Madde Detay
Hüseyin Atabaş
(d. 10 Temmuz 1942 / ö. 27 Şubat 2019)
Şair, Yazar, Yapımcı, İktisatçı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Trabzon'un Vakfıkebir ilçesinde doğmuş, Yalıköy İlkokulu'nda eğitimine başlamıştır. Erzurum'da Ilıca İlköğretmen Okulu parasız yatılı sınavını kazanmış fakat devam etmemiştir. Elazığ'a oradan Kütahya'ya giden şair, Kütahya Lisesi'ne başlamışsa da lise eğitimine Trabzon Lisesi'nde devam etmiş ve Ankara'da tamamlamıştır. Lise eğitiminden sonra çalışma hayatına atılan Atabaş, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi'nden mezun olmuştur. Ordu Pazarları Başkanlığı, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Ankara Büyükşehir Belediyesi'nde çalışarak emekli olmuştur. Emekli olduktan sonra ise Ankara Üniversitesi TÖMER'de çalışmıştır.
TRT İnt Televizyonu, TRT Ankara Radyosu ile özel radyolarda edebiyat ve kitap tanıtım programları hazırlayıp sunmuştur.
1961 yılında ilk şiirine bir okul dergisinde mürekkep kokusu bulaştığını söyleyen şairin "Kardeşçe" adlı ilk şiiri Kütahya Gazetesi'nde yayımlanmıştır. Kimi şiirleri Almanca, Arapça, Fransızca, İngilizce ve İtalyanca'ya çevrilmiştir. Edebiyatçılar Derneği kurucularından olan Hüseyin Atabaş, Türkiye Yazarlar Sendikası ve Dil Derneği gibi kültür-sanat kuruluşlarında da görev almıştır.
Şair, 27 Şubat 2019 tarihinde Ankara'da yaşamını yitirmiştir.
Eserlerinin yayımlandığı dergi ve gazeteler şunlardır: Ankara Kültür ve Sanat Rehberi, Aydınlık, Bahçe, Barış, Biçem, Bir Yeni Biçem, Broy, Cumhuriyet, Cumhuriyet Dergi, Cumhuriyet Kitap, Çağdaş Türk Dili, Çağrı, Çete, Damar, Deliler Teknesi, Dize, Dönemeç, 4 Mevsim, Düşlem, Edebiyat ve Eleştiri, Haber Türk Ankara, Halkoyu, Hürriyet Gösteri, Günlük Haber, Kıyı, Kum, Lacivert, Mor Taka, Oluşum, Özgür Edebiyat, Özün, Patika, Pencere, Saçak, Sanat Dünyası, Sincan İstasyonu, Siyah Beyaz, Şiir Odası, Şiir Ülkesi, Türk Dili, Türkçe Yazıları, Ünlem, Varlık, Yazın, Yelken, Yeni Biçem, Yeni Ortam, Yeni Politika.
1974 Demokratik Sol Dergisi Şiir Ödülü'ne, 1994 Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü'ne, 2005 Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü'ne, 2009 Yunus Nadi Şiir Ödülü'ne, 2014 Enver Gökçe Şiir Ödülü'ne, 2017 Sunullah Arısoy Şiir Ödülü'ne ve 2017 Kıyı Dergisi Emek Ödülü'ne layık görülmüştür.
Toplumcu gerçekçi şiir anlayışını benimseyen şair, şiir sanatına olduğu kadar toplum sorunlarına da duyarlı olmaya çalışmıştır. Onun şiiri topluma sanatlı bir üslupla imgeler yoluyla ulaşmaya çalışır. Cemal Süreya, Hüseyin Atabaş için, "güzel şiir söylüyor. Türkçeyi güzel kullanıyor. Toplum sorunlarını işlediği öyle yerler var ki, ilerisi için umut uyandırıyor." (Süreya 2000:114) der. Şiirinin kökleri bir yandan halk kültürüne bağlanmaya çalışırken bir yandan da sanat inceliğini ve imge zenginliğini bir cazibe unsuru olarak kullanır. Şükrü Erbaş, "Atabaş'ın şiiri tematik olarak bir eşik şiiridir." (Erbaş 2011: 22) der. Bu durum şairin iç dünyası ile hayat gerçekliği arasında yaşadığı bir takım karşıtlıkların ürünüdür. Atabaş'ın aşk, hayat ve bu bağlamdaki incelikler üzerine dilkkatleri, şiirlerinin ana izleğini oluşturmaktadır. Bununla birlikte "eşik"te duran şair, şiirini hayattan soyutlamamaya da özen göstermiştir:
"Kabarmış toprağı / toprağın üzerindeki dumanı, / dilim dilim bir açlığı yazdım; / insanı bilen toprağı dağa taşa/ en acısı / toprağı bilmeyen insanları yazmak zorundaydım." (Gelecek, 1975:15)
Bu noktada şairin, sanatı politikayla ilişkilendiren tutumundan da söz etmek gerekir. Atabaş, şairin politik ve poetik birikimi olması gerektiğini vurgulamakta, şiirin sürekli yenilenen ve gelişen, yeni durumlara ayak uyduran "sözün simyası" olduğunun unutulmaması gerektiğini söylemektedir (Atabaş 1999: 66). Atabaş, toplumcu bir yaklaşımla şiirlerini kaleme almış, eleştirel tutumunu her zaman ön planda tutumuştur. Türk şiirinin 70'lerden başlayarak 2000'lere ulaşan kuşaklarının bir parçası olarak önemli eserler vermiştir.
Kaynakça
Atabaş, Hüseyin. (1999). Özgürlüğün Geldiği Gün. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Damar Dergisi, (1991) Kesit: Şiirimizde Hüseyin Atabaş/Hüseyin Atabaş'la Söyleşi. Ankara: Damar Yayınları. Aralık: 12-20.
Doğan, M. Mahzun. (1997). "Saydam ve Gizli Bir Şair: Hüseyin Atabaş". Cumhuriyet Kitap (Özel Bölüm). 2 Ekim1997: 5.
Erbaş, Şükrü. (2011). "Saygı Ustası Bir Şair: Hüseyin Atabaş". Kıyı/Özel Bölüm/ 2011: 22-23.
Hacıhasanoğlu, Muzaffer. (1977). "Mutlu Günler Gelecektir (Hüseyin Alabaş)", Türk Dili. Nisan 1977, C: XXXV, S: 307, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 388-389.
Karabulut, Selami. (2007). "Alçakgönüllülüğün Şairi: Hüseyin Atabaş. Deliler Teknesi. Temmuz-Ağustos 2007.
Onaran, Mustafa Şerif. (2011). "Kıyı 50. Yılında Atabaş'ın Şiiri 50. Yılında". Cumhuriyet Kitap. 2 Haziran 2011:22.
Özer, Ahmet. (1997). "Gelecek'ten 'Saydam ve Gizli'sine Saklı Duran Bir Şair". Cumhuriyet Kitap (Özel Bölüm). 2 Ekim 1997:1.
Pınarcı, Gülden A. (2014). "Şair Hüseyin Atabaş'la Şiir ve Yaşam Üstüne Söyleşi". Yansı. Ankara: Atılım üniversitesi. 32. Ocak. 2014.
Seçkin, Özgen. (2006). "Hüseyin Atabaş'ın 45. Sanat Yılı". Damar. Mart 2006.
Süreya, Cemal. (2000). "Günübirlik"ler Toplu Yazılar II. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Taşpınar, Zerrin. (2015). "Hüseyin Atabaş ile Söyleşi: Zincirlerimizden Başka Umutlarımız Kaldı". Cumhuriyet Kitap. 15 Ocak: 12.
Temelkuran, Ece. (1994). "Şairin En Çok Durduğu Yerdir Yalnızlık". Cumhuriyet. 22 Mart 1994: 21.
Telli, Ahmet. (1977). "Hüseyin Atabaş'ın Şiirleri". Halkoyu. Nisan-Mayıs. 11: 67-70.
Uyguner, Muzaffer. (1995). "Bozkırdaki Bir Kaleden". Cumhuriyet Kitap. 2 Mart: 8.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ REFİKA ALTIKULAÇ DEMİRDAĞYayın Tarihi: 13.03.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 13.03.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Gelecek | Özgün Yayınları / Ankara | 1975 | Şiir |
Yanarca | Derinlik / Ankara | 1979 | Şiir |
Bitmeyen | Dayanışma / Ankara | 1983 | Şiir |
M. Niyazi Akıncıoğlu Umut Şiirleri | Hacan Yayınları / Ankara | 1985 | Derleme |
Yüzün Bende | Hacan Yayınları / Ankara | 1988 | Şiir |
Bilmece Bildirmece | Utku Yayınları / Ankara | 1993 | Derleme |
İlkyaz Töreni | İlkyaz Kitaplığı / Ankara | 1993 | Şiir |
Bilmece Bildirmece | Utku Yayınları / Ankara | 1993 | Deneme |
Kale ve Bozkır | Utku Yayıncılık / Ankara | 1994 | Sohbet |
İlk Yaz Töreni | Utku Yayınları / Ankara | 1995 | Şiir |
Bitmeyen Yüzün Bende | İlkyaz Kitaplığı / Ankara | 1995 | Şiir |
Saydam ve Gizli | Doruk Yayıncılık / Ankara | 1996 | Şiir |
Aziz Nesin Günleri | Edebiyatçılar Derneği Yayınları / Ankara | 1996 | Derleme |
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı 20-22 Kasım 1998 | Edebiyatçılar Derneği Yayınları / Ankara | 1998 | Derleme |
Ankara Rüzgârı (Ankara Şiirleri Seçkisi) | Kültür Bakanlığı Yayınları / Ankara | 1998 | Derleme |
Özgürlüğün Geldiği Gün | Kültür Bakanlığı Yayınları / Ankara | 1999 | Deneme |
Ceyhun Atuf Kansu Şiir Buluşması | Edebiyatçılar Derneği Yayınları / Ankara | 1999 | Derleme |
2000 Yılında Türk Şiiri: Sempozyum Bildirileri, 16-17 Kasım 2000 | Ankara Üniversitesi TÖMER Yayınları / Ankara | 2001 | Derleme |
Düşe Yazdım | Ümit Yayınları / İstanbul | 2002 | Şiir |
Türkiye'de Eleştiri ve Deneme | Ankara Üniversitesi TÖMER Yayınları / Ankara | 2002 | Derleme |
Şimdi Okullu Olduk | Kum Yayınları / Ankara | 2002 | Deneme |
Türkçe Yaralı Dilim | TÖMER / Ankara | 2003 | Deneme |
Türkçenin Yurttaşı Nazım Hikmet: Sempozyum Bildirileri, 24-25 Ekim 2002 | TÖMER Yayınları / Ankara | 2003 | Derleme |
Yorgun Denge | Papirüs Yayınları / İstanbul | 2005 | Şiir |
Dünyada Kimse Var mı? | Kanguru Yayınları / Ankara | 2007 | Deneme |
Çıplak Su | Boyut Yayınları / İstanbul | 2009 | Şiir |
Dilin Gizil Gücü | Elvan Yayınları / Ankara | 2009 | Deneme |
Ömür Lekesi | Elvan Yayınları / Ankara | 2011 | Şiir |
Umut Her Zaman | Yazılı Kağıt Yayınları / Ankara | 2014 | Şiir |
Çağdaş Şiirimizde Karadeniz Duyarlığı | Hel Yayıncılık / Ankara | 2015 | İnceleme |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | NEF'Î, Trabzonlu | d. ? - ö. 1895 ds. | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ŞÂKİR, Ahmed Paşa | d. ? - ö. 1819 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Hakan Kulaçoğlu | d. 1963 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Sami Derintuna | d. 22 Nisan 1942 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | OSMAN AKTAŞ | d. 1942 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | YETİK OZAN/FİRKATÎ, Turgut Günay | d. 17.07.1942 - ö. 13.12.1978 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Kemal Haşim Karpat | d. 15 Şubat 1923 - ö. 20 Şubat 2019 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | küçük İskender | d. 28 Mayıs 1964 - ö. 3 Temmuz 2019 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Özdemir Nutku | d. 12 Ocak 1931 - ö. 8 Kasım 2019 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Haluk Nihat Pepeyi | d. 1898 - ö. 27 Mayıs 1972 | Meslek | Görüntüle |
11 | Safiye Akdoğan | d. 1956 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Ömer İzgeç | d. 1980 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Erdal Alova | d. 17 Haziran 1952 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Münir Hayri Egeli | d. 1899 - ö. 25 Ekim 1970 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | İdris Ahmet Pura | d. 1910 - ö. 1975 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | HÜSEYİN, Hüseyin Genç | d. 1940 - ö. 2014 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Hüseyin Mahmutoğlu | d. 1939 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | GÖRDESLİ HÜSEYİN | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |