Hüseyin Atabaş

(d. 10 Temmuz 1942 / ö. 27 Şubat 2019)
Şair, Yazar, Yapımcı, İktisatçı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Trabzon'un Vakfıkebir ilçesinde doğmuş, Yalıköy İlkokulu'nda eğitimine başlamıştır. Erzurum'da Ilıca İlköğretmen Okulu parasız yatılı sınavını kazanmış fakat devam etmemiştir. Elazığ'a oradan Kütahya'ya giden şair, Kütahya Lisesi'ne başlamışsa da lise eğitimine Trabzon Lisesi'nde devam etmiş ve Ankara'da tamamlamıştır. Lise eğitiminden sonra çalışma hayatına atılan Atabaş, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi'nden mezun olmuştur. Ordu Pazarları Başkanlığı, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Ankara Büyükşehir Belediyesi'nde çalışarak emekli olmuştur. Emekli olduktan sonra ise Ankara Üniversitesi TÖMER'de çalışmıştır.

TRT İnt Televizyonu, TRT Ankara Radyosu ile özel radyolarda edebiyat ve kitap tanıtım programları hazırlayıp sunmuştur.

1961 yılında ilk şiirine bir okul dergisinde mürekkep kokusu bulaştığını söyleyen şairin "Kardeşçe" adlı ilk şiiri Kütahya Gazetesi'nde yayımlanmıştır. Kimi şiirleri Almanca, Arapça, Fransızca, İngilizce ve İtalyanca'ya çevrilmiştir. Edebiyatçılar Derneği kurucularından olan Hüseyin Atabaş, Türkiye Yazarlar Sendikası ve Dil Derneği gibi kültür-sanat kuruluşlarında da görev almıştır.

Şair, 27 Şubat 2019 tarihinde Ankara'da yaşamını yitirmiştir.

Eserlerinin yayımlandığı dergi ve gazeteler şunlardır: Ankara Kültür ve Sanat Rehberi, Aydınlık, Bahçe, Barış, Biçem, Bir Yeni Biçem, Broy, Cumhuriyet, Cumhuriyet Dergi, Cumhuriyet Kitap, Çağdaş Türk Dili, Çağrı, Çete, Damar, Deliler Teknesi, Dize, Dönemeç, 4 Mevsim, Düşlem, Edebiyat ve Eleştiri, Haber Türk Ankara, Halkoyu, Hürriyet Gösteri, Günlük Haber, Kıyı, Kum, Lacivert, Mor Taka, Oluşum, Özgür Edebiyat, Özün, Patika, Pencere, Saçak, Sanat Dünyası, Sincan İstasyonu, Siyah Beyaz, Şiir Odası, Şiir Ülkesi, Türk Dili, Türkçe Yazıları, Ünlem, Varlık, Yazın, Yelken, Yeni Biçem, Yeni Ortam, Yeni Politika.

1974 Demokratik Sol Dergisi Şiir Ödülü'ne, 1994 Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü'ne, 2005 Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü'ne, 2009 Yunus Nadi Şiir Ödülü'ne, 2014 Enver Gökçe Şiir Ödülü'ne, 2017 Sunullah Arısoy Şiir Ödülü'ne ve 2017 Kıyı Dergisi Emek Ödülü'ne layık görülmüştür.

Toplumcu gerçekçi şiir anlayışını benimseyen şair, şiir sanatına olduğu kadar toplum sorunlarına da duyarlı olmaya çalışmıştır. Onun şiiri topluma sanatlı bir üslupla imgeler yoluyla ulaşmaya çalışır. Cemal Süreya, Hüseyin Atabaş için, "güzel şiir söylüyor. Türkçeyi güzel kullanıyor. Toplum sorunlarını işlediği öyle yerler var ki, ilerisi için umut uyandırıyor." (Süreya 2000:114) der. Şiirinin kökleri bir yandan halk kültürüne bağlanmaya çalışırken bir yandan da sanat inceliğini ve imge zenginliğini bir cazibe unsuru olarak kullanır. Şükrü Erbaş, "Atabaş'ın şiiri tematik olarak bir eşik şiiridir." (Erbaş 2011: 22) der. Bu durum şairin iç dünyası ile hayat gerçekliği arasında yaşadığı bir takım karşıtlıkların ürünüdür. Atabaş'ın aşk, hayat ve bu bağlamdaki incelikler üzerine dilkkatleri, şiirlerinin ana izleğini oluşturmaktadır. Bununla birlikte "eşik"te duran şair, şiirini hayattan soyutlamamaya da özen göstermiştir:

"Kabarmış toprağı / toprağın üzerindeki dumanı, / dilim dilim bir açlığı yazdım; / insanı bilen toprağı dağa taşa/ en acısı / toprağı bilmeyen insanları yazmak zorundaydım." (Gelecek, 1975:15)

Bu noktada şairin, sanatı politikayla ilişkilendiren tutumundan da söz etmek gerekir. Atabaş, şairin politik ve poetik birikimi olması gerektiğini vurgulamakta, şiirin sürekli yenilenen ve gelişen, yeni durumlara ayak uyduran "sözün simyası" olduğunun unutulmaması gerektiğini söylemektedir (Atabaş 1999: 66). Atabaş, toplumcu bir yaklaşımla şiirlerini kaleme almış, eleştirel tutumunu her zaman ön planda tutumuştur. Türk şiirinin 70'lerden başlayarak 2000'lere ulaşan kuşaklarının bir parçası olarak önemli eserler vermiştir.

Kaynakça

Atabaş, Hüseyin. (1999). Özgürlüğün Geldiği Gün. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.

Damar Dergisi, (1991) Kesit: Şiirimizde Hüseyin Atabaş/Hüseyin Atabaş'la Söyleşi. Ankara: Damar Yayınları. Aralık: 12-20.

Doğan, M. Mahzun. (1997). "Saydam ve Gizli Bir Şair: Hüseyin Atabaş". Cumhuriyet Kitap (Özel Bölüm). 2 Ekim1997: 5.

Erbaş, Şükrü. (2011). "Saygı Ustası Bir Şair: Hüseyin Atabaş". Kıyı/Özel Bölüm/ 2011: 22-23.

Hacıhasanoğlu, Muzaffer. (1977). "Mutlu Günler Gelecektir (Hüseyin Alabaş)", Türk Dili. Nisan 1977, C: XXXV, S: 307, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 388-389.

Karabulut, Selami. (2007). "Alçakgönüllülüğün Şairi: Hüseyin Atabaş. Deliler Teknesi. Temmuz-Ağustos 2007.

Onaran, Mustafa Şerif. (2011). "Kıyı 50. Yılında Atabaş'ın Şiiri 50. Yılında". Cumhuriyet Kitap. 2 Haziran 2011:22.

Özer, Ahmet. (1997). "Gelecek'ten 'Saydam ve Gizli'sine Saklı Duran Bir Şair". Cumhuriyet Kitap (Özel Bölüm). 2 Ekim 1997:1.

Pınarcı, Gülden A. (2014). "Şair Hüseyin Atabaş'la Şiir ve Yaşam Üstüne Söyleşi". Yansı. Ankara: Atılım üniversitesi. 32. Ocak. 2014.

Seçkin, Özgen. (2006). "Hüseyin Atabaş'ın 45. Sanat Yılı". Damar. Mart 2006.

Süreya, Cemal. (2000). "Günübirlik"ler Toplu Yazılar II. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Taşpınar, Zerrin. (2015). "Hüseyin Atabaş ile Söyleşi: Zincirlerimizden Başka Umutlarımız Kaldı". Cumhuriyet Kitap. 15 Ocak: 12.

Temelkuran, Ece. (1994). "Şairin En Çok Durduğu Yerdir Yalnızlık". Cumhuriyet. 22 Mart 1994: 21.

Telli, Ahmet. (1977). "Hüseyin Atabaş'ın Şiirleri". Halkoyu. Nisan-Mayıs. 11: 67-70.

Uyguner, Muzaffer. (1995). "Bozkırdaki Bir Kaleden". Cumhuriyet Kitap. 2 Mart: 8.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ REFİKA ALTIKULAÇ DEMİRDAĞ
Yayın Tarihi: 13.03.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
GelecekÖzgün Yayınları / Ankara1975Şiir
YanarcaDerinlik / Ankara1979Şiir
BitmeyenDayanışma / Ankara1983Şiir
M. Niyazi Akıncıoğlu Umut ŞiirleriHacan Yayınları / Ankara1985Derleme
Yüzün BendeHacan Yayınları / Ankara1988Şiir
Bilmece BildirmeceUtku Yayınları / Ankara1993Derleme
İlkyaz Töreniİlkyaz Kitaplığı / Ankara1993Şiir
Bilmece BildirmeceUtku Yayınları / Ankara1993Deneme
Kale ve BozkırUtku Yayıncılık / Ankara1994Sohbet
İlk Yaz TöreniUtku Yayınları / Ankara1995Şiir
Bitmeyen Yüzün Bendeİlkyaz Kitaplığı / Ankara1995Şiir
Saydam ve GizliDoruk Yayıncılık / Ankara1996Şiir
Aziz Nesin GünleriEdebiyatçılar Derneği Yayınları / Ankara1996Derleme
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı 20-22 Kasım 1998Edebiyatçılar Derneği Yayınları / Ankara1998Derleme
Ankara Rüzgârı (Ankara Şiirleri Seçkisi)Kültür Bakanlığı Yayınları / Ankara1998Derleme
Özgürlüğün Geldiği GünKültür Bakanlığı Yayınları / Ankara1999Deneme
Ceyhun Atuf Kansu Şiir BuluşmasıEdebiyatçılar Derneği Yayınları / Ankara1999Derleme
2000 Yılında Türk Şiiri: Sempozyum Bildirileri, 16-17 Kasım 2000Ankara Üniversitesi TÖMER Yayınları / Ankara2001Derleme
Düşe YazdımÜmit Yayınları / İstanbul2002Şiir
Türkiye'de Eleştiri ve DenemeAnkara Üniversitesi TÖMER Yayınları / Ankara2002Derleme
Şimdi Okullu OldukKum Yayınları / Ankara2002Deneme
Türkçe Yaralı DilimTÖMER / Ankara2003Deneme
Türkçenin Yurttaşı Nazım Hikmet: Sempozyum Bildirileri, 24-25 Ekim 2002TÖMER Yayınları / Ankara2003Derleme
Yorgun DengePapirüs Yayınları / İstanbul2005Şiir
Dünyada Kimse Var mı?Kanguru Yayınları / Ankara2007Deneme
Çıplak SuBoyut Yayınları / İstanbul2009Şiir
Dilin Gizil GücüElvan Yayınları / Ankara2009Deneme
Ömür LekesiElvan Yayınları / Ankara2011Şiir
Umut Her ZamanYazılı Kağıt Yayınları / Ankara2014Şiir
Çağdaş Şiirimizde Karadeniz DuyarlığıHel Yayıncılık / Ankara2015İnceleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NEF'Î, Trabzonlud. ? - ö. 1895 ds.Doğum YeriGörüntüle
2ŞÂKİR, Ahmed Paşad. ? - ö. 1819Doğum YeriGörüntüle
3Hakan Kulaçoğlud. 1963 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Sami Derintunad. 22 Nisan 1942 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5OSMAN AKTAŞd. 1942 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6YETİK OZAN/FİRKATÎ, Turgut Günayd. 17.07.1942 - ö. 13.12.1978Doğum YılıGörüntüle
7Kemal Haşim Karpatd. 15 Şubat 1923 - ö. 20 Şubat 2019Ölüm YılıGörüntüle
8küçük İskenderd. 28 Mayıs 1964 - ö. 3 Temmuz 2019Ölüm YılıGörüntüle
9Özdemir Nutkud. 12 Ocak 1931 - ö. 8 Kasım 2019Ölüm YılıGörüntüle
10Haluk Nihat Pepeyid. 1898 - ö. 27 Mayıs 1972MeslekGörüntüle
11Safiye Akdoğand. 1956 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Ömer İzgeçd. 1980 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Erdal Alovad. 17 Haziran 1952 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Münir Hayri Egelid. 1899 - ö. 25 Ekim 1970Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15İdris Ahmet Purad. 1910 - ö. 1975Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HÜSEYİN, Hüseyin Gençd. 1940 - ö. 2014Madde AdıGörüntüle
17Hüseyin Mahmutoğlud. 1939 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18GÖRDESLİ HÜSEYİNd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle