Madde Detay
AŞKÎ, Hacetci-zâde Hüseyin Aşkî Efendi
(d. 1224/1809 - ö. 1306/1889)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
1224/1809 yılında doğduğu tahmin edilmektedir. Antepli Hasırcı-zâde Hafız Mehmed Ağa’nın "Hâcetin kimseye yok dünyâda/Çün sana dendi Hacetçi-zâde" dediği kişi, Hüseyin Aşkî Efendi’dir (Aksoy 1941:122). Anne tarafından Antepli araştırmacı Şakir Sabri Yener’in dedesidir. Babası Mustafa isminde bir zat olup kendisi küçükken vefat etmiştir. Annesi, Hüseyin Efendi’yi çıraklığa vermiştir. Ancak o gizli gizli mahalle mektebine devam etmiş ve güç şartlar altında kendini yetiştirmiştir. İlm-i cifir bildiği rivayet edilmektedir. Şair aynı zamanda devrinin en güzel hattatlarındandır. Kâtip Hoca‘nın tercüme ettiği 4 ciltlik İntihâbü’l-Fukahâ‘sını kendisi yazmıştır. Hacetçi-zâde‘nin el yazısı ile yazılı bazı Kur’an-ı Kerim nüshaları Antep camiilerinde mevcuttur. Mısırlı İbrahim Paşa, Antep’ten çekilirken Hüseyin Aşkî Efendi’yi alıp beraberinde götürmüş, kâtip ve muallim olarak Mısır‘da yedi sene kalmıştır. Mısır’dan dönünce Kilis'te, Urfa'da, Munbuç’ta memur olarak görev yapmıştır (Yener 1934: 96). 1889/1304 tarihinde Antep’te vefat etmiştir. Mezarı Saçaklı‘dadır.
Devlet işlerini çabucak kavradığı için çeşitli konular kendisinden sorulur ve bilgisinden yararlanılırmış. Oldukça yumuşak bir tabiatı, güleç bir yüzü olan Aşkî Efendi’nin konuşma tarzı, gayet hoş; meclisi şenmiş. Daima çalışan kafa ve kollarının, eski işlevlerini yitirmesi yüzünden çok müteesir olmuş ve bu hâlinden şikayet etmiştir. Üzüntüsü sebebiyle altı kızından hiçbirini memura vermemiş, hepsini esnafla evlendirmiştir (Yener 1967: 91). Şiirlerinden anlaşıldığına göre Nakşîbendî tarikatına mensuptur. Hüseyin Efendi’nin sağlığında şiirlerini topladığı bir şiir mecmuası varmış, Antepli birçok şairin yaptığı gibi o da şiirlerini bilerek yok etmiştir. Şu an elimizde Hasırcı-zâde’ye yazdığı manzum bir mektubu ve az sayıda gazeli mevcuttur.
Kaynakça
Aksoy, Ömer Asım (1941). Hasırcızâde Hafız Mehmet Ağa. Gaziantep: CHP. Basımevi.
Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları.
Yener, Şakir Sabri (1934). Gaziantep Büyükleri. Gaziantep: Gaziantep Halk Fırkası Matbaası.
Yener, Şakir Sabri (1967). “Hacetîzâde Hüseyin Aşkî Efendi". Gaziantep Kültür Dergisi. (10): 77-92.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. HALİL İBRAHİM YAKARYayın Tarihi: 18.09.2014Güncelleme Tarihi: 08.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Biz kabûl etmez iken pây-geh-i hâkânı
Çiftlige saldı felek kıldı bizi dihkânî
Terk-i gendümde imiş vuslat-ı minnet Âdem
Adnden dûr kılan gendüm idi insânı
Hâh u nâ-hâh açılup râhatımız anbârı
Her huzûr dânesi bir yerde kılur galtânı
Nakşibendî’de iken şimdi olup Bektâşî
Diyerek himmet erenler süreriz devrânı
Ezelî vahdet iken çünkü makâmın Aşkî
Çiftlikde nice bir sen kılasın cevlânı
Yerini bulmak için cehd idelüm subh ü mesâ
Mûcib-i emr-i veliyyu’n-ni’am-ı zî-şânı
Devlet-i ömrü füzûn olmak için sıdk ile biz
Rûz u şeb dergeh-i Hakk’a sürelim pîşânı
(Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları. 186.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 18.09.2014Güncelleme Tarihi: 08.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Biz kabûl etmez iken pây-geh-i hâkânı
Çiftlige saldı felek kıldı bizi dihkânî
Terk-i gendümde imiş vuslat-ı minnet Âdem
Adnden dûr kılan gendüm idi insânı
Hâh u nâ-hâh açılup râhatımız anbârı
Her huzûr dânesi bir yerde kılur galtânı
Nakşibendî’de iken şimdi olup Bektâşî
Diyerek himmet erenler süreriz devrânı
Ezelî vahdet iken çünkü makâmın Aşkî
Çiftlikde nice bir sen kılasın cevlânı
Yerini bulmak için cehd idelüm subh ü mesâ
Mûcib-i emr-i veliyyu’n-ni’am-ı zî-şânı
Devlet-i ömrü füzûn olmak için sıdk ile biz
Rûz u şeb dergeh-i Hakk’a sürelim pîşânı
(Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları. 186.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Biz kabûl etmez iken pây-geh-i hâkânı
Çiftlige saldı felek kıldı bizi dihkânî
Terk-i gendümde imiş vuslat-ı minnet Âdem
Adnden dûr kılan gendüm idi insânı
Hâh u nâ-hâh açılup râhatımız anbârı
Her huzûr dânesi bir yerde kılur galtânı
Nakşibendî’de iken şimdi olup Bektâşî
Diyerek himmet erenler süreriz devrânı
Ezelî vahdet iken çünkü makâmın Aşkî
Çiftlikde nice bir sen kılasın cevlânı
Yerini bulmak için cehd idelüm subh ü mesâ
Mûcib-i emr-i veliyyu’n-ni’am-ı zî-şânı
Devlet-i ömrü füzûn olmak için sıdk ile biz
Rûz u şeb dergeh-i Hakk’a sürelim pîşânı
(Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları. 186.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Biz kabûl etmez iken pây-geh-i hâkânı
Çiftlige saldı felek kıldı bizi dihkânî
Terk-i gendümde imiş vuslat-ı minnet Âdem
Adnden dûr kılan gendüm idi insânı
Hâh u nâ-hâh açılup râhatımız anbârı
Her huzûr dânesi bir yerde kılur galtânı
Nakşibendî’de iken şimdi olup Bektâşî
Diyerek himmet erenler süreriz devrânı
Ezelî vahdet iken çünkü makâmın Aşkî
Çiftlikde nice bir sen kılasın cevlânı
Yerini bulmak için cehd idelüm subh ü mesâ
Mûcib-i emr-i veliyyu’n-ni’am-ı zî-şânı
Devlet-i ömrü füzûn olmak için sıdk ile biz
Rûz u şeb dergeh-i Hakk’a sürelim pîşânı
(Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları. 186.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | LÂMÎ PAŞA | d. 1816? - ö. 1896 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | AYNÎ, Antepli | d. 1766 - ö. 1837 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | SIRRÎ, Nazlıoğlu Mustafa Sırrî Bîdârî | d. 1839 - ö. 1911 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | MEHMED ATÂULLAH BEY, İstanbullu | d. 1809 - ö. 1851 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | SIDKÎ, Yağcı-zâde Ömer Sıdkî Efendi | d. 1809 - ö. 1865 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | SERVET, Hasan Servet Efendi, İzmirli | d. 1809 - ö. 1868 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | NECMÎ, Ömer Necmî Efendi, İstanbullu | d. 1815 - ö. 1889 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | DERTLİ GULAM, Abidin | d. 1849 - ö. 1889 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | NÛRÎ, Tokadi-zâde Mehmed Nûrî | d. 1833 - ö. 1889 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | FİRÂKÎ, Hüseyin Firâkî Efendi, Niğdeli | d. ? - ö. 1891 | Meslek | Görüntüle |
11 | SÂFÎ, Mustafâ | d. 1862 - ö. 1901 | Meslek | Görüntüle |
12 | İBRÂHÎM GİRİFTÂR | d. 1770-71 - ö. 1807-08\'den sonra | Meslek | Görüntüle |
13 | ŞEFKATÎ, Ali Şefkatî | d. 1822 - ö. 1890 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | MECBÛR / VEFDÎ | d. 1856 - ö. 1919 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | RAHMÎ, Harputlu Hoca Rahmî Efendi | d. 1802 - ö. 1884 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | NASÛHÎ, Nasûh Ağa-zâde Hüseyin Efendi | d. ? - ö. Aralık-Ocak 1699-1700 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | FEYZÎ, Ahmed | d. 1837 - ö. 1909 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | SEYYİD ABDULHÂKİM EL HÜSEYNÎ | d. 1902 - ö. 1972 | Madde Adı | Görüntüle |