Madde Detay
Edip Ali Bakı
Edip Ali İbnülmümtaz, Edip A. Gökpınar, E. Ali Gökpınar, Edip Ali, Edip Ali Gökpınar
(d. 1896 / ö. 1958)
Şair, Yazar, Folklor Araştırmacısı, Eğitimci
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Edip Ali, 1896’da Karaman'a bağlı Niğde sancağının Nevşehir kazasında doğdu. Nevşehir’de Abdulkadiroğulları olarak bilinen bir sülaleye mensuptur. İlk ve orta tahsilini Nevşehir’de, lise eğitimini Niğde ve İstanbul’da yaptı. Askerliğini I. Dünya Savaşı’nın son döneminde tercüman olarak Bükreş’te yaptı. Dönüşte Nevriye Hanımla evlendi. Evliliğinden bir oğlu oldu. Aynı yıl Fransızca öğretmeni olarak Niğde’ye atandı. Buradan Konya’ya tayini çıktı. Kısa bir süre Eskişehir’de çalıştı ve 1931’de Afyon Lisesi felsefe öğretmenliğine atandı. Hayatının sonuna kadar burada kaldı. 1958'de Afyon'da ölen Bakı’nın kabri Kocatepe (Asri) Mezarlığı'ndadır.(Şengül-Sarı-Gür 2017:19-20).
Başlarda “Edip Ali İbnülmümtaz" ismini kullanan yazar, Edip Âli Bakı’nın yanında “Edip Â. Gökpınar, E. Âli Gökpınar, E. Â. Gökpınar, Edip Âli, Edip Âli Gökpınar,”ı da kullandı. Şiirlerinde daha çok “Edip”e yer verdi. Basılmış 12 eseri bulunmaktadır. Entelektüel kimliğinin oluşması İstanbul’daki öğrencilik yıllarına uzanır. Araştırıcı ve girişken yapısı bu yıllarda değişik çevrelere girmesine sebep olur. Akpınar. (Niğde), Babalık, Yeni Fikir (Konya) Taşpınar (Afyonkarahisar) gibi gazete ve dergilerde bir kısmını sonradan kitap haline getirdiği birçok yazısı yayımlanır (Şengül-Sarı-Gür 2017:27) . İlk ve tek şiir kitabı, gençlik yıllarına ait şiirlerinden oluşan Beş Kızlar'dır. Şiirleri tesir bakımından kısmen Yahya Kemal’i dil, üslûp ve konu bakımından ise Mehmet Emin, Ziya Gökalp ve Faruk Nafız’’i çağrıştırır. Bu eserini 1927’de basılan Fıkralar izler. Sanat, tarih, edebiyat, folklor üzerine araştırmalar yapan Edip Ali, bunların önemli bir kısmını bir dönem yayın sorumluluğunu üstlendiği Taşpınar'da yayımlar. Yazmalar yönünden çok zengin Gedik Ahmet Paşa Kütüphanesinde'ki araştırmalarıyla unutulmaya yüz tutmuş değerlerin ortaya çıkmasını sağlar. (Şengül-Sarı-Gür 2017:28-29) .
Kaynakça
Şengül, Abdullah- Sarı; Mehmet- Gür, Murat (2017). Bir Cumhuriyet Entelektüeli: Edip Ali Bakı Hayatı-Sanat-Eserleri. Kayseri: Kimlik Yayınları.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. ABDULLAH ŞENGÜLYayın Tarihi: 29.12.2017Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 29.12.2017Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Beş Kızlar | - / Niğde | 1924 | Şiir |
Küçük Fıkralar | Vilayet Matbaası / Konya | 1927 | Derleme |
Afyon’da Bir Şair Ailesi | Uzluk Basımevi / Ankara | 1942 | Araştırma |
Cıloğlu Deli Bekir (Harabî) | Doğan Basımevi / Ankara | 1945 | Araştırma |
XVIII – XIX. Yüzyıl Afyon Şairlerinden M. Fevzi | Afyon Halkevi Yayınları / Afyon | 1945 | Araştırma |
Eski Bir Türk Halk Hekimi: Karacaahmet ve Delileri Tedavi Yurdu | Millî Mecmua Basımevi / İstanbul | 1947 | Araştırma |
Tarihin Dışında Kalan Değerlerimiz: Afyon’daki Sinan Paşa | Millî Mecmua Basımevi / İstanbul | 1947 | Araştırma |
XV. Yüzyıl Konya – Karaman Şairlerinden Aynî (Hayatı, Şiirleri ve Karamanoğulları Son Devrine Ait Toplu Bilgiler | CHP Yayınları / Ankara | 1949 | Araştırma |
Namık Kemal Afyon’da | C.H.P. Halkevleri Yayınları, Milli Kültür Araştırmaları XI / Ankara | 1949 | Araştırma |
Göçmenlerimiz | ? / Ankara | 1951 | Araştırma |
Afyonkarahisar’da XVII, XVIII’inci Asırlarda Meçhul Halk Tarihinden | Yeni Matbaa, / Ankara | 1951 | Araştırma |
Mısırlıoğlu Abdurrahim Karahisari (Onbeşinci Asır Ahlâk ve Tasavvuf Şairi) | Yeni Matbaa / Afyon | 1953 | Araştırma |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | LÜTFİ, Nevşehirli | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ALİ CELALETTİN ULUSOY | d. 25.02.1922 - ö. 18.04.1990 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HAMDÎ, Sıyam-zâde Hasan Hamdî Efendi, Nevşehirli | d. ? - ö. 19. yy. | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | İKRAMÎ (ÇERÇİ/KARACAOĞLAN), Mehmet Gündoğan | d. 1896 - ö. 1954 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | EFKÂRÎ/MUSTAFA, Mustafa Öztemiz | d. 1896 - ö. 16.06.1976 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | SEYFULLAH, Seyfullah Değirmenci | d. 1896 - ö. 1968 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Enver Tuzcu | d. 1916 - ö. 1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Mehmet Halit Bayrı | d. 8 Şubat 1896 - ö. 27 Ekim 1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | ZÜHDÜ, Hacı Ahmet | d. 1885 - ö. 1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Celâl Çumralı | d. 05 Ağustos 1916 - ö. 1990 | Meslek | Görüntüle |
11 | Göksel Altınışık Ergur | d. 1969 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Enise Kantemir | d. 1920 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Muhsin Ertuğrul | d. 07 Mart 1892 - ö. 29 Nisan 1979 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Halikarnas Balıkçısı (Musa Cevat Şakir Kabaağaçlı) | d. 17 Nisan 1890 - ö. 13 Ekim 1973 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Ziya Gökalp | d. 23 Mart 1876 - ö. 25 Ekim 1924 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | ALİ RIZA ATACAN | d. 1914 - ö. 21.04.1990 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ALI | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | SEDÂD ALİ BEY, Cevdet Paşa-zâde | d. 1857 - ö. 1900 | Madde Adı | Görüntüle |