roman" ya da "Hidayet romanı" gibi nitelendirmeleri kabul etmemekte, hidayet dağıtmanın yalnızca Allah'a mahsus olduğunu ve kendisinin ise yalnızca inançlı bir yazar olduğunu vurgulamaktadır.

Bilindiği üzere hidayet romanlarının edebiyatımızda gelişimi 70'li yıllarda başlamıştır. Yalçın, hidayet romanlarının gelişimini şöyle değerlendirmektedir: "Belirgin ideolojik eğilimler içinde 1970'li yıllardan sonra gelenekçi çizgisi ile İslâmcı mesajları birbirinden ayırmayan yeni bir anlayış da kendisini gösterir. Bu romanların edebiyatımızda çok önemli bir gerçeği olarak göz önünde yutulması gerekmektedir. Çünkü çok geniş bir okuyucu kitlesi tarafından yıllardır okuyan bu romanların bir başka özelliği ise kendi okuyucusunu kendisinin bulması ve geliştirmesidir." (Yalçın 2017: 803). Bu türe dahil edilen romanların birincisi Hekimoğlu İsmail‟in Minyeli Abdullah (1967)'ı, ikincisi ise Şule Yüksel Şenler‟in Huzur Sokağı (1969) adlı romanıdır. Yıldız, yazarlık çalışmalarına Kütahya'dayken askerlik yıllarında başlamış, Çiçekler Susayınca ve Yanık Buğdaylar'ı bu sıralarda kaleme almıştır. Çiçekler Susayınca adlı romanı 1970'te Yeni Asya gazetesinde, Yanık Buğdaylar adlı romanı ise 1972'de Millî Gazete’de tefrika edilmiştir. Yazar bu romanların tefrika sürecinde okurun dönütlerini şu cümlelerle dile getirmiştir: “Ben Çiçekler Susayınca'yı bir gazetede tefrika etmeye başladığımda bir sürü tepkiyle karşılaştım. Kars‟tan Ardahan‟dan, Van‟dan gazeteye 'bunu kaldırın' diye kalkıp gelenler oldu. 'sonu nasıl bağlanacak? Fıkhi meseleler nasıl çözülecek' diye soruyorlardı. 6 ay sürdü tefrika. Bu sefer gazeteye tersi bir akım başladı. 'Bitmiyor değil mi? Yenisi var mı?' diye istekler gelmeye başladı.” (Saruhan 2012). Yazarın aktardığı okur dönütleri ve Yalçın'ın tespitleri dikkate alındığında Ahmed Günbay Yıldız'ın, Hekimoğlu İsmail'in de teşvikiyle hidayet romanlarının gelişimine ve belirgin bir okur kitlesinin oluşmasına çok büyük katkı sağladığı görülmektedir.

Yazar, romanlarında ağırlıklı olarak İslâm düşüncesini ve hayat tarzını ele almıştır. Ağırtaş'a göre Yıldız, dönemin Türk edebiyatı romanına kattığı ve günümüze değin sürdürdüğü yeni veya geçmişte var olup da eserlere konu edilmeyen düşünceleri Türk halkının genel durumunu ilgilendirdiği için önemlidir. Yazar iyi bir gözlemci olduğu için Türk toplumunu usta bir şekilde ele almıştır. Ahmed Günbay Yıldız’ın eserlerinin büyük bir çoğunluğu “ahlak ve maneviyat” mesajlarını içermektedir (Ağırtaş 2018). Romanlarında Türk toplumunun her kesimini ele alan yazar, iyi ve kötü taraflarıyla birey-toplum arasındaki ilişkinin detaylarını irdelemiştir. Ele aldığı konuların başında ise "inanç" gelmektedir. Sadece hidayet romanları kaleme almakla yetinmeyen yazar, tematik çeşitliliğe önem vererek; romanlarında aile ilişkilerinden gençlik meselelerine, başörtüsünden laikliğe, taşra hayatından kent hayatına, toplumum yozlaşmasından kadının toplum içindeki yerine kadar çeşitli konuları işlemiştir. Bunların dışında; inançsızlık, yalnızlık, çatışma, madde bağımlılığı, intihar, depresyon, işsizlik, cinsellik, ergenlik sorunları, fakirlik, narsizm gibi meseleleri de ele aldığı görülmektedir. Yıldız'ın eserlerindeki genel amacı; gerek köylerimiz, gerekse şehirlerimizde, asrımızın en önemli ve artık kabuk bağlamaya yüz tutmuş yarası olan maneviyatsızlık ve ahlâki çöküntünün endişesiyle madde bağımlılığını eserlerinde işleyerek, okuyuculara ilerledikleri hayat yolunda işaret taşları koymak; aynı zamanda da kalemin gücü nisbetinde ibret ve örneği birlikte göstermek; doğruyu, hakkı, hakikatı, hayatımızın içindeki kesitlerle ortaya koymaktır. Romanlarına verdiği isimler de eserin içinde geçmektedir.

