HÂMİD, Nazîf-zâde Ahmed Hâmid Efendi

(d. ?/? - ö. 1248/1832)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul'da doğdu. Asıl adı Ahmed Hâmid Efendi'dir. Şiirlerinde Hâmid mahlasını kullandı. Hâcegândan Nazîf Efendi'nin oğlu olduğu için Nazîf-zâde sanıyla tanındı. Uzun süre Kethudâ Kalemi'nde görev yaptı. Bir müddet Menâsıb-ı Dîvâniyye'ye devam etti. Sonra hâcegâna dahil oldu. Padişah III. Selîm devrinde Galata Mevlevihanesi şeyhi olan Gâlib Efendi'ye intisap ederek Mevlevi tarikatına girdi. Mevlevi tarikatına girdikten sonra bulunduğu görevden çekildi. Ömrünün son yıllarında insanlardan uzaklaştı. Yeniköy'de bulunan sahilhanesinde münzevi bir hayat yaşadı. 1248/1832 yılında seksen yaşını geçkin olduğu hâlde İstanbul'da vefat etti. Yeniköy'deki yalısının önünde bulunan suffeye defnedildi.

Hâmid Efendi'nin Sicill-i Osmânî'de, Kâmûsu'l-A'lâm'da ve Fatîn Tezkiresi'nde müretteb Dîvân'ı olduğu bildiriliyor.

Fatîn'e göre Hâmid Efendi, şairliğinin yanında hatt-ı ta'lîkte mahareti olan usta bir hattat idi. Musikide de kabiliyeti ve önemli ölçüde bilgisi vardı (Fatîn 1271: 57). Şeyhülislam Ârif Hikmet ise Tezkire'sinde, Hâmid'in çok sayıda gazeli bulunduğunu, bunların rengin lafızlarla süslü fakat anlam ve vezin açısından kusurlu ve boş olduğunu söyleyerek şairin şiiriyyet yönüne eleştiri getirmektedir (Ârif Hikmet 15). Şiirine örnek Ârif Hikmet ve Fatîn Tezkiresi'ndedir.

Kaynakça

Ârif Hikmet. Ârif Hikmet Tezkiresi. Millet Kütüphanesi AE Tarih Nr. 789. 15.

Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul.

Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî. C. II. İstanbul.

Şemseddîn Sâmî (1308). Kâmûsü'l‑A‘lâm. C. III. İstanbul.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 28.08.2014
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Hâb-ı nâzın nükhet-i gîsû şeb-i yeldâsıdır

Fikr-i hattın fitne-i hâbîdenin rü'yâsıdır

 

Gamze-i pür-fitnenin şâkirdidir sihr-i helâl

Hikmetü'l-işrâk berk-i çeşminin îmâsıdır

 

Bir hevâ-yı sünbülîdir zülfine tûl-i emel

Rûz-ı mahşer kâmet-i bâlâsının ferdâsıdır

 

Âteşîn zencîr olur hasretle mevc-i eşkimiz

Dîde-i hûn-bâr gûyâ kim cünûn deryâsıdır

 

Nokta-i mevhûm dirlerse yine virmem vücûd

Cevher-i ferd ol dehânın sûret-i ma'nâsıdır

 

Nola mazmûnlar ra'iyyet itse şâh-ı tab'ına

Hâmid'in ser-hadd-i iklîm-i sühan ülkâsıdır

(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul. 56.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Nimet Şebnem Yılmazerd. 1978 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ABDÜLHAK MİHRÜNNİSAd. 1864 - ö. 1943Doğum YeriGörüntüle
3Sultan Polatd. 02 Ocak 1970 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Gazzî-zâde Şeyh Abdüllatîf Efendid. 1776? - ö. 1832Ölüm YılıGörüntüle
5ZÂKÎ, Abdullah Zâkî Efendi, A‘mâ Zâkîd. 1808-09? - ö. 1832-33Ölüm YılıGörüntüle
6MÜŞTÂK, Müştâk Baba, Bitlislid. 1759 - ö. 1832Ölüm YılıGörüntüle
7CEFÂYÎ, Fistancıoğlu, Muslihuddîn Halife/Mestancıoğlud. 1473 - ö. 1543MeslekGörüntüle
8HALÎL MÂHİRd. ? - ö. 1804-05MeslekGörüntüle
9KÂTİB, Molla İlyasd. ? - ö. 1810-11MeslekGörüntüle
10EMÎN, Zıllî-zâde Hacı Emîn Efendid. 1826 - ö. 1905Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11HİKMET, Şeyhülislâm Ahmed Ârifd. 1786 - ö. 1859Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12EDÎB Emîn Bey, Karahanoğlu Emîn Bey, Erzurumlud. 1894 - ö. 1918Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13HAMDÎ, Sıyam-zâde Hasan Hamdî Efendi, Nevşehirlid. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle
14ŞÜKRÎ, Muhammed Şükrî Efendid. 1881 - ö. 1915Madde AdıGörüntüle
15VESÎLÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle