Abdülaziz Halis Çıkıntaş

Hâlis
(d. 1867 / ö. 6 Şubat 1935)
Şair, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl Adı Abdülaziz’dir. Şiirlerinde Hâlis mahlasını kullandı. Diyarbakır’da doğdu. Abdülhamid Niyazi Çıkıntaş’ın küçük kardeşidir. Diyarbakır ve İstanbul’daki kesintili öğrenim yıllarının ardından 1890-1909 yılları arasında muhtelif kaza ve sancaklarda nâiplik görevlerinde bulundu. 31 Mart Vak’ası’nı müteakip, Erganimadeni sancağı nâibiyken İttihatçılar tarafından irtica suçlamasıyla önce Rodos’a, ardından Sinop’a sürüldü. 1914’te Birinci Dünya Savaşı nedeniyle çıkarılan genel aftan yararlanarak önce İstanbul’a, sonra Diyarbakır’a gitti. İttihatçıların iktidardan düşmesiyle, abisinin siyasi nüfuzundan yararlanarak sırasıyla Savur, Çermik ve Derik kaymakam vekilliği görevlerine tayin edildi. Malatya Asliye Mahkemesi üyeliği görevinden 1927’de emekli oldu. 6 Şubat 1935'te vefat eden şair, Mardinkapı mezarlığına defnedildi.

HâltercümesindeTürkçe ve Arapçaya hâkim olduğunu, Kürtçeyi ise Türkçeye mealen manzum çeviriler yapacak kadar bildiğini belirten Çıkıntaş, Tuhfetü’l-Kuds adında basılmamış bir eseri bulunduğundan da söz eder. Daha çok hicviyyeleri ile tanınan şairin, şiir ve inşâ alanında takdire şayan bir yeteneğe ve dil becerisine sahip olduğu kaynaklar tarafından aktarılmaktadır (Beysanoğlu 1997: 242). Dîvânçe’si ve Mem u Zîn tercümesi bulunmaktadır. Şevket Beysanoğlu (1997: 242), Çıkıntaş’ın tercümesinin Türkçe’de yapılmış ikinci Mem u Zîn tercümesi olduğunu elindeki kaynaklara dayandırarak belirtir. 131 sahife ve 58 bahisten oluşan tercümenin mukaddimesinde kaynak eserin yazarı, konusu ve tercüme usulü hakkında bilgiler verilmiştir.

Kaynakça

Beysanoğlu, Şevket (2003). Anıtları ve Kitabeleri ile Diyarbakır Tarihi. Diyarbakır: Diyarbakır B.B. Yay.

Beysanoğlu, Şevket (1997). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları. Ankara: San Matbaası.

Işık, İhsan (2013). Diyarbakır Ansiklopedisi. C. 1. Ankara: Elvan Yayınları.

Işık, İhsan (2006). Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi, C. 3. Ankara: Elvan Yay.

Şanlı, Bilal (2013). Osmanlı Dönemi Diyarbakırlı Divân Şairleri. Yüksek Lisans Tezi. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA KARADENİZ
Yayın Tarihi: 29.03.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Dîvânçe- / --Şiir
Mem u Zîn Tercümesi- / -1906Çeviri
Tuhfetü'l-Kuds- / --Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1TÂLİB, Mustafa Tâlibd. 1810-11 - ö. 1873-74Doğum YeriGörüntüle
2Mehmed Paşad. ? - ö. 1574Doğum YeriGörüntüle
3ZİHNÎ, Zülfikârd. 1858 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4CEMÂL, Yûsuf Cemâl Molla Beyd. 1867 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5HÜRREMİ/SEFİL SEYYİD, Veliyettin Çelebid. 1867 - ö. 1940Doğum YılıGörüntüle
6FERKÎ, İbrahim Sipahid. 1867 - ö. 1908Doğum YılıGörüntüle
7SIRRI BABA, Hüseyind. 1865 - ö. 1935Ölüm YılıGörüntüle
8Yusuf Akçurad. 2 Aralık 1876 - ö. 11 Mart 1935Ölüm YılıGörüntüle
9(MEVLEVİ) MEHMET ABDÜLBAKİd. 1882 - ö. 25.02.1935Ölüm YılıGörüntüle
10Nehir Aydın Gökdumand. 19 Nisan 1969 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Mehdi Halıcıd. 10 Nisan 1927 - ö. 8 Nisan 2008MeslekGörüntüle
12İhsan Raifd. 1877 - ö. Nisan 1926MeslekGörüntüle
13Yusuf Ziya Demircioğlud. 1887 - ö. 29 Mart 1973Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Bekir Fahri İdizd. 1876 - ö. 1938Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Fazıl Ahmet Aykaçd. 1884 - ö. 5 Aralık 1967Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ÜSTÜN, Abdülaziz/Aziz Üstünd. 1911 - ö. 27-28.07.1978Madde AdıGörüntüle
17Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîzd. 1405-06 ? - ö. 1485-86 ?Madde AdıGörüntüle
18MECDİ, Abdülaziz Mecdi Tolund. 1865 - ö. 27.08.1941Madde AdıGörüntüle