Romanlarının çok fazla oluşu, Ahmed Günbay Yıldız'ın bazı konu ve olayları tekrarlamasına sebep olmuştur. Kavgalar, trafik kazaları, hapse düşmeler, tesadüfler ve yeni kahramanların eklenmesi vb. gibi durumlar buna örnek olarak gösterilebilir. Eserlerinde topluma yönelik eleştirler getiren yazar, sorunların çözüme yönelik ipuçları da vermiştir. Aydemir, yazarın romancılığını genel olarak şu cümlelerle değerlendirmiştir: "Ahmed Günbay Yıldız, gençleri ve toplumu uçuruma götürecek olaylar, kişiler ve hikâyeler kullanmadan, inançlı ve bu inancı doğrultusunda yaşayan bir topluma uygun romanlar kaleme almıştır. Bireylerden başlayarak toplumun geneline yayılması hedeflenen bir hidayet düşüncesi, hemen tüm romanlara hâkim unsur haline getirilmiştir. Bunun sonucu olarak kurgusal yapıda, olay örgüsünde, mekân ve zaman unsurları üzerinde fazla durulma ihtiyacı ortadan kalkmıştır. Yazarın eserlerinde ortaya çıkan bu durum kişiler ve hidayete ulaşma hikâyelerine verdiği önem romanların ve romancı olarak Yıldız‟ın okuyucuları dışında bilinirliğini ve görünürlüğünü de etkilemiştir." (Aydemir 2017: 321). Yıldız, Türk toplumunda taşradan şehre, köyden kente toplumsal değerlerde çözülmenin olduğunu sık sık dile getirmiş, iman, inanç ve birliktelik vurgusu yapmıştır.

Kaynakça

Ağırtaş, Hamit (2018). Ahmed Günbay Yıldız'ın Romanlarında Gençlik Sorunları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi.

Altıok, Ahmet Can (2015). "Ahmed Günbay Yıldız ile Yazarlık Serüveni Üzerine". Hayal Bilgisi. S 17.

Aydemir, Fikri (2017). Ahmed Günbay Yıldız'ın Romancılığı ve Romanlarında Sosyal Meseleler. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.

Bektaş, Şemsinur (2000). “Evrensel Ahlak İçin Yazıyorum”. Zaman. 11 Ekim 2000.

Saruhan, Emeti (2012). “Roman Kahramanlarım Hep İyi Olsun İstiyorum”. Yeni Şafak. 22 Ocak 2012.

Yalçın, Alemdar (2017). Siyasal ve Sosyal Değişmeler Açısından Cumhuriyet Dönemi Çağdaş Türk Romanı 1946-2017. C.II. Ankara: Akçağ Yayınları.

http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=6610 [Erişim Tarihi: 23. 09. 2019]

http://www.timas.com.tr/yazar/ahmed-gunbay-yildiz/ [Erişim Tarihi: 29. 09. 2019]

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: İSA KOYUNCU
Yayın Tarihi: 03.10.2019
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Çiçekler SusayıncaTürdav / İstanbul1970Roman
Yanık BuğdaylarTürdav / İstanbul1974Roman
BoşlukTürdav / İstanbul1975Roman
SitemTürdav / İstanbul1976Roman
FiganTürdav / İstanbul1977Roman
Azat KuşlarıTimaş / İstanbul1978Roman
Aynada Batan GüneşTürdav / İstanbul1978Roman
Ekinler YeşerdikçeTimaş / İstanbul1980Roman
Dallar Meyveye DurduTimaş / İstanbul1980Roman
Bir Dünya YıkıldıTimaş / İstanbul1985Roman
Üç Deniz ÖtesiTimaş / İstanbul1986Roman
Sokağa Açılan KapıTimaş / İstanbul1987Roman
Gurbeti Ben YaşadımTimaş / İstanbul1989Roman
Sular DurulursaTimaş / İstanbul1992Roman
Mavi GözyaşıTimaş / İstanbul1994Roman
Benim Çiçeklerim Ateşte AçarTimaş / İstanbul1996Roman
Gönül YarasıTimaş / İstanbul1996Roman
Aşka UyanmakTimaş / İstanbul1997Roman
Bahçemde HazanTimaş / İstanbul1998Şiir
Al Yüreğim Senin olsunTimaş / İstanbul1999Şiir
Ülkemin Açmayan ÇiçekleriTimaş / İstanbul1999Roman
Sevdalar Sözde KaldıTimaş / İstanbul1999Roman
Sahibini Arayan MektuplarTimaş / İstanbul2000Roman
Siyah GüllerTimaş / İstanbul2001Roman
Gün Solar Akşamın MatemindeTimaş / İstanbul2002Şiir
Afedersin HayatTimaş / İstanbul2002Roman
Hayata Dair NotlarTimaş / İstanbul2002Deneme
Hülyalar Hüzün AçtıTimaş / İstanbul2003Roman
Leyl IşıklarıTimaş / İstanbul2004Roman
GelirimTimaş / İstanbul2004Şiir
Yürekte BüyümekTimaş / İstanbul2004Roman
Günahın RengiTimaş / İstanbul2005Roman
Üç Deniz ÖtesiTimaş / İstanbul2005Roman
Sevmekten KorkuyorumTimaş / İstanbul2006Roman
Güneşe Matem DüştüTimaş / İstanbul2006Roman
O’na Secde YakışıyorTimaş / İstanbul2006Roman
Yıllar Geriye DönseTimaş / İstanbul2007Roman
Seni Unutmaya Gücüm YetmediTimaş / İstanbul2007Roman
Kiralık HayallerTimaş / İstanbul2008Roman
Orada da Yıldızlar Kayar mı?Timaş / İstanbul2009Roman
Kayıp SabahlarTimaş / İstanbul2009Roman
İstanbul Yüzlü KadınTimaş / İstanbul2010Roman
Kendimi Unutup Sana AğladımTimaş / İstanbul2011Roman
Efkâr VaktiTimaş / İstanbul2012Şiir
Gül ve HüzünTimaş / İstanbul2012Şiir
Babamdan SonraTimaş / İstanbul2012Roman
Kelebekler Gamsız UçarTimaş / İstanbul2012Roman
Beyaz AtlıTimaş / İstanbul2013Roman
Kaderin Çağırdığı YerdeyimTimaş / İstanbul2014Roman
Aşk Diye Bir ŞeyTimaş / İstanbul2014Deneme
Anılar da YakılırTimaş / İstanbul2015Roman
Gidersen Veda EtmeTimaş / İstanbul2016Roman
Cemre Önce Kalbe DüşerTimaş / İstanbul2016Deneme
Son KaleTimaş / İstanbul2017Roman
Kalbime Sensizliği AnlatamadımTimaş / İstanbul2017Roman
Leyla YokuşuTimaş / İstanbul2018Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İBRAHİM, İbrahim Dilekd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2LÜTFÎ, Muslî Ağa-zâde Mustafa Ağad. ? - ö. 1130/1717Doğum YeriGörüntüle
3İHYÂ, Ömer İhyâüddin Efendid. 1876-77 - ö. 1909Doğum YeriGörüntüle
4Mazhar Candand. 1941 - ö. 8 Mart 2011Doğum YılıGörüntüle
5Kemal Anadold. 25 Kasım 1941 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Nursel Durueld. 3 Mart 1941 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Mim Kaf Agayefd. 07 Şubat 1939 - ö. 20 Ekim 1999MeslekGörüntüle
8Bahar Asland. 1975 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Süleyman Bulutd. 10 Ocak 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Sine Ergünd. 1982 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Fethi Naci Kalpakçıoğlud. 3 Nisan 1927 - ö. 23 Temmuz 2008Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Güngör Dilmend. 27 Mayıs 1930 - ö. 8 Temmuz 2012Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Hacı Murat Yıldızd. 1922 - ö. 2003Madde AdıGörüntüle
14AHMET RAHİMİd. 1949 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15(ALICIKLI) HİCABÎ/HİCABÎ DERVİŞ, Satılmış Yıldızd. 1938 - ö. 07.10.2013Madde AdıGörüntüle