Madde Detay

Prof. Dr. Salican Cigitov, Oş’a bağlı Özgön ilçesindeki Köldük köyünde dünyaya geldi. (Rıspaevvd 1989: 231) ) Büyük dedesi Rus istilasına karşı ayaklanan Basmacı liderlerindedir. Dedesi ve dayısı Stalin’in baskı rejimi döneminde hapishanede hayatlarını kaybetmiş, babası ise “Halk Düşmanı” suçlaması ile iki yıl hapis yattı. (Cigitov 2004: 8) Köldük köyü ayrıca ünlü Basmacı liderlerinden Canıbek Kadı’nın köyüdür. Bu köy 1928 yılına kadar Sovyetler Birliği rejimine karşı meydana gelen ayaklanmaların merkezinde yer aldı (Cigitov, 2004: 9).

1951 yılında Köldük köyündeki ilköğretim okulundan mezun olan Cigitov, 1954 yılında Puşkin isimli ilköğretim okulunun lise bölümünden, 1959 yılında ise Kırgız Devlet Üniversitesi Filoloji Fakültesinden mezun oldu. Cigitov, 1962-65 yılları arasında Kırgızistan İlimler Akademisi Dil ve Edebiyat Enstitüsünde doktora programında okudu ve 1966 yılında doktor unvanını aldı. 1992 yılında ise "Sovyetler Birliği eğitim sisteminde doktora tezi" olarak adlandırılan çalışmasını savunarak profesör unvanını aldı. Salican Cigitov Kırgız Milli Üniversitesinde öğretim üyeliği, Kırgız Sovyet Ansiklopedisinin redaktör yardımcılığı, Dil ve Edebiyat Enstitüsünde Ana Bilim Dalı Başkanlığı görevlerinde bulundu. 1992-93 yılları arasında Kırgızistan Cumhurbaşkanı başdanışmanlığı ve 1993-95 yılları arasında Kırgızistan’ın Özbekistan Büyükelçisi oldu. 1996 yılında başladığı Kırgızistan –Türkiye Manas Üniversitesi rektör yardımcılığı görevini 2000 yılına kadar sürdürmüş daha sonra aynı kurumda Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü ve Türkoloji Bölümü Başkanlığı yaptı. (Cigitov 2006: 20).Cigitov 11 Şubat 2006 yılında Bişkek’teki kendi evinde vefat etmiştir.

Şiirleri, poemaları ve parodilerden oluşan kitabı Cıldar Cangırıgı adıyla 1987'de basılmıştır. Cigitov'un şiirlerindeki lirizm, kullandığı iç dünya imgeleri ve duygu yoğunluğu ilk bakışta göze çarpan özelliklerdendir.

Kırgız edebiyatı araştırmalarında var olan iki farklı ekolden birinin kurucusu Salican Cigitov, Kırgız edebiyatını oluştuğu yıllardan itibaren farklı bir gözle ele alarak yeniden yorumlamıştır. Cigitov'un dünya görüşünün şekillenmesinde Aytmatov’un önemli etkisi olmuştur. Babası “Halk Düşmanı” suçlaması ile hapsedilerek Stalin dönemi büyük terör zamanında öldürülen Cengiz Aytmatov'un kaleme aldığı ilk önemli eserler Yüz Yüze ve Cemile etrafında meydana gelen kalem kavgaları nedeniyle Kırgız aydınlar arasında oluşan gruplaşmalarda Cigitov Aytmatov'u destekleyen tarafta yer almıştır. (Cigitov, 2004: 26) Bunun başlıca sebepleri arasında kendi babasının da Aytmatov'un babası gibi Halk Düşmanı suçlaması ile hapsedilmesi, dedesi ve dayısının ise aynı dönemde hapishanede ölmeleridir.

Cigitov'un Kırgız edebiyatının kurulduğu ve şekillenmeye başladığı başlangıç dönemi ile alakalı hazırlamış olduğu doktora tezi Kırgız edebiyatı araştırmacıları arasında hâlâ devam etmekte olan tartışmaların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Salican Cigitov yaptığı çalışmalarla Kasım Tınıstanov, Sıdık Karaçev, Alıkul Osmonov ve Cengiz Aytmatov'un gerçek değerlerinin anlaşılmasına katkı sunmuştur.