Abdülaziz Halis Çıkıntaş

Hâlis
(d. 1867 / ö. 6 Şubat 1935)
Şair, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl Adı Abdülaziz’dir. Şiirlerinde Hâlis mahlasını kullandı. Diyarbakır’da doğdu. Abdülhamid Niyazi Çıkıntaş’ın küçük kardeşidir. Diyarbakır ve İstanbul’daki kesintili öğrenim yıllarının ardından 1890-1909 yılları arasında muhtelif kaza ve sancaklarda nâiplik görevlerinde bulundu. 31 Mart Vak’ası’nı müteakip, Erganimadeni sancağı nâibiyken İttihatçılar tarafından irtica suçlamasıyla önce Rodos’a, ardından Sinop’a sürüldü. 1914’te Birinci Dünya Savaşı nedeniyle çıkarılan genel aftan yararlanarak önce İstanbul’a, sonra Diyarbakır’a gitti. İttihatçıların iktidardan düşmesiyle, abisinin siyasi nüfuzundan yararlanarak sırasıyla Savur, Çermik ve Derik kaymakam vekilliği görevlerine tayin edildi. Malatya Asliye Mahkemesi üyeliği görevinden 1927’de emekli oldu. 6 Şubat 1935'te vefat eden şair, Mardinkapı mezarlığına defnedildi.

HâltercümesindeTürkçe ve Arapçaya hâkim olduğunu, Kürtçeyi ise Türkçeye mealen manzum çeviriler yapacak kadar bildiğini belirten Çıkıntaş, Tuhfetü’l-Kuds adında basılmamış bir eseri bulunduğundan da söz eder. Daha çok hicviyyeleri ile tanınan şairin, şiir ve inşâ alanında takdire şayan bir yeteneğe ve dil becerisine sahip olduğu kaynaklar tarafından aktarılmaktadır (Beysanoğlu 1997: 242). Dîvânçe’si ve Mem u Zîn tercümesi bulunmaktadır. Şevket Beysanoğlu (1997: 242), Çıkıntaş’ın tercümesinin Türkçe’de yapılmış ikinci Mem u Zîn tercümesi olduğunu elindeki kaynaklara dayandırarak belirtir. 131 sahife ve 58 bahisten oluşan tercümenin mukaddimesinde kaynak eserin yazarı, konusu ve tercüme usulü hakkında bilgiler verilmiştir.

Kaynakça

Beysanoğlu, Şevket (2003). Anıtları ve Kitabeleri ile Diyarbakır Tarihi. Diyarbakır: Diyarbakır B.B. Yay.

Beysanoğlu, Şevket (1997). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları. Ankara: San Matbaası.

Işık, İhsan (2013). Diyarbakır Ansiklopedisi. C. 1. Ankara: Elvan Yayınları.

Işık, İhsan (2006). Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi, C. 3. Ankara: Elvan Yay.

Şanlı, Bilal (2013). Osmanlı Dönemi Diyarbakırlı Divân Şairleri. Yüksek Lisans Tezi. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA KARADENİZ
Yayın Tarihi: 29.03.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Dîvânçe- / --Şiir
Mem u Zîn Tercümesi- / -1906Çeviri
Tuhfetü'l-Kuds- / --Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NÛRÎ, Diyarbakırlı Osmân Nûrî Paşad. 1803 - ö. 1856Doğum YeriGörüntüle
2Mustafa Gönüld. 20 Ağustos 1929 - ö. 2010Doğum YeriGörüntüle
3REMZÎ, Remzî Mehmed Efendid. 1756-57 - ö. 1812-13Doğum YeriGörüntüle
4Hüseyin Suat Yalçınd. 1284 (1867) - ö. 21 Mart 1942Doğum YılıGörüntüle
5ŞEMSÎ, Mehmed Şemseddin Ulusoyd. 1867 - ö. 1936Doğum YılıGörüntüle
6Velet Çelebi İzbudakd. 16 Temmuz 1867 - ö. 4 Mayıs 1953Doğum YılıGörüntüle
7(MEVLEVİ) MEHMET ABDÜLBAKİd. 1882 - ö. 25.02.1935Ölüm YılıGörüntüle
8SIRRI BABA, Hüseyind. 1865 - ö. 1935Ölüm YılıGörüntüle
9Tevfik Ertürd. 1913 - ö. 10 Eylül 1935Ölüm YılıGörüntüle
10Mehmet Kurtoğlud. 01 Ocak 1969 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Faruk Gürtuncad. 1904 - ö. 6 Ağustos 1982MeslekGörüntüle
12Ünal Bolatd. 22 Temmuz 1960 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Hüseyin Avni Ozand. 1881 - ö. 26 Mart 1946Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14İsmail Hakkı (Alişanzade)d. 1871 - ö. 13 Mart 1944Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ziya Şakir Sokud. 1884 - ö. 22 Aralık 1959Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HOCA-ZÂDE, Abdülhay Hâlis Efendid. ? - ö. 1571Madde AdıGörüntüle
17HÂLİS, Mehmed Hâlis Efendid. ? - ö. 1709-10Madde AdıGörüntüle
18HALİS, Halil Erdemd. 15.06.1937 - ö. 12.08.2012Madde AdıGörüntüle