Madde Detay

Ankara'da doğmuştur. Annesi gazeteci Bihin Anter ve babası Memur Nihat Selçuk Akatlı’dır. 1962'de Ankara Kız Lisesini bitirmiş, dedesinin kardeşi Hilmi Ziya Ülken'in etkisiyle Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Felsefe bölümüne kaydolmuştur. 1967'de aynı bölümde asistanlığa başlamış, Ord. Prof. Suut Kemal Yetkin'in yanında bulunmuş ardından aynı üniversitenin Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Bölümüne geçmiş ve yüksek lisansını 1970'de burada tamamlamıştır. 1966'da on yıl boyunca evli kaldığı lisans döneminden sınıf arkadaşı Metin Altıok'la evlenmiştir. Bu evlilikten 1968'de Zeynep adlı kızı dünyaya gelmiştir. 1974'te Hacettepe Üniversitesi Sosyal ve İdari Bilimler Fakültesi Felsefe Bölümünde doktor unvanını almış; öğretim üyeliğine burada devam etmiş; felsefe tarihi, sanat felsefesi, bilgi teorisi ve dil felsefesi derslerini yürütmüştür. Bu yıllarda akademik çalışmaların yanı sıra yazınsal denemeler de kaleme alan Akatlı'nın çalışma arkadaşları arasında İonna Kuçuradi ve Bilge Karasu gibi önemli isimler bulunmaktadır.

12 Eylül 1980 darbesinden sonra Hacettepe Üniversitesindeki görevinden istifa ederek İstanbul’a geçmiş ve reklamcılık sektöründeki Man Ajans ve Ajans Ada'da metin yazarı olarak çalışmıştır. 1990'da Aslı Davaz, Füsun Ertuğ-Yaraş, Jale Baysal ve Şirin Tekeli ile birlikte Kadın Eserleri Kütüphanesi’ni kurmuştur. 1991'de İstanbul Şehir Tiyatrolarında çalışmaya başlamış, dramaturgluk yapmıştır. 1998'de Yeditepe Üniversitesinde Tiyatro bölümünü kurmuş, 2005'e dek buradaki çalışmalarını sürdürmüştür. Aynı yıl Doğuş Üniversitesine geçmiş, 2006'da bu üniversitenin İletişim Bilimleri bölümü kurucu başkanlığını üstlenmiştir.

Eski eşi, Metin Altıok'u Madımak yangınında kaybeden Akatlı; 30 Aralık 1994 tarihinde Onat Kutlar ve Yasemin Cebenoyan’ın ölümüne neden olan The Marmara Oteli’ne yapılan terör saldırısından yaralı olarak kurtarılmıştır. Akatlı 4 Temmuz 2010'da akciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Mezarı, İstanbul Çengelköy Mezarlığındadır.

Füsun Akatlı'yı kızı Zeynep Altıok şu cümlelerle anlatmıştır: "Füsun Akatlı bana göre başlı başına bir eserdir. Onu yetiştirenlerin izinde kendi mayasını ince ince işlemiş, onurlu bir ömrü giyinmiş, içi sırça kırılganlığında bir demir leblebi. Böyle demem yanıltmasın sizi. O duruşuyla, ahlakı ile, doğru bildiğinden ödün vermezliği ile, birikimi ile demir leblebidir ama içindeki çocukla yaşar. Hayatı mizahın gücü ile süsler. Sıcaktır, sevecendir, en önemlisi komiktir. İnsanlara dinginliği ve sakinliği ile güven verirken, keskin zekası ve zihin atlamaları ile eğlendirmeyi de bilir. Dinleyen, dinleten, ışıyandır. Felsefenin sıkıcı değil eğlenceli olabileceğini göstermek ister. Bu yüzdendir ki, “felsefe gözlüğüyle edebiyat”ın peşinden gider. Zamanı yaşatmak ve zamana direnmek için yazar. Bozulana, kirlenene karşı direnen, dili, yazıyı içselleştirmiş, yeni nesiller yetiştirmek için tüm birikimini öğrencilerinin eğitimine yatırmış bir akademisyendir. Karanlıklardan aydınlıklara çıkmak için kendi gibi mütevazı bir “sis lambası” diyebiliriz ona. Asla gösterişli değil ama alabildiğine parlak ve sıcak. “Tenha yolun ortasında, kolu kanadı kırık alabildiğine şaşkın, alabildiğine yılgın ve bütün vazgeçmelere teşne” bulur kendini. Vazgeçmez. Değişen zamana; değişen, özünü unutan dostlara, haksızlıklara sığlıklara direnir. “Zamansız yazılar”la kimi zaman dil için, kimi zaman ülkesi için kimi zaman da çok ama çok önemsediği kültür için çare arar. İz bırakır. “Acıyla, sevgiyle, kahramanca”, inandığı değerler uğruna, kendi için değil, insanlık için, emekçiler için, öğrencileri için, kızı için, düşünenler için savaşır" (akt. Yalçın, 2010).

Sait Faik Hikâye Armağanı, Simavi Edebiyat Ödülleri, Behçet Necatigil Şiir Ödülü, Cevdet Kudret Ödülleri, İş Bankası Edebiyat Ödülleri, Afife Jale Tiyatro Ödülleri ve İnkılap Yayınevi Edebiyat Ödüllerinde seçici kurul (jüri) üyeliği yapan Akatlı; PEN Yazarlar Derneği, Türkiye Felsefe Kurumu, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği üyeliği; Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı’nda yönetim kurulu üyeliği yapmıştır. Akatlı, 1976’da Felsefe Yazıları adlı eseriyle 1977’de Türk Dil Kurumu Deneme Ödülü’nü; Felsefe Gözüyle Edebiyat adlı kitabıyla da 2004 Memet Fuat Eleştiri/İnceleme Ödülü’nü kazanmıştır.

Okuma kültürü bulunan bir ailenin kızı olan Akatlı, lise çağlarından itibaren Dünya edebiyatının önemli temsilcilerini tanıma olanağı bulmuş, Dostoyevski, Turgenyev, Flaubert ve Balzac gibi isimlerin eserlerini bu yıllarda okumuştur. İlk denemesini 1968'de Dost'ta yayımlayan Akatlı, o tarihten ölümüne dek deneme ve eleştiriler kaleme almış; yazıları Dost, Soyut, Forum, Yeni A, Türk Dili, Militan, Varlık, Milliyet Sanat Dergisi, Oluşum, Gergedan, Argos, Gösteri, Milliyet Sanat, Metis Çeviri, Virgül gibi dergiler ve Politika, Söz, Cumhuriyet gibi gazetelerde yayımlanmıştır.

Kaleme aldığı yazılarında edebiyat ve felsefe birikimini yansıtan Akatlı'nın akademik biçemden çok denemeye yakın bir sesi benimsediği dikkat çekmektedir. Bu tavrını, "Ben iddia ediyorum ki, yazdığım bütün yazılar-kurumsal yazılar ve eleştiri yazıları da dahil olmak üzere- deneme türüne girer. Makale denilebilecek yazı yazmam ben, neredeyse hiç. Bilinçli yapmıyorum bunu. Sevmiyorum ‘bilimsel’ kıyafetli yazıları. İnanıyorum ki; en ciddi, en derin, en felsefe yüklü yazı da deneme üslubuyla yazılabilir. Yazılırsa ve bu işte başarı olunursa, o zaman o yazıların kendileri de birer edebi metin olur" (Akatlı 2016: 140) cümleleriyle aktaran Akatlı'nın denemelerindeki içerik, sosyal hayatı ile paralellik göstermiş, hemen hemen her konuda yazı yazmıştır (Şahin, 2017: 32). Akatlı'nın yazılarında eğitim, felsefe, edebiyat, tiyatro, müzik, kültür, dil, toplumbilim vb. pek çok alana ilişkin düşünceleri görmek mümkündür. Füsun Akatlı, felsefeci kimliğini denemelerine yansıttığı için yazılarında soran, sorgulayan, eleştiren bir üslup kullanır. Dili süsten, gösterişten uzak yalın ve açık bir özelliğe sahiptir (Şahin, 2017: 78).

Akatlı'nın denemeciliği üzerine yüksek lisans tezi hazırlayan Şahin, Akatlı’nın yazılarını iki dönemde incelemiştir: Akatlı'nın ilk yirmi yılında felsefe ağırlıklı yazılar yer alırken ikinci yirmi yılında edebiyat ağırlıklı yazıları görülmektedir. Akatlı, zaman içerisinde felsefeden uzaklaşarak ama ondan kopmadan edebiyata doğru geçiş yapmıştır (Şahin, 2017: 63). Başta tiyatro ve edebiyat olmak üzere sanatın pek dalına ilişkin değerlendirme ve tespitlerinde felsefenin gücünden faydalanan Akatlı, çağdaş Türk denemeciliğinin en önemli kalemlerindendir.