ZEKİ AKÇAKAYA

(d. 1952 / ö. -)
âşık, mobilyacı
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Zeki Akçakaya, 1952'de Sivas'ın Sarkışla ilçesinde doğmuştur. İlkokulu üçüncü sınıfa kadar köyünde okumuştur. İlkokulun devamını ve ortaokulu Ankara'da tamamlamıştır. Eniştesinin yeğeni olan eşiyle görücü usulüyle evlenmiştir. Üç kızı olup kızlarından biri şiir yazmaktadır. Asıl mesleği ise mobilyacılık olan Âşık Zeki, yurt dışında yaşamıştır. Yurt dışından döndükten sonra Çankaya Belediyesi'nde çalışmaya devam etmiştir (Demirel 2011: 517).

Doğduğu Sivas Şarkışla Emlek yöresini "Bizim yöremizde ozan çok, şiir yazan çok, insanı insan gören, yabancıları bağrına basan, onlara yardım eden bir kültüre sahibiz. Kısaca Emlek büyük ozanların çıktığı bir yöredir" diye anlatan Akçakaya, ilk şiirini 1973'te askerde iken yazmıştır. 1984'ten sonra ise şiir yazmaya ağırlık verir. Âşık, gurbet ve özlemin ağır bastığı bu yıllarda yazdığı şiirleri daha iyi ve anlamlı bulmaktadır. Zeki Akçakaya'nın kardeşi de âşıktır. Dedesi ise usta malı türküler söylemektedir (Demirel 2011: 517). Rüya görmeyen ve bade içmeyen âşık, rüya ve badeye inanmaktadır. Ustası olmayan âşık, kendisini kitap okuyarak geliştirdiğini söyler. Mahlas kullanmayan Âşık Zeki'nin mahlas konusundaki düşünceleri şöyledir: "Mahlas ozanlar tarafından kullanılır ve verilir. Kendi kendine mahlas alınmaz. Mahlası iyi bir ustadan almak lazımdır." Herhangi bir âşık koluna mensup olmayan Akçakaya, âşık makamlarını da bilmemektedir. Âşık Zeki'nin dinlediği halk hikâyeleri vardır, bunlardan Hurşit ile Mahperi'yi çevresine anlatmaktadır" (Demirel 2011: 517). Akçakaya, şiirlerinin şekil ve tür özellikleri hakkında da bilgi sahibidir. İrticalen şiir söyleyemeyen âşık, şiirlerinin dönüm noktası olarak Arabistan'da geçirdiği beş yılı göstermektedir. Arabistan'da çimento fabrikasında çalışmış, burada gurbetin ve özlemin etkisiyle şiirler yazmıştır (Demirel 2011: 518). Şiirlerini bilgisayara yazan âşık, şiirleri üzerinde daha sonra değişiklik yapmaz. Akçakaya, âşık atışmalarını izlemiş; fakat katılmamıştır. Âşık fasıl düzenlerini de bilmemektedir. Şiirlerini köylerinde, derneklerde ve düğünlerde söylemektedir. Akçakaya, çağdaşlarından Mahsuni Şerif, Emrah Mahzunî, İsmail İpek, Müslüm Sümbül, İhsan Öztürk, Devranî ve Âşık Veysel'i tanımaktadır. Âşık Zeki'nin hakkında yapılan herhangi bir çalışma yoktur. Âşık, radyo programlarına, özellikle de Ekin radyosuna çok katılmıştır. Akçakaya'nın CD'si mevcuttur (Demirel 2011: 519). Akçakaya'nın şiirleri genelde dört dörtlükten oluşur. Şiirlerinde mahlas ya da kendi adını kullanır. Şiirleri genelde aşk, ayrılık, gurbet, özlem ve memleket üzerinedir. Âşığın Âşık Veysel için yazdığı bir şiiri bulunmaktadır.

Kaynakça

Demirel, Mehtap (2011). "Zeki Akçakaya". Sazın ve Sözün Sultanları Yaşayan Halk Şairleri VI. Ed. Fatma Ahsen Turan, Reyhan Gökben Saluk. Ankara: Gazi Kitabevi. 517-524.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. NAGİHAN ÇETİN
Yayın Tarihi: 03.01.2019
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Cengizhan Orakçıd. 27 Ağustos 1965 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2SEFİL İBRAHİM/İBRAHİM, İbrahim Karabulutd. 1926 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3CA’FERÎ MEDDÂH, Ca’fer-i Meddâh (?)d. - - ö. -Doğum YeriGörüntüle
4NEŞAT AYDINd. 1952 - ö. -Doğum YılıGörüntüle
5SELİMÎ, Ali Selimîd. 1952 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Sinan Tanyıldızd. 1952 - ö. 22 Mayıs 2018Doğum YılıGörüntüle
7MUSA KARAÇÖPd. 1881 - ö. 1965MeslekGörüntüle
8PİÇOĞLU, Osman Gökçed. 1901 - ö. 31.05.1946MeslekGörüntüle
9PERİŞÂNÎ, Molla Mehmetd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
10DERDİVAR, İdris Gümüşd. 28.06.1951 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11BALKAYMAK, Halil Kaymakd. 1942 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12CAN DURSUN, Dursun Karslıd. 1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13TURANOĞLU, Tosun Turanoğlud. 1973 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14AHMEDd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15ARAP, Arab Kandahlıd. 1850 - ö. 1937Madde AdıGörüntüle