Madde Detay
Edip Ali Bakı
Edip Ali İbnülmümtaz, Edip A. Gökpınar, E. Ali Gökpınar, Edip Ali, Edip Ali Gökpınar
(d. 1896 / ö. 1958)
Şair, Yazar, Folklor Araştırmacısı, Eğitimci
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Edip Ali, 1896’da Karaman'a bağlı Niğde sancağının Nevşehir kazasında doğdu. Nevşehir’de Abdulkadiroğulları olarak bilinen bir sülaleye mensuptur. İlk ve orta tahsilini Nevşehir’de, lise eğitimini Niğde ve İstanbul’da yaptı. Askerliğini I. Dünya Savaşı’nın son döneminde tercüman olarak Bükreş’te yaptı. Dönüşte Nevriye Hanımla evlendi. Evliliğinden bir oğlu oldu. Aynı yıl Fransızca öğretmeni olarak Niğde’ye atandı. Buradan Konya’ya tayini çıktı. Kısa bir süre Eskişehir’de çalıştı ve 1931’de Afyon Lisesi felsefe öğretmenliğine atandı. Hayatının sonuna kadar burada kaldı. 1958'de Afyon'da ölen Bakı’nın kabri Kocatepe (Asri) Mezarlığı'ndadır.(Şengül-Sarı-Gür 2017:19-20).
Başlarda “Edip Ali İbnülmümtaz" ismini kullanan yazar, Edip Âli Bakı’nın yanında “Edip Â. Gökpınar, E. Âli Gökpınar, E. Â. Gökpınar, Edip Âli, Edip Âli Gökpınar,”ı da kullandı. Şiirlerinde daha çok “Edip”e yer verdi. Basılmış 12 eseri bulunmaktadır. Entelektüel kimliğinin oluşması İstanbul’daki öğrencilik yıllarına uzanır. Araştırıcı ve girişken yapısı bu yıllarda değişik çevrelere girmesine sebep olur. Akpınar. (Niğde), Babalık, Yeni Fikir (Konya) Taşpınar (Afyonkarahisar) gibi gazete ve dergilerde bir kısmını sonradan kitap haline getirdiği birçok yazısı yayımlanır (Şengül-Sarı-Gür 2017:27) . İlk ve tek şiir kitabı, gençlik yıllarına ait şiirlerinden oluşan Beş Kızlar'dır. Şiirleri tesir bakımından kısmen Yahya Kemal’i dil, üslûp ve konu bakımından ise Mehmet Emin, Ziya Gökalp ve Faruk Nafız’’i çağrıştırır. Bu eserini 1927’de basılan Fıkralar izler. Sanat, tarih, edebiyat, folklor üzerine araştırmalar yapan Edip Ali, bunların önemli bir kısmını bir dönem yayın sorumluluğunu üstlendiği Taşpınar'da yayımlar. Yazmalar yönünden çok zengin Gedik Ahmet Paşa Kütüphanesinde'ki araştırmalarıyla unutulmaya yüz tutmuş değerlerin ortaya çıkmasını sağlar. (Şengül-Sarı-Gür 2017:28-29) .
Kaynakça
Şengül, Abdullah- Sarı; Mehmet- Gür, Murat (2017). Bir Cumhuriyet Entelektüeli: Edip Ali Bakı Hayatı-Sanat-Eserleri. Kayseri: Kimlik Yayınları.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. ABDULLAH ŞENGÜLYayın Tarihi: 29.12.2017Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 29.12.2017Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Beş Kızlar | - / Niğde | 1924 | Şiir |
Küçük Fıkralar | Vilayet Matbaası / Konya | 1927 | Derleme |
Afyon’da Bir Şair Ailesi | Uzluk Basımevi / Ankara | 1942 | Araştırma |
Cıloğlu Deli Bekir (Harabî) | Doğan Basımevi / Ankara | 1945 | Araştırma |
XVIII – XIX. Yüzyıl Afyon Şairlerinden M. Fevzi | Afyon Halkevi Yayınları / Afyon | 1945 | Araştırma |
Eski Bir Türk Halk Hekimi: Karacaahmet ve Delileri Tedavi Yurdu | Millî Mecmua Basımevi / İstanbul | 1947 | Araştırma |
Tarihin Dışında Kalan Değerlerimiz: Afyon’daki Sinan Paşa | Millî Mecmua Basımevi / İstanbul | 1947 | Araştırma |
XV. Yüzyıl Konya – Karaman Şairlerinden Aynî (Hayatı, Şiirleri ve Karamanoğulları Son Devrine Ait Toplu Bilgiler | CHP Yayınları / Ankara | 1949 | Araştırma |
Namık Kemal Afyon’da | C.H.P. Halkevleri Yayınları, Milli Kültür Araştırmaları XI / Ankara | 1949 | Araştırma |
Göçmenlerimiz | ? / Ankara | 1951 | Araştırma |
Afyonkarahisar’da XVII, XVIII’inci Asırlarda Meçhul Halk Tarihinden | Yeni Matbaa, / Ankara | 1951 | Araştırma |
Mısırlıoğlu Abdurrahim Karahisari (Onbeşinci Asır Ahlâk ve Tasavvuf Şairi) | Yeni Matbaa / Afyon | 1953 | Araştırma |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Ekrem Güneş | d. 01 Ocak 1943 - ö. 2017 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | HÂZIM, Nefesî-zâde Seyyid Mehmed Aziz Efendi | d. 1680-81 - ö. 1717-18 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | ÂDİL | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | İsmail Safa Semenderoğlu | d. 1896 - ö. 03 Nisan 1948 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | M. Şevki Yazman | d. 1896 - ö. 1974 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Namdar Rahmi Karatay | d. 24 Kasım 1896 - ö. 26 Ağustos 1953 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | ŞEYH CÜNEYD | d. 1893 - ö. 1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | LÂYIKÎ, Muhammed Sezai Alpay | d. 1892 - ö. 1950/1958? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | AĞLAR BABA/BAKİ/BAKİ BABA/AĞLAR/AĞLAR GÜLMEZ/İRŞÂDÎ, İrşâdî | d. 1879 - ö. 18.07.1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Zeynep Uzunbay | d. 11 Temmuz 1961 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Esra Ağaoğlu | d. 1979 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Ruşen Hakkı Özpençe | d. 21 Temmuz 1936 - ö. 11 Nisan 2011 | Meslek | Görüntüle |
13 | Recaizade Mahmut Ekrem | d. 1 Mart 1847 - ö. 31 Ocak 1914 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Namdar Rahmi Karatay | d. 24 Kasım 1896 - ö. 26 Ağustos 1953 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Hamâmîzâde Mehmet İhsan | d. 5 Şubat 1885 - ö. 11 Mayıs 1948 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | MEYLÎ, Ali Çelebi | d. ? - ö. 1657-58 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Ali Nazif Süruri | d. 1861 - ö. 1936 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | ALİ OSMAN | d. 1888 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |