Madde Detay

Esat Mahmut Karakurt, Şûra-yı Devlet Mahkeme-i Temyiz Reisi Urfalı Mahmud Nedim Paşa ile Fatma Şerife (Dilberangiz) Hanım’ın çocuğu olarak 1902 tarihinde İstanbul’da Ayaspaşa’da doğdu. İlk ve orta tahsilini Kadıköy Sultanisi'nde tamamladıktan sonra sırasıyla Darülfünun Tıp Şubesi'ne bağlı Diş Hekimliği Bölümü'ne (1924) ve Hukuk Fakültesi'ne (1930) devam ederek öğrenim hayatını tamamladı. Ayrıca İstanbul Erkek Muallim Mektebi'nde, öğretmen yetiştirmek amacıyla açılmış “Tatil Kursları”na giderek (1925-26) öğretmenlik belgesi aldı. Gazetecilik, öğretmenlik, avukatlık vazifeleriyle çalışma hayatında bulunan yazar, uzun yıllar Kadıköy İtalyan Zükur İptidai Mektebi, Jüstinyani Lisesi, Fransız Saint Michel Lisesi, Kabataş Erkek Lisesi, İstanbul Erkek Muallim Mektebi, Galatasaray Lisesi gibi muhtelif okullarda başta Türkçe, edebiyat olmak üzere farklı branşlarda öğretmenlik yaptı. Urfa milletvekili ve senatörü olarak siyasi çalışmalarda bulundu (1954-66). Büyük bir istek duyduğu gazeteciliğe daha öğrencilik yıllarında babasının bir arkadaşının yardımı sayesinde girdiği Tercüman-ı Hakikat’te muhabirlikle başladı ve Mütareke yıllarında bu gazetede hem muhabirlik hem yazarlık yaptı. İmzalı ilk yazısı ise sehven Mahmut Esat olarak Akşam’da çıktı. Bu gazetelerden başka İleri, İkdam, Tasvir, Yeni Sabah, Cumhuriyet, Resimli Dünya, Hafta, Perşembe gibi gazete ve dergilerde çalıştı. Gazetecilikteki başarılı çalışmalarıyla zamanında matbuat âleminin dikkatini çekmiş ve takdirini kazanmış yazarın (Uraz: 4) değişik süreli yayınlarda köşe yazıları, gezi notları, röportajları, hikâyeleri, roman tefrikaları yayımlandı. Öğrencilik yıllarında şiir ve hikâyeler yazarak edebiyata adım atmış olsa da yazarlıktaki asıl yönelimi roman türüne oldu. Buna göre bir hikâye kitabı ve önce tefrika edilmiş 16 romanı yayımlandı. Bu romanlar daha sonra senaryolaştırılarak ayrıca filme alındı. Geçirdiği beyin kanaması sonucu 15 Temmuz 1977’de vefat eden yazar, Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.

Esat Mahmut Karakurt, Türk edebiyat tarihinde aşk ve macera tarzı romanlarıyla maruf olup popüler roman yazarı olarak anılmaktadır. Aynı zamanda okul yıllarından hocası da olan Halt Fahri Ozansoy'un tanıklığına göre romanları özellikle genç kızlar arasında çokça okunmuş ve hatta bu durum kendisini “Kazanova” şöhretine ulaştırmıştır (Ozansoy 1970: 90). Dolayısıyla döneminde yoğun ilgi görmüş ve birçok baskı yapmış eserleriyle edebiyatımızda, roman okuyucusunun oluşumuna katkı sağlamış bir şahsiyettir (Hızlan 1996: 176). Yayımlanan ilk kitabı hikâye türünde olup “Vahşi Bir Kız Sevdim”, “Perde Arkasında”, “Bir Çılgın”, “Çölde Bir Aşk Macerası” adlı dört uzun hikâyeyi ihtiva eden Aşkın Alevleri (1926) başlıklı çalışmadır. Bu kitapta yer alan hikâyelerden birisi olan Vahşi Bir Kız Sevdim, dili sadeleştirilerek ve bazı değişikliklerle daha sonra roman formatında da yayımlanır (Sağlık 2010: 37). Ancak yazar, ilk eseri hikâye türünde olsa da romancılığı ile şöhret kazanacaktır. Romanları önce tefrika olarak yayımlanır ve bu durum kurgu, konu ve dil oluşumunda gazete okurunu bir bakıma belirleyici kılar. Bu romanlar estetik değerleri zayıf, anlaşılırlığı kolay, belli kalıpların eserden esere yeniden üretilmesine dayalı kurgu özelliklerine sahip anlatılardır. Tesadüfün ve gerilimin sıklıkla kesiştiği olay örgüleri üzerinden okur kitlesinin heyecanı yakalanmaya çalışılmış ve anlatının başarısı burada aranmıştır. Olay odaklı anlatıların fazla bir derinlikleri yoktur. Olayların yüklendiği anlam evreni için, yüzeysel yapıdaki ilişkiler çoğunlukla yeterli görülmüştür. Anlam yoğunluğuna ve derinliğine kapı açmayan bu metinlerde ayrıca, yazar tarafından okurun alımlamasına bırakılmış boş alanlar da fazla değildir. Okuma sürecinin üretebileceği her türlü sorunun cevabı kurgu içinde anlatıcı tarafından verilmeye çalışılmış; bu da romanların okunmasını kolaylaştırmıştır. Yine ekseriyetle tek bir olay üzerinden ilerletilen kurgular aşk, macera, polisiye, casusluk, askerî konular odağında geliştirilmiştir. Özellikle aşk, olay örgüsünün sürükleyiciliğini sağlamada olmazsa olmaz bir yapı unsurudur. Aşkın oluşumunda sıra dışılığın aranması, anlık etkiler beklentisindeki romanların bir başka yanıdır. Çatışmanın aşka dönüştürülmesi yoluyla olmaz denilecek birliktelikler kolaylıkla geliştirilir. Bu tarz romanlar için Dağları Bekleyen Kız, Son Gece, Ankara Ekspresi örnek olarak sıralanabilir. Romanlardaki olay geçişleri arasında bağlantı da çoğunlukla basit şekilde sağlanmıştır. Ayrıca yazarın, macera tarzı olayların malzemesini belirlemede gazetecilik günlerinde deneyimlediği hadiselere başvurduğu görülmektedir. Örneğin Cumhuriyet’in ilk yıllarında vuku bulan Ağrı olayları sırasında bölgeye gazeteci olarak giden yazar, gördüklerini ve yaşadıklarını romanlaştırmaya burada karar vermiştir. (Hızlan 1996: 176) Yine yazarı, gazetecilikteki yazılarından itibaren takip eden ve hakkında ilk kitap çalışmasını yapan Murad Uraz’ın yazarlığına nispetle “(...) hikâye ve romanlarında gördüğümüz karakterin hakiki izleri, âdeta gazeteciliğindeki yazılarla başlıyor denilebilir.” (Uraz:3) sözleri gazetecilik günlerinin romancılığına katkısını ortaya koymaktadır. Her ne kadar anlık etki sağlayacak kurgu yapılarıyla geniş okuyucu kitlesine ulaşmayı öncelese de romanların bireysel ve toplumsal olaylar bileşkesi hazırlanırken okuyucunun düşünce ve davranışlarında karşılık bulacak ideolojik beklentiler dâhilinde olunduğunu da söylemek gerekir. Buna göre romanlar okuyucusuna, aşk, kahramanlık eksenindeki maceranın yanında ideolojik yönsemeleri ve çıkarımları takip ettirmeyi de hedeflemiştir. Örneğin yakın tarihin gerçeği savaşlar ve güncelliğini koruyan siyasi gelişmelerle yoğrulmuş olayların aktarımı, millî aidiyeti ve duyguyu pekiştirecek bir ideolojik işlev de yüklenmektedir. Dağları Bekleyen Kız, Allahaısmarladık gibi romanlar buna örnekler arasındandır. Belli kalıpların tekrarı şeklinde olayları kurgulanan romanların kahramanları da farklı kurgularda bir nevi yeniden üretilmiş gibidir. Benzer kahramanlar kabulünden yola çıkılırsa ortak özellikleri için şunlar söylenebilir: “Erkekleri alabildiğine sert, düşüncelerinden, ilkelerinden taviz vermeyen, yalnız vatanları için çalışan ve yaşayan, güzellikte ve yüreklilikte benzersizdirler.” Güzel olan kadın kahramanları ise “erkeklerine sadık, ‘hisli ve içli’, bir yaşam boyu sevdiklerini bekleyecek” niteliklerle donatılmışlardır (Hızlan 1996: 177). Bu kahramanlar gerçeklik algısını pek oluşturmayan, çoğunlukla da tek boyutlu olarak düşünülmüştür. Romanlarda olaylar, Osmanlı’nın son döneminden Cumhuriyet’e uzanan bir zaman diliminde kurgulanmıştır. Mekân ise İstanbul’dan Anadolu’ya, Balkanlardan Arap coğrafyasına, Moskova’dan Hong Kong’a gibi geniş bir alana uzanır. Anlatım açısından romanlarda, konuşma dilinin imkânları sınırlılığında daha çok kalınmış ve kısa cümlelerle açık, yalın bir anlatım sağlanmıştır. Burada diyaloglar, çok kullanılan bir anlatım tekniği olmuştur (Sağlık 2010: 35).