Madde Detay
HAKKI, Kıbrısî-zâde Şeyh İsmâil Hakkı Efendi
(d. 1200/1785 - ö. 1279/1862)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul'da 1200/1785 senesinde doğdu. Asıl adı İsmâil Hakkı Efendi'dir. Şiirlerinde Hakkı mahlasını kullandı. Tersane emini Kıbrıslı Elhâc Ali Ağa'nın oğlu olduğundan Kıbrısî-zâde sanıyla tanındı. Medrese öğrenimi gördükten sonra 1220/1805 senesinde müderrislik yoluna girdi. Sonra kadı oldu. 1258/1842 senesinde Selanik, 1268/1851 yılında Bursa kadılıkları yaptı. 1274/1857 senesinde Mekke payesini ihraz etti. 1279/1862 senesinde İstanbul'da vefat etti. Koca Mustafa Paşa Camisi haziresine defnedildi. Mezar taşındaki kitabeyi hat öğrencilerinden Sâmî Efendi yazmıştır ki kitabe şöyledir: "Mekke-i Mükerreme pâyelülerinden olup şâ'ir, ilm ü kemâl ile mevsûf ve ta'lîm-i hatt-ı ta'lîk ile ma'rûf ârif-i billâh ve muhibb-i hânedân-ı Resûlullâh olan tarîk-i Sa'diyye meşâyihinden İsmâ'il Hakkı Efendi, rahmetullâhi aleyh 1279".
Sa'diye tarikatının ileri gelenlerinden olan Hakkı Efendi şairliğinin yanında hattatlığı ile de tanınmıştır. Hatt-ı Ta'lîki Yesârî-zâde Mustafa İzzet Efendi'den talim ederek icazet almış ve kendisi de hat konusunda birçok öğrenci yetiştirmiştir. İlm-i nücuma da vakıftır. Peygamber soyuna düşkünlüğüyle tanınan Hakkı Efendi gazel vadisinde kendisini pek gösterememiş ise de tarih düşürme konusunda zamanında takdir edilen bir şahsiyet olmuştur. Fatîn'e göre meşhur tarih düşürme ustası Surûrî ile aynı ayardadır (1271: 66). İbnü'l-Emin ise Hakkı'nın mecmualarda güzel tarihlerine tesadüf olunduğunu, diğer manzumelerinin az görüldüğünü fakat bu görülen manzumelerine bakılarak daha başka şiirleri de olabileceğini, fakat bunlar basılmadığı için zayi olmuş olabileceğini söylemektedir (İnal 1988: 477). Şiirine örnek Fatîn Tezkiresi'nde ve Son Asır Türk Şairleri'ndedir.
Kaynakça
Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul.
İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul: Dergah Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLANYayın Tarihi: 02.10.2014Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Arz ider gül ruhların hep ârız-ı dildâra gül
Benzedir bu vech ile kendüsini ruhsâra gül
Gonca geymiş başına gûyâ yeşil bir Yûsufî
Geldi çıkdı şâh-ı ezhârım deyü gülzâra gül
Sârık-ı gülşen midir bilmem bu reng-i âl ile
Meclis-i tarh-ı çemende yağlanır bî-çâre gül
Geldi gûyâ bir gulâm-ı şâh-ı fasl-ı nev-bahâr
Âl câmeyle yeşil kaftân ile bâzâra gül
Cem' olur ürd-i behiştin müjdesiyle bâgda
Bir kıyâmetdir kızılca mahşer-i gülzâra gül
Bâg-bân-ı tab'-ı şi'rim saf-be-saf Hakkî hemân
Gars ider hep gülşen-i mecmû'a-i eş'âra gül
(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul: Dergah Yay. 477.)
Bazı Tarih Mısraları
Nâle kılsun ins ü cin gitdi Süleymân-ı Fehîm
Bulmadı gitdi hekîm beg de ilâcın mevtin
Ney-zeni dem-beste itdi nâle-i deff-i ecel
Meded sırr oldı gitdi Ka'be'de mollâ idi Sırrî
Ecel bozdı bu şeb Kız Ahmed'in bikr-i hayâtın hey
Kıldı Mekkî-zâde Âsım Ka'be-i huldı mahal
Ka'be-i adni tavâf eyledi rûh-ı Halîl
Kıldı Camcı-zâde'nin billûr-veş cismin ecel
(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul. 65, 66.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 02.10.2014Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Arz ider gül ruhların hep ârız-ı dildâra gül
Benzedir bu vech ile kendüsini ruhsâra gül
Gonca geymiş başına gûyâ yeşil bir Yûsufî
Geldi çıkdı şâh-ı ezhârım deyü gülzâra gül
Sârık-ı gülşen midir bilmem bu reng-i âl ile
Meclis-i tarh-ı çemende yağlanır bî-çâre gül
Geldi gûyâ bir gulâm-ı şâh-ı fasl-ı nev-bahâr
Âl câmeyle yeşil kaftân ile bâzâra gül
Cem' olur ürd-i behiştin müjdesiyle bâgda
Bir kıyâmetdir kızılca mahşer-i gülzâra gül
Bâg-bân-ı tab'-ı şi'rim saf-be-saf Hakkî hemân
Gars ider hep gülşen-i mecmû'a-i eş'âra gül
(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul: Dergah Yay. 477.)
Bazı Tarih Mısraları
Nâle kılsun ins ü cin gitdi Süleymân-ı Fehîm
Bulmadı gitdi hekîm beg de ilâcın mevtin
Ney-zeni dem-beste itdi nâle-i deff-i ecel
Meded sırr oldı gitdi Ka'be'de mollâ idi Sırrî
Ecel bozdı bu şeb Kız Ahmed'in bikr-i hayâtın hey
Kıldı Mekkî-zâde Âsım Ka'be-i huldı mahal
Ka'be-i adni tavâf eyledi rûh-ı Halîl
Kıldı Camcı-zâde'nin billûr-veş cismin ecel
(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul. 65, 66.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Arz ider gül ruhların hep ârız-ı dildâra gül
Benzedir bu vech ile kendüsini ruhsâra gül
Gonca geymiş başına gûyâ yeşil bir Yûsufî
Geldi çıkdı şâh-ı ezhârım deyü gülzâra gül
Sârık-ı gülşen midir bilmem bu reng-i âl ile
Meclis-i tarh-ı çemende yağlanır bî-çâre gül
Geldi gûyâ bir gulâm-ı şâh-ı fasl-ı nev-bahâr
Âl câmeyle yeşil kaftân ile bâzâra gül
Cem' olur ürd-i behiştin müjdesiyle bâgda
Bir kıyâmetdir kızılca mahşer-i gülzâra gül
Bâg-bân-ı tab'-ı şi'rim saf-be-saf Hakkî hemân
Gars ider hep gülşen-i mecmû'a-i eş'âra gül
(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul: Dergah Yay. 477.)
Bazı Tarih Mısraları
Nâle kılsun ins ü cin gitdi Süleymân-ı Fehîm
Bulmadı gitdi hekîm beg de ilâcın mevtin
Ney-zeni dem-beste itdi nâle-i deff-i ecel
Meded sırr oldı gitdi Ka'be'de mollâ idi Sırrî
Ecel bozdı bu şeb Kız Ahmed'in bikr-i hayâtın hey
Kıldı Mekkî-zâde Âsım Ka'be-i huldı mahal
Ka'be-i adni tavâf eyledi rûh-ı Halîl
Kıldı Camcı-zâde'nin billûr-veş cismin ecel
(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul. 65, 66.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Arz ider gül ruhların hep ârız-ı dildâra gül
Benzedir bu vech ile kendüsini ruhsâra gül
Gonca geymiş başına gûyâ yeşil bir Yûsufî
Geldi çıkdı şâh-ı ezhârım deyü gülzâra gül
Sârık-ı gülşen midir bilmem bu reng-i âl ile
Meclis-i tarh-ı çemende yağlanır bî-çâre gül
Geldi gûyâ bir gulâm-ı şâh-ı fasl-ı nev-bahâr
Âl câmeyle yeşil kaftân ile bâzâra gül
Cem' olur ürd-i behiştin müjdesiyle bâgda
Bir kıyâmetdir kızılca mahşer-i gülzâra gül
Bâg-bân-ı tab'-ı şi'rim saf-be-saf Hakkî hemân
Gars ider hep gülşen-i mecmû'a-i eş'âra gül
(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul: Dergah Yay. 477.)
Bazı Tarih Mısraları
Nâle kılsun ins ü cin gitdi Süleymân-ı Fehîm
Bulmadı gitdi hekîm beg de ilâcın mevtin
Ney-zeni dem-beste itdi nâle-i deff-i ecel
Meded sırr oldı gitdi Ka'be'de mollâ idi Sırrî
Ecel bozdı bu şeb Kız Ahmed'in bikr-i hayâtın hey
Kıldı Mekkî-zâde Âsım Ka'be-i huldı mahal
Ka'be-i adni tavâf eyledi rûh-ı Halîl
Kıldı Camcı-zâde'nin billûr-veş cismin ecel
(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul. 65, 66.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | SA’DÎ, Îsâ-zâde Seyyid Mehmed Sa’deddîn | d. 1803 - ö. 4 Ekim 1866 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | TECELLÎ, Mahmud Çelebi | d. ? - ö. 1650-1656? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Zuhal Kuyaş | d. 1923 - ö. 3 Kasım 2014 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ADLÎ, Sultan II. Mahmûd | d. 1785 - ö. 1839 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | FENNÎ, Gazi Ahmed Paşa-zâde | d. 1785-86 - ö. Ağustos 1808 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | ALİ | d. 1785 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | TAHSÎN, Hasan Tahsîn | d. ? - ö. 1862 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | VASFÎ, Mehmed Sâlih | d. 1807-08 - ö. 1862 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | MOLLANEPES | d. 1810 - ö. 1862 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | İFFET, Mustafa İffet Efendi | d. ? - ö. 1759-60 | Meslek | Görüntüle |
11 | AYÂNÎ/IYÂNÎ, Muzaffer Ayânî Efendi | d. ? - ö. 1611 | Meslek | Görüntüle |
12 | RÂZÎ, Acem Mehmed Çelebi | d. ? - ö. Nisan 1658 | Meslek | Görüntüle |
13 | RİF'AT, Hacı Hüseyin Rif'at Efendi, Gökmen-zâde | d. 1794 - ö. 1860 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | VECDÎ, İsmail Vecdî Efendi | d. ? - ö. 1844 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | ALİ GÂLİB EFENDİ | d. ? - ö. 1844 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | KÂSID, Molla Abdullah | d. ? - ö. 19. yy. | Madde Adı | Görüntüle |
17 | SÂLİK, Halil | d. ? - ö. 1625-26 veya 1722-23 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | NEDÎM, Eğinli-zâde Mahmûd Nedîm Bey | d. ? - ö. 1839 | Madde Adı | Görüntüle |