Tarık Mümtaz Göztepe

(d. 1893 / ö. 24 Ocak 1977)
Asker, Gazeteci, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğan Tarık Mümtaz Göztepe (Yazganalp) Bahriye Miralayı Mümtaz Bey’in oğludur. (Payas-Duman, 2014: 969). Harbiye’yi bitirdikten sonra Teğmen olarak Osmanlı Ordusu’na katıldı. Göztepe, 1924'te Damat Ferit Paşa’nın yaverliğini yapmak ve Kuva-yı İnzibatiye’ye dâhil olmak sebepleriyle 150’likler listesine eklendi. 1927'de vatandaşlıktan çıkarıldı (Halıcı, 1998: 92). Mütarekeden sonra çıkardığı Ümit gazetesind ve çeşitli dergilerde Ulusal Kurtuluş Hareketi aleyhine yazdığı yazılar da bu listeye dâhil edilmesinde önemli rol oynadı (Karaca, 2004: 63). Göztepe, önce Silistre’ye, daha sonra Berlin’e ve nihayetinde Padişah Vahdettin’in bulunduğu San Remo’ya geçerek Vahdettin’in ölümüne kadar (1926) burada ikamet etti (Halıcı, 1998: 63).Vahdettin’in ölümünden sonra Şam’a geçen Göztepe, burada Çerkesce, Arapça, Türkçe ve Fransızca’dan oluşan Març, Hamra gibi gazetelerle, Musavver Sahra isimli haftalık edebî bir dergi yayınladı. Bir süre sonra Antakya gazetesinin başına geçti daha sonra Karagöz adlı gazeteyi çıkardı. Bu yayın faaliyetlerinin ilk dönemlerinde TBMM aleyhine yazılar yazan Göztepe, daha sonra tam tersi bir tutum takınarak Antakya’nın Türkiye’ye katılmasını destekleyen yazılar kaleme aldı (Halıcı, 1998: 95). 28 Haziran 1938'de TBMM tarafından çıkan aftan sonra yurda dönen Göztepe, Modern Türkiye dergisinde, Yeni Sabah, Zafer, Yeni İstanbul, Tasvir ve Yeni Köylü gibi gazetelerde çalıştı. Bu tarihten sonra Hatay’da Hacivat-Karagöz, İskenderun’da Ayyıldız ve Ankara’da Kadı Emmi gazetelerinde yazılar yazdı. (Payas-Duman, 2014: 972). 24 Ocak 1977’de İstanbul’da öldü.

Padişah Vahdettin hakkında iki eser, Gazi Osman Paşa'yı anlatan bir eser ve İmam Şamil'in efsanevi hayatı hakkında önce tefrika hâlinde yayınlanan bir eser kaleme alan yazar, 1933 yılından sonra Milli Mücadeleyi destekleyenler safında yer almış özellikle Çizgiler ve Bilgiler adlı güncesinde, Hatay Albümü adlı eserinde bu tavrını kesin olarak göstermiştir (Payaslı-Duman,2014: 967). Yazarın İstanbul'un Fikir ve İşadamları adlı eserinin ise bazı kaynaklarda adı geçmesine rağmen baskısı bulunamamaktadır.

Kaynakça

Halıcı, Şaduman (1998). Yüzellilikler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Karaca, Emin (2004). 150’likler. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.

Payaslı, Volkan- Olcay, Özkaya Duman (2014). “Bir Yüzelliliğin Halep Gezi Notlarından Günceler: Tarık Mümtaz Yazganalp (Göztepe), Turkish Studies. Volume 9/4. Ankara. 967-983.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FERDA ATLI
Yayın Tarihi: 17.05.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Çizgiler ve Bilgiler- / Halep1936Gezi Yazısı
Hatay AlbümüÜlkü Matbaa / İstanbul1940Hatıra
Gazi Osman Paşa İstanbul KollarındaSinan Matbaası / İstanbul1946Biyografi
Osmanoğullarının Son padişahı Vahideddin Gurbet CehennemindeSebil Yayınları / İstanbul1968Hatıra
Dağıstan Aslanı İmam ŞamilSebil Yayınları / İstanbul1969Biyografi
Osmanoğullarının Son Padişahı Vahideddin Mütareke GayyasındaSebil Yayınları / İstanbul1969Hatıra
Ulu CamilerimizBedir Yayınevi / Ankara1973İnceleme
İstanbul\'un Fikir ve İş Adamları- / --İnceleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ZİYÂ EFENDİd. 1847 - ö. 1914Doğum YeriGörüntüle
2Nuray Atacıkd. 06 Mayıs 1967 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3NÂZIM, Mehmed Nâzım Efendid. ? - ö. 1704-05Doğum YeriGörüntüle
4Enis Behiç Koryürekd. 27 Mart 1893 - ö. 18 Ekim 1949Doğum YılıGörüntüle
5CAFER USTA, Cafer Şanlıd. 1893 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6ŞEMİSTAN PAŞAYEVd. 1893 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Basri İmeced. 1924 - ö. 1977Ölüm YılıGörüntüle
8Abdülkadir Noyand. 1886 - ö. 1977Ölüm YılıGörüntüle
9Esat Mahmut Karakurtd. 1902 - ö. 15 Temmuz 1977Ölüm YılıGörüntüle
10Neriman Hikmetd. 22 Aralık 1912 - ö. 31 Ekim 1987MeslekGörüntüle
11Mevsim Yeniced. 1985 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Necdet Neydimd. 18 Haziran 1955 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Örikağasızade Hasan Sırrıd. 9 Ocak 1861 - ö. 1933Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Mehmet Ziya Beyd. 1866 - ö. 27 Mart 1930Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ali Nusretd. 23 Mart 1872 - ö. 13 Şubat 1913Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Tarık Minkarid. 1925 - ö. 5 Ekim 2010Madde AdıGörüntüle
17Tarık Torund. 29 Mart 1965 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Kenan Mümtaz Akışıkd. 1925 - ö. 25 Ağustos 2017Madde AdıGörüntüle