HALİL AYTEKİN

(d. 1913 / ö. 1973)
Öğretmen, Memur, Öykü yazarı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Nevşehir Hacıbektaş’ta doğdu. Öğretmen okulunu bitirdikten sonra köy öğretmenliği, gezici başöğretmenlik ve Millî Kütüphane’de memurluk yaptı (TDEA, 1997, s. 251).

 “Köy ve Kültür Dergisi” jeneriğiyle 1 Temmuz 1948’de Ankara’da yayın hayatına başlayan Yağmur ve Toprak dergisinin sahibi ve yazı işleri müdürüdür (Garan Gökşen; Gökşen, 2016: 208).  Aynı zamanda Yeni Adam, Söz, Yeryüzü, Sosyal Adalet, Yön, Eylem, Toplum, Yeni Gün gibi dergi ve gazetelerde yazı ve öyküleri çıktı (Kurdakul, 1999: 111). Mesleğini yaptığı dönemdeki tanıklıklarının da etkisiyle yazı ve öykülerinde köy gerçeklerini, toplumsal sorunları ele aldı (Yalçın, 2010: 163).

Harman Yangını adını taşıyan ilk öykü kitabını 1945’te yayımladı. Bu öykü kitabının girişinde öykü yazma gerekçesini ve edebiyata bakışını anlattı:

Hikâyelerimi, hayatımı hayatlarına, mücadelemi mücadelelerine kattığım, için için çırpınan yaralı insanların, hınç ve azaplarını dile getirmek için yarıyorum.

Ben bu kitabı, bu öldürücü ve kahredici hayat içerisinde ömrünü gurbet yıllarında, kara sabanın arkasında, tarlada, ormanda toprağın altını ve üstünü deşerek bir lokma ekmek için tüketenlerin sefaletlerini ve ıztıraplarını duyurmak için yazıyorum.

Varsın sanatı, şu dert ve mihnet dolu dünyada cennetin gözalıcı nefis yemişleri gibi kolaycacık çiğnenip, yutulan bir Tanrı nimeti olarak tatlandıran kullar bulunsun!

Ben sadece cennetten yeryüzüne sürülen çileli Adem oğlunu yazıyorum. Onlar, hikâyelerimin kahramanları, benim de kardeşlerim ve dostlarımdır (Aytekin, 1945: 3).

Halil Aytekin, Doğuda Kıtlık Vardı’nın iç kapağına kitapta yer alan yazıların “Harmandalıoğlu” müstearıyla 1960-1965 yılları arasında Forum ve Sosyal Adalet dergilerinde yayımladığını belirtti (1965: 3). Toplumu önceleyen bir kaygıyla yazmış olduğu yazılarında gerçekçi bir tavırla ön plana çıktı.

Kaynakça

Aytekin, Halil (1965). Doğuda Kıtlık Vardı, Ankara: Toplum Yayınevi, s. 3.

Aytekin, Halil (1945). Harman Yangını, Ankara: Ant Yayınları.

Garan Gökşen, Bahanur; Gökşen, Erol (2016). “1923’ten 1960’a Kadar Ankara’da Çıkan Edebiyat, Kültür ve Sanat Dergileri Üzerine Tanıtıcı Bir Kaynakça Denemesi.” Kültürel Mirasın İzinde. Haz. Gonca Gökalp Alpaslan, Pelin Şahin Tekinalp, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, s. 121-218.

Kurdakul, Şükran (1998). Şairler ve Yazarlar Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Yayınları.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977). Halil Aytekin maddesi, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, C. 1, s. 251.

Yalçın, Murat (Ed.) (2010).  Halil Aytekin maddesi, Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, C. 1, s. 163.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: Dr. Erol Gökşen
Yayın Tarihi:
Güncelleme Tarihi: 25.12.2023

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Harman YangınıAnt Yayınları / Ankara1945Öykü
Hayvan MasallarıEmek Basım-Yayınevi / Ankara1958Derleme
Doğuda Kıtlık VardıToplum Yayınları / Ankara1965Gezi

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Ali Türk Keskind. 1913 - ö. 24 Ekim 1986Doğum YılıGörüntüle
2Selahattin Birkand. 1913 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
3MAKSUD BALA OĞLU HACIYEVd. 1913 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
4TELLİ MEHEMMED, Mehemmed Hesenovd. 1894 - ö. 1973Ölüm YılıGörüntüle
5Sabahattin Eyuboğlud. 1908 - ö. 13 Ocak 1973Ölüm YılıGörüntüle
6EMÎRÎ/DİKMEN, Ferit Dikmend. 1900 - ö. 23.02.1973Ölüm YılıGörüntüle
7Cem Özaydınd. 1975 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Nadir Paksoyd. 07 Şubat 1952 - ö. ?MeslekGörüntüle
9MEHMED FAHREDDÎN, Bursalıd. 1792 - ö. 1855MeslekGörüntüle
10Türkan Ateşd. 1939 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Mevsim Yeniced. 1985 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Arif Dülgerd. 15 Ağustos 1963 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Halil Güneyd. 22 Mart 1973 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14HALİL BAYRAM OĞLU HALİLOVd. 1963 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15HALİL KARGINd. 1923 - ö. 2009Madde AdıGörüntüle