HALİL AYTEKİN

(d. 1913 / ö. 1973)
Öğretmen, Memur, Öykü yazarı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Nevşehir Hacıbektaş’ta doğdu. Öğretmen okulunu bitirdikten sonra köy öğretmenliği, gezici başöğretmenlik ve Millî Kütüphane’de memurluk yaptı (TDEA, 1997, s. 251).

 “Köy ve Kültür Dergisi” jeneriğiyle 1 Temmuz 1948’de Ankara’da yayın hayatına başlayan Yağmur ve Toprak dergisinin sahibi ve yazı işleri müdürüdür (Garan Gökşen; Gökşen, 2016: 208).  Aynı zamanda Yeni Adam, Söz, Yeryüzü, Sosyal Adalet, Yön, Eylem, Toplum, Yeni Gün gibi dergi ve gazetelerde yazı ve öyküleri çıktı (Kurdakul, 1999: 111). Mesleğini yaptığı dönemdeki tanıklıklarının da etkisiyle yazı ve öykülerinde köy gerçeklerini, toplumsal sorunları ele aldı (Yalçın, 2010: 163).

Harman Yangını adını taşıyan ilk öykü kitabını 1945’te yayımladı. Bu öykü kitabının girişinde öykü yazma gerekçesini ve edebiyata bakışını anlattı:

Hikâyelerimi, hayatımı hayatlarına, mücadelemi mücadelelerine kattığım, için için çırpınan yaralı insanların, hınç ve azaplarını dile getirmek için yarıyorum.

Ben bu kitabı, bu öldürücü ve kahredici hayat içerisinde ömrünü gurbet yıllarında, kara sabanın arkasında, tarlada, ormanda toprağın altını ve üstünü deşerek bir lokma ekmek için tüketenlerin sefaletlerini ve ıztıraplarını duyurmak için yazıyorum.

Varsın sanatı, şu dert ve mihnet dolu dünyada cennetin gözalıcı nefis yemişleri gibi kolaycacık çiğnenip, yutulan bir Tanrı nimeti olarak tatlandıran kullar bulunsun!

Ben sadece cennetten yeryüzüne sürülen çileli Adem oğlunu yazıyorum. Onlar, hikâyelerimin kahramanları, benim de kardeşlerim ve dostlarımdır (Aytekin, 1945: 3).

Halil Aytekin, Doğuda Kıtlık Vardı’nın iç kapağına kitapta yer alan yazıların “Harmandalıoğlu” müstearıyla 1960-1965 yılları arasında Forum ve Sosyal Adalet dergilerinde yayımladığını belirtti (1965: 3). Toplumu önceleyen bir kaygıyla yazmış olduğu yazılarında gerçekçi bir tavırla ön plana çıktı.

Kaynakça

Aytekin, Halil (1965). Doğuda Kıtlık Vardı, Ankara: Toplum Yayınevi, s. 3.

Aytekin, Halil (1945). Harman Yangını, Ankara: Ant Yayınları.

Garan Gökşen, Bahanur; Gökşen, Erol (2016). “1923’ten 1960’a Kadar Ankara’da Çıkan Edebiyat, Kültür ve Sanat Dergileri Üzerine Tanıtıcı Bir Kaynakça Denemesi.” Kültürel Mirasın İzinde. Haz. Gonca Gökalp Alpaslan, Pelin Şahin Tekinalp, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, s. 121-218.

Kurdakul, Şükran (1998). Şairler ve Yazarlar Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Yayınları.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977). Halil Aytekin maddesi, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, C. 1, s. 251.

Yalçın, Murat (Ed.) (2010).  Halil Aytekin maddesi, Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, C. 1, s. 163.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: Dr. Erol Gökşen
Yayın Tarihi:
Güncelleme Tarihi: 25.12.2023

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Harman YangınıAnt Yayınları / Ankara1945Öykü
Hayvan MasallarıEmek Basım-Yayınevi / Ankara1958Derleme
Doğuda Kıtlık VardıToplum Yayınları / Ankara1965Gezi

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Halim Şefik Güzelsond. 1913 - ö. 10 Haziran 1990Doğum YılıGörüntüle
2Abdülkadir Karahand. 1 Eylül 1913 - ö. 28 Temmuz 2000Doğum YılıGörüntüle
3BİLGİÇ DEDE, Ali Gökalpd. 1913 - ö. 07.10.1981Doğum YılıGörüntüle
4Yusuf Ziya Demircioğlud. 1887 - ö. 29 Mart 1973Ölüm YılıGörüntüle
5Selâhattin Batud. 25 Aralık 1905 - ö. 24 Mayıs 1973Ölüm YılıGörüntüle
6TELLİ MEHEMMED, Mehemmed Hesenovd. 1894 - ö. 1973Ölüm YılıGörüntüle
7OZAN HÜRDEMİ, Nevzat Bayramoğlud. 28.08.1969 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Kemal Anadold. 25 Kasım 1941 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Berdi Kerbabayevd. 15 Mart 1894 - ö. 1974MeslekGörüntüle
10Özgür Göreçkid. 04 Nisan 1984 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Zemçi Çetinkayad. 1960 - ö. 30 Mayıs 2004Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Turhan Doyrand. 1926 - ö. 1 Mart 2004Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13İBRÂHÎM-İ MUHAMMED HALÎL, İbrâhîmd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14ŞAİROĞLU, Halil İbrahim Atamand. 1951 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15PERİŞAN HALİLd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